Haftalık Basın Özeti 10-16 Haziran 2017

Haftalık Basın Özeti 10-16 Haziran 2017
Haftalık Basın Özeti 10-16 Haziran 2017 (20-26 Hordad 1396)
Yazı boyutunu buradan ayarlayabilirsiniz

Devrim Muhafızları Saldırılardan Arabistan’ı Sorumlu Tutuyor

Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) Genel Komutanı Muhammed Ali Caferi Tahran’da gerçekleşen terör saldırısıyla ilgili yaptığı konuşmada ellerindeki kesin bilgiye göre Suudi Arabistan’ın teröristleri desteklemekle birlikte teröristlerden İran içerisinde eylem yapmalarını istediğini söyledi. Buna benzer bir açıklama ise İstihbarat Bakanı Mahmud Alevi’den geldi. Suudi Arabistan’ın terörü finanse ettiğini belirten Alevi, İran’da eylem yapmak için komşu ülkelerden birçok militanın eğitim görmeye gittiğinden haberdar olduklarını aktardı.

Hürmüzgan'da DEAŞ Üyesi 4 Kişi Öldürüldü

Hürmüzgan İl Emniyet Müdürü Azizullah Meliki 12 Haziran Çarşamba günü düzenlediği basın toplantısında Hürmüzgan’ın Rudan şehri civarındaki dağlarda 4 DEAŞ üyesinin öldürüldüğünü ve ikisinin yabancı uyruklu olduğunu söyledi. Meliki, öldürülen teröristlerin üzerinden dört adet silah, 112 mermi, patlayıcı maddeler ve DEAŞ arması olan bayrak çıktığını belirtti.

İran, ABD ve Rusya’ya Saldırı Emri

DEAŞ Sözcüsü Ebu’l Hasan El-Muhacir’e ait olduğu düşünülen ve sosyal medyada paylaşılan ses kaydında örgüt üyelerinden Ramazan ayında İran, ADB ve Rusya’ya saldırı talimatı veriliyor. Bu ülkelerin dışında örgüt üyelerinden Irak, Suriye, Avustralya, Filipinler ve Avrupa ülkelerine de saldırılması isteniyor.

Terör Saldırısıyla İlgili 62 Kişi Tutuklandı

Tahran’da 7 Haziran Çarşamba günü gerçekleştirilen terör saldırısından sonra yapılan operasyonlarda bugüne kadar Kirmanşah, Kürdistan, Batı Azerbaycan, Elborz ve Tahran’da 62 kişi tutuklandı. Devam eden operasyonlar sonucu geçen hafta 41 olan sayı bu hafta 62’ye çıktı.

Hamenei’den Ruhani’ye Uyarılar

12 Haziran Pazartesi günü yasama, yürütme, yargı erkleri ve devlet erkânıyla iftar programında bir araya gelen Devrim Rehberi Ali Hamenei, İran İslam Cumhuriyeti’nin ilk cumhurbaşkanı olan Beni Sadr’ın toplumu muhalif ve muvaffak şeklinde ikiye ayırdığını ve kutuplaştırdığını hatırlatarak aynı hatanın tekrarlanmaması gerektiğini söyledi. Hamenei’nin bu sözleri seçim gecesi zafer konuşmasında ‘bu sonuç çoğunluğun belli bir görüşü diğer görüşe karşı desteklediğini gösteriyor’ ifadelerini kullanan Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’ye bir uyarı olarak yorumlandı.

İstihbarat Bakanından Açıklamalar

İstihbarat Bakanı Mahmud Alevi 14 Haziran Çarşamba günü basın mensuplarıyla yaptığı iftarda Sistan ve Belucistan eyaletindeki Çabahar’da bulunan askeri garnizona saldırı düzenlemek isteyen Ensar’ul Furkan örgütü mensuplarıyla çıkan silahlı çatışmada 5’inin tutuklandığını ve 2’sinin de öldürüldüğünü bildirdi. 7 teröristten 5’inin komşu ülkelerden, 2’sinin ise İran vatandaşı olduğunu ifade eden Alevi, bu operasyonda İstihbarat Bakanlığının da bir kayıp verdiğini belirtti. Alevi, son yıllarda bakanlığın 120’den fazla operasyon gerçekleştirdiğini ve hiçbir kayıp vermediğini hatırlattı. Alevi aynı gün içerisinde (14 Haziran) Kürdistan’da da bir terör grubunun tespit edilerek etkisiz hale getirildiğini aktardı. İstihbarat Bakanı Alevi, ayrıca 10 Haziran Cumartesi günü verdiği röportajda da 2015’te 30, 2016’da 45 ve 2017 yılında 25 terör grubunu tespit ettiklerini ve Tahran’daki terör saldırısının elebaşının öldürüldüğü yönünde açıklamalarda bulunmuştu.

Teröristler İçeriden Destek Aldı İddiası

İran'ın Horasan-i Rezevi eyaletindeki Turkaba ve Çinaran bölgesinin muhafazakâr Milletvekili Muhammed Dehgan Tahran saldırısını gerçekleştiren teröristlerin içeriden destek aldığı iddiasında bulundu. Bunları yapanların DEAŞ olduğunu hatırlatan Dehgan, içeride bağlantıları olmadan bu eylemi yapamayacaklarını ileri sürdü ve teröristlerin bazı devlet yetkililerinin ofislerinde casusları olduğunu iddia etti. İstihbarat Bakanını da sert bir şekilde eleştiren Dehgan, bakanın üç teröristin sınırdan nasıl girdiğini ve oradan gece vakti Tahran’a nasıl geldiklerini açıklamasını beklemiş olduğunu ifade etti.

Sistan ve Belucistan’da Çatışma

Sistan ve Beluçistan eyaletindeki Kasr-i Bend şehrinde 15 Haziran Perşembe günü bir silahlı grup tespit edildi. İntihar saldırısı düzenlemek isteyen silahlı grup ile Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) Kara Kuvvetleri Komutanlığı Kudüs Karargahı’ndan gönderilen birlikler arasında çatışma çıktı. DMO yaptığı açıklamada çatışma sonucu teröristlerden bazılarının öldürüldüğünü ve yaralandığını, bazılarının ise kaçtığını bildirdi. DMO, kaçan teröristlerin izini sürdüğünü aktardıDMO Kara Kuvvetleri Komutanlığı bu operasyonda içinde 600 kg patlayıcı madde bulunan bombalı bir arabanın, intihar saldırısı için hazır beş adet bomba, on binlerce mermi ve bazı silah ve mühimmatın bulunduğunu bildirdi.

Meclis Güvenlik Komisyonu’ndan DMO’ya Tepki

Milli Güvenlik Komisyonu Başkanı Alaeddin Burucerdi emniyet komisyonu toplantısında Tahran saldırısıyla ilgili bazılarının sorumluluğu üzerinden atmaya çalışmasını eleştirdi. Burucerdi saldırıyı araştırma görevinin Milli Güvenlik Komisyonu’na verildiğini ve önümüzdeki hafta Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) yetkilileri, meclis korumaları ve İstihbarat Bakanlığı ile ikinci bir toplantı gerçekleştireceklerini belirtti. İlk toplantıda meclisi korumanın DMO’nun sorumluluğunda olduğunu teyit ettiklerini belirten Burucerdi iki ay önce DEAŞ saldırısı ihtimalinden dolayı Meclis Başkanlığı tarafından güvenlik tedbirlerinin artırılması için DMO’ya resmi mektup yazıldığını söyledi. Yapılması gerekenlerin mektupta yazdığını belirten Burucerdi bu konunun çok hassas olduğunu ve kimsenin sorumluluğu üzerinden atmaya çalışmaması gerektiğini ifade etti. İki ay önce DEAŞ saldırısı ihtimaline karşı DMO’ya mektup yazılmış ve gerekenlerin yapılmamış olması akıllara soru işaretlerini getirdi.

Ali Mutahhari: Atış İki Tarafa da Serbest

Devrim Rehberi Ali Hamenei 7 Haziran Çarşamba günü gerçekleşen Tahran’daki terör saldırısından birkaç saat sonra üniversite gençliğiyle buluşmasında ‘Siz yumuşak savaş subaylarısınız. Merkezi hükümetin yetersiz kaldığı veya doğru çalışmadığı yerlerde devreye gireceksiniz. Atış serbesttir. Kendiniz düşünüp, bulup harekete geçeceksiniz’ ifadelerini kullanmıştı. Meclis İkinci Başkanvekili Ali Mutahhari de tartışmalara dahil olarak Hamenei’nin sözleri hakkında bu kavramın devletin hem yandaşları hem de muhaliflerini kapsayabileceğini belirterek ‘atış iki tarafa da serbesttir’ yorumunda bulundu. Hamenei’nin aslında siyasi, kültürel ve ekonomik alanda herkesin müdahil olması gerektiğini kastettiğini ileri süren Mutahhari örnek olarak üniversitede başörtüsü konusunda yetkililerin gevşek davranması durumunda öğrencilerin duruma müdahil olabileceğini söyledi. Mutahhari bunun dışında fikir özgürlüğünün ihlal edildiği, muhaliflere konuşma hakkı tanınmadığı veya birileri yasa dışı yollarla ev hapsine mahkûm edildiği zaman hem gençlerin hem de toplumun diğer kesimlerinin duruma dahil olabileceğini iddia etti.

Çin Filosu İran Kıyılarında

Çin Deniz Kuvvetlerine ait bir filonun 15 Haziran’da Pakistan’dan sonra İran’ın güney kıyılarına yanaşacağı belirtildi. İki savaş gemisi ile birlikte teknik destek gemilerinden oluşan filo Bender-Abbas limanına konuşlanacak. 2014 yılından itibaren İran Silahlı Kuvvetleri ve Çin Halkın Kurtuluş Ordusu askeri alanda iş birliğini yoğunlaştırmış ve iki ülke Eylül 2014’te ortak deniz tatbikatı gerçekleştirmiştir. Ayrıca Ekim 2014’te İran deniz kuvvetleri komutanı Çin’i ziyaret ederek üst düzey askeri yetkililerle görüşmeler gerçekleştirmiştir.

Zarif: Bazı Bölge Ülkeleri ABD’yi Takip Etmektedir

İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif, ABD hükümetinin bölgeye yanlış sinyaller verdiğini ve maalesef bazı bölge ülkelerinin de bunları takip ettiğini söyledi. Oslo’da Norveç Dışişleri Bakanı Burge Brendeh ile görüşen Zarif, Vahhabi inanışının radikal köklerine değinerek bunun bölge istikrarı için büyük tehlike olduğunu söyledi. Brende de görüşmede Tahran’daki terör saldırılarında ölenler için taziyelerini iletti. Görüşmede iki ülke dışişleri bakanları Katar krizi ve Suriye ile Irak’taki son durum ile ilgili görüş alışverişinde bulundu.

İran Dışişleri Bakanı, Endonezyalı Mevkidaşı ile Görüştü

İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif, Norveç’in Başkenti Oslo’da Endonezyalı mevkidaşı ile görüştü. Zarif 12 Haziran Pazartesi günü Oslo Forumuna katılmak için Norveç hükümetinin resmi daveti üzerini Oslo’ya gitmişti. Taraflar görüşmede ikili ilişkiler, bölgesel ve uluslararası konular hakkında görüş alışverişinde bulundular.

Londra’daki Yangında Hayatını Kaybedenlere İran’dan Taziye

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Behram Kasımi, Londra yangınında hayatını kaybedenlerin ailelerine başsağlığı diledi. Londra’da bir gökdelende çıkan yangında 12 kişi hayatını kaybetmiş ve 74 kişi de dumandan zehirlenerek hastaneye kaldırılmıştı. Kasımi, olaydan duyduğu üzüntüyü dile getirerek, hayatını kaybedenlerin ailelerine başsağlığı yaralılar için de acil şifalar diledi.

İran ILO Yönetim Kurulu Üyeliğine Seçildi

İran üçüncü defa Uluslararası Çalışma Örgütü(ILO) yönetim kurulu üyeliğine seçildi. BM’nin Cenevre’deki merkezinde yapılan seçimlere İran Kooperatifçilik, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Ali Rebii katıldı.

İran, Umman'a Kruvazör Gönderdi

Albroz destroyeri ve Buşehr lojistik savaş gemisinden oluşan İran donanmasına bağlı 47. filo, Bender Abbas Limanı’ndan Umman'a doğru yola çıktı. Gemiler, Umman'dan Aden Körfezi'ne ve Hint Okyanusu'nun kuzeyindeki uluslararası sulara hareket edecek.

Yabancı Yatırımlarda Artış

Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (United Nations Conference on Trade and Development – UNCTAD) tarafından, 2017 yılına ait doğrudan yabancı yatırımlara ait verilerin de sunulduğu “Country Fact Sheets 2017” başlıklı rapor geçtiğimiz hafta yayımlandı. Raporda son 3 yıla dair yabancı yatırımda meydana gelen değişmeler gösteriliyor. Rapora göre, İran’a yapılan yabancı yatırımlarda 2016 yılında 2015 yılına kıyasla yaklaşık %64 düzeyinde bir artış meydana geldi. İran Yatırım Örgütü Başkanı Muhammed Kazayi’nin rapor ile ilgili açıklamasına göre, artan yabancı yatırımlara paralel olarak yatırım ve garanti başvurularında da %100 bulan bir artış meydana geldi. UNCTAD raporuna göre 2016 yılında net İran’a yapılan doğrudan yabancı yatırım miktarı 3,3 milyar düzeyinde gerçekleşirken Muhammed Kazayi; İran takvim yılı dikkate alınarak yapılan hesaplamaya göre 1395 yılı (20 Mart 2016-20 Mart 2017) için toplam onaylanan doğrudan yabancı yatırım miktarının 10,4 milyar dolar düzeyinde olduğunu belirtti.

Konut Sektörüne Yeni Düzenleme

İran da konut sektöründe hali hazırda yaşanan durgunluğun, seçimlerden sonra azalması beklenirken yeni vergilendirme sisteminin konut sektörünü de kapsayacağının açıklanmasının ardından durgunluğun devam edeceği yönündeki endişeler artış gösterdi. İran Ulusal Vergi Dairesi Başkanı tarafından yapılan açıklamada müteahhitlerin de diğer iş adamları gibi vergilendirmeye tabi olması gerektiği ve daha önce uygulanan vergi oranlarına kıyasla yeni düzenlemeye ilişkin bilgilere yer verildi. Yeni düzenlemeye göre uygulanacak gelir vergisi oranları %15-25 aralığında. Üstelik sistemde eski-yeni bina, satış amacı ve yapıların konumuna göre farklılıklar bulunması bu düzenlemenin spekülasyonlara sebep olacağı yönünde yorumları da arttırmakta.

Merkez Bankası Başkanı’ndan Türkiye Açıklaması

Medyada sık sık yer alan İranlıların Türkiye’de bankalarda işlemlerle ilgili sorunlar yaşadığı ve banka hesaplarının kapatıldığı yönündeki haberlerle ilgili olarak İran Merkez Bankası Başkanı Veliyullah Seif bir açıklamada bulundu. İki ülke arasındaki ilişkilerin olumlu ve normal olduğunu belirten Seif, İranlıların Türkiye'de banka hesaplarına ilişkin herhangi bir sorunla karşılaşmadığını belirtti. İran-Türkiye Ticaret Konseyi Genel Sekreteri Celal Ebrahimi de sıkıntı yaşayan hesapların çoğunlukla büyük miktarda para birimini Türkiye dışına taşıyan büyük tüccarları ilgilendiren döviz hesapları olduğunu açıkladı.

İran Dünya Kupasına Katılıyor

2018 FIFA Dünya Kupası Asya Elemelerinde A Grubu maçında İran Özbekistan’ı 2-0 mağlup etti.

İran ve Özbekistan milli takımları arasında 12 Haziran 2017 Pazartesi günü saat 21:15’de başlayan müsabaka, İran milli takımının 22. dakikada Serdar Azmoun ve 88. dakikada Mehdi Taremi’nin attığı goller ile 2-0 İran’ın galibiyetiyle tamamlandı. İran bu galibiyet ile beşinci defa dünya kupasına katılmaya hak kazandı.

İran, Özbekistan galibiyetinin ardından 20 puan ile grupta 8 maç sonunda kalesinde hiç gol görmeden Rusya’da düzenlenecek olan organizasyona ev sahibi Rusya ve Brezilya’dan sonra katılmayı garantileyen üçüncü takım oldu. Özbekistan milli takımı ise 12 puan ile grupta üçüncü sırada kalarak Rusya’ya gitme şansını zora soktu.

Mütercimlerin Çoğu Dil Bilmiyor

İranlı mütercim ve Rus Dili ve Edebiyatı uzmanı Abtin Golkar, günümüzdeki mütercimleri eleştirerek şu açıklamaları yaptı: İran'da tercümenin tarihinin az çok uzun bir zamanı vardır. Bu alanda Farsça dışındaki eserlerden ustaca çevirileri olan seçkin tercümanlar İranlı okuyucunun kültür ve edebiyat alanında dünya eserlerinin birçoğu ile aşina olmalarına çalışmışlardır. Ama bunun yanında günümüzde tecrübe ve yeteneği olmayan yanlış ve eksik tercümeler yapan, yalnızca eserin aslını değil aynı zamanda İranlı okuyucunun zevkini de bozan tercümanlar vardır. Tercümenin ana dilden hedef dile aktarılmasının farklı yolları ve kriterleri vardır. Mesela mütercimin kaynak metin hakkında bütünüyle bilgi sahibi olmalı, dilin dokusunu kapsamlı olarak göz önünde bulundurmalı. Bu doğrultuda Abtin Golkar, mütercimlerin birçoğunun ana dilini ve tercüme yaptıkları yabancı dili bilmediklerini ve bu nedenle tercümelerin çoğunda Farsça metnin bile okunmaya değer olmadığını vurguladı.

İranlı Yazar Feriba Vefi Almanya’da Lißeratur Edebiyat Ödülü'nü Kazandı

Almanya merkezli Litprom Vakfı tarafından düzenlenen Lißeratur Ödülü, İranlı yazar Feriba Vefi'ye verildi. Her yıl verilen ödülün kazananı kitapseverlerin oyları ile belirleniyor.

İranlı yazarın sol siyasi görüşleri nedeni ile bekçilik yapmak zorunda kalan Tebrizli bir kızın hayatını anlatan ''Tarlan'' adlı romanı 2015 yılında Jutta Himmelreich tarafından Almanca’ya çevrilmiş ve Sujet yayınevi tarafından basılmıştı.

Alman okurlar tarafından yılın en iyi yazarı seçilen Feriba Vefi, 3 bin Euro'luk ödülünü Frankfurt kitap fuarında alacak.

1963 yılında Tebriz'de doğan ve eserleri İngilizce, İsveççe, Arapça, Türkçe ve Japonca’ya çevrilen Feriba Vefi'nin “Uçup Giden Bir Kuş” isimli romanı da Lale Javanshir tarafından Türkçe’ye çevrilmişti.

Varoşlarda Eğitim Öğretim Problemi

Kooperatif, Çalışma ve Refah Bakan Yardımcısı, İran’da 10-12 milyon insanın varoşlarda barındığını ve buralarda yaşayan 110 bin çocuğun eğitim öğretimden mahrum kaldığını açıkladı. Okula gitmeyen, uygun olmayan yerlerde çalışan ya da günde 10-15 saat çok düşük ücretle bulaşıcı hastalıkların yayıldığı mekanlarda çöp toplayan bu çocukların durumu kaygı verici boyutlardadır. Ayrıca varoşlarda yaşayan çocukların durumundan daha kötü olan göçmen ve sığınmacı çocuklarının yaşam tarzı birçok sosyal problemlerin temelini oluşturmaktadır.

İran Basınında Bahreyn Şiası Duyarlılığı

İran basınında 10 Haziran 2017 günü itibariyle ev hapsi tutukluğunun 18. gününü dolduran Bahreyn’deki Şia’nın lideri Ayetullah İsa Kasım ile ilgili haberlere yer verilerek şöyle denilmektedir: “Bahreyn rejimi Şiilere karşı acımasız davranmakta ve ülkedeki Şii liderlere baskı ve zulme devam etmektedir. Bahreyn’in başkenti Manama’nın batısında ed-Diraz bölgesinde tutuklu bulunan Bahreyn’deki Şia’nın lideri Ayetullah Şeyh İsa Kasım’ın durumu hakkında 18 gündür haber alınamamaktadır. Bu durumu protesto etmek için 9 Haziran 2017 Cuma günü yüzlerce Bahreynli devrimci Şii genç, Ayetullah Şeyh İsa Kasım’ın evine doğru yürüyüş yapmıştır. Bu devrimci Şii geçler, Bahreyn güvenlik güçlerinin şiddetli müdahalesine maruz kalmıştır.”

Sistan ve Belucistan’da 2 Ton Uyuşturucu Yakalandı

Sistan ve Belucistan Sınır Komutanı Tuğgeneral Sait Kamili, Seravan sınır güvenliği komutanlığının “Mehdi’nin isimsiz askerleri” ile iş birliği yaparak zehir tacirlerinin ülkeye önemli miktarda uyuşturucu madde sokma girişimlerini engellediklerini açıkladı.

Sait Kamili, kaçakçıların güvenlik görevlilerine gözlem sırasında ateş açtıklarını ve çatışmalardan birkaç saat sonra uyuşturucu deposunda çıkan büyük yangına müdahalede güvenlik güçlerinin yetersiz kalması ve bölgenin karanlık olması ve ağaçlık alanlardan faydalanarak olay yerinden kaçmayı başardıklarını bildirdi.

Sait Kamili, 2 ton 240 kilo afyon esrarı ve 49 kilo haşhaşın saklandığı depoyu ele geçirdiklerini dile getirdi.

Seravan şehri, Sistan ve Belucistan’ın merkezi Zahedan şehrinin 347 km güney doğusunda ve Pakistan ile de sınır komşusudur.