Seravan’da Bombalı Saldırı Girişimi Önlendi

Devrim Muhafızları Kara Kuvvetleri Kudüs Karargâhı Halkla İlişkiler Bürosu’ndan yapılan açıklamada 11 Mart Pazar günü akşam saatlerinde Sistan ve Beluçistan eyaletinin Seravan şehrinde bir ‘terör’ saldırısının engellendiği bildirildi. Yapılan açıklamaya göre bölgede bulunan Devrim Muhafızlarının sınır karakolunu hedef alması planlanan mühimmat ve patlayıcı madde bulunan araba askerler tarafından etkisiz hale getirildi ve iki saldırgan etkisiz hale getirildi.

Ahmed Cenneti Uzmanlar Meclisi’nin Yeniden Başkanı

Anayasayı Koruyucular Konseyi Sekreteri ve Uzmanlar Meclisi Başkanı Ahmed Cenneti 13 Mart Salı günü yapılan seçimlerde 66 oy alarak Uzmanlar Meclisi Başkanlığı görevinde kaldı. Haşimi Şahrudi 72, Muhammed Ali Muvahhidi Kirmani 70 oy alarak başkanvekilliğine seçildiler. Ayrıca Ahmed Hatemi 50, Abbas Ka’bi ise 42 oyla Uzmanlar Meclisi katipliğine seçildiler.

Hamid Bekai Tutuklandı

Tahran Devrim ve Devlet Adliyesi 13 Mart Salı günü yolsuzluk nedeniyle yargılandığı davada eski Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad’ın yardımcısı Hamid Bekai hakkında verilen kararın temyiz mahkemesi tarafından onanmasının ardından hakkında verilen 15 yıl hapis cezasının uygulanması için tutuklandığını açıkladı. Bekai ayrıca, 9 milyon dolar para ve kırbaç cezasına mahkûm edildi. Ahmedinejad'ın cumhurbaşkanlığındaki 10. kabine döneminde karıştığı yolsuzluk nedeniyle gözaltına alınan ve geçen yıl 9 Temmuz'da cezaevine konulan Bekai, açlık grevi nedeniyle rahatsızlanarak hastaneye kaldırılmış ve yaklaşık 5 milyon dolar kefaletle 26 Temmuz 2017'de tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakılmıştı.

Bekai’nin Tutuklanmasına Tepkiler

Eski Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad’ın yardımcısı Hamid Bekai hakkında verilen tutuklama kararına Ahmedinejad kanadından tepkiler geldi. Ahmedinejad’ın diğer yardımcısı olan İsfendiyar Rahim Meşai, Bekai'nin tutuklanmasına itiraz ederek İngiltere’nin İran Büyükelçiliği önünde mahkeme kararını yaktı. İran yargı sistemini ‘İngiliz etkisinin altında’ olmakla suçlayan Meşai, yargıya sert eleştirilerine devam etti. Ahmedinejad ise 14 Mart Çarşamba günü yayımladığı bildiride sert sözlerle yargıya yüklendi. Ahmedinejad, “Yargı milletin hukukunu korumalı ve adil davranmalıdır. Yargı başkanının yasal yetki eksikliği vardır. Yargının bağımsızlığı fiilen bitmiştir. Kendileri birinci derecede yolsuzlukla suçlandıkları halde yalan söyleyerek yolsuzlukla mücadele iddiasında bulundular. Devlet mekanizmasına hâkim unsurların milletin yolundan ayrıldığı aşikardır. Ülkenin gelişmesi ve halkın haklarını savunmak yerine kendi konumlarını sağlamlaştırmaya çalışıyorlar.” ifadelerini kullandı.

Ahmedinejad’dan Kasım Süleymani’ye Mektup

Eski Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad yardımcısı Hamid Bekai’nin tutuklanmasına ilişkin Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani’ye hitaben 16 Mart Cuma günü bir mektup yayımladı. Bekai’nin yargılandığı dosyalardan biri de Ahmedinejad’ın yardımcılığını yaptığı dönemde (2013) Devrim Muhafızları Kudüs Gücü tarafından Afrika’daki bazı devlet adamlarına göndermesi için kendisine verilen 3.5 milyon Euro’yu kendi hesabına geçirmesi iddiasıdır. Ahmedinejad, Süleymani’ye hitaben yazdığı mektupta konuyla ilgili Devrim Muhafızlarının da zan altında kaldığına dikkat çekerek “Ya bu parayı ödediniz ya da bu iddia yalandır. Ödeme yapıldıysa yasal kaynağı nedir ortaya çıkarılmalıdır. Eğer böyle bir ödeme yapılmadıysa siz ve arkadaşlarınız iddialar karşısında neden susuyorsunuz?” sorusunu yöneltti.

Üç Bakana Gensoru

Hasan Ruhani kabinesinden üç bakan hakkında performanslarından dolayı gensoru verildi. Kooperatif, Çalışma ve Sosyal Refah Bakanı Ali Rebii ile Yol ve Şehircilik Bakanı Abbas Ahundi hakkında verilen gensoru 13 Mart Salı günü mecliste görüşüldü. Rebii için verilen gensoru 126 olumsuz, 124 olumlu, Ahundi için verilen gensoru ise 152 olumsuz, 92 olumlu oy aldı. Böylelikle her iki bakan görevlerinde kaldı. 14 Mart Çarşamba günü ise Tarım Bakanı Mahmud Hücceti’ye verilen gensoru 117 olumsuz, 105 olumlu oy aldı. Hücceti de diğer iki bakan gibi güvenoyu alarak görevine ediyor.

İçişleri Bakanı: Protestolar Dış Bağlantılı Değildi

İçişleri Bakanı Abdul-Rıza Rahmani Fazli verdiği röportajda aralık ayı sonunda ülke genelinde meydana gelen protesto gösterilerinin dış bağlantılı olmadığını söyledi. Protestoların siyasi memnuniyetsizlik, ekonomik sorunlar, toplumsal ve kültürel sebeplerden kaynaklandığına dikkat çeken Fazli, yapılan incelemelerde protestoların dışarıyla bağlantılı bir grup tarafından organize edildiğine dair bir bulguya rastlamadıklarını ifade etti. Protestolara yaklaşık 100 bin kişinin katıldığını hatırlatan Fazli, bu olayların en önemli sebeplerinden birinin nesiller arası değişim ve dönüşüm olduğunu vurguladı.

Tahran Belediye Başkanı İstifa Etti

Tahran Belediye Başkanı Muhammed Ali Necefi 14 Mart Çarşamba günü Belediye Meclisine istifasını sundu. Necefi’nin 8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nde çocukların ‘kızlı-erkekli’ folklor gösterisini izlemesi tartışmalara neden olmuştu. Tahran 5. dönem belediye konseyi tarafından 23 Ağustos Çarşamba günü düzenlenen oturumda 21 oyla Tahran’ın yeni belediye başkanı seçilen Muhammed Necefi, 12 yıl boyunca Tahran Belediye Başkanlığı yapmış olan Muhammed Bakır Kalibaf’ın “yolsuzluk” dosyalarını ifşa etmişti. Necefi’nin sağlık nedenlerinden dolayı istifa ettiği ileri sürülse de bu konuda henüz resmî bir açıklama yapılmadı.

İran’da belediye başkanları Belediye Meclisi tarafından seçilmektedir.

İngiliz Vatandaşına Hapis Cezası

Tahran Savcısı Abbas Caferi Devlet Abadi İngiliz-İran çifte vatandaşlığı bulunan bir kişinin ‘İngiliz istihbarat servisine casusluk yapmak’ suçundan 6 yıl hapse mahkûm edildiğini söyledi. Caferi Abadi, söz konusu şahısla ilgili ayrıntı paylaşmadı.

Türkiye ve İran Arasında Üst Düzey Askeri Görüşme

TSK Genelkurmay Başkanvekili Ümit Dündar, 15 Mart 2018 Perşembe günü İran Savunma Bakan Yardımcısı Muhammed Ahadi’yle görüştü. Görüşmede iki ülke arasında askeri ve güvenlik alanında işbirliğinin artması, geliştirilmesi ve iki ülkenin toprak bütünlüğünün ve egemenliğinin korunması konuşuldu. Milli Savunma Bakan Yardımcısı Şuay Alpay’ın daveti üzerine Ankara’ya gelen Ahadi, İran Savunma Bakanı Emir Hatemi’nin davet mektubunu da Nurettin Canikli’ye teslim etti.

‘ABD Nükleer Anlaşmadan Çekilirse İran da Çekilir’

İran Dışişleri Siyasi Yardımcısı Seyyid Abbas Arakçi 14 Mart Çarşamba günü yaptığı bir açıklamada, ABD’nin anlaşmadan çekilmesinin ciddi bir mesele olduğunu vurgulayarak “ABD anlaşmadan çekilirse biz de çekiliriz ve Avrupalı taraflar bunu biliyor” ifadesini kullandı. Arakçi konuyla ilgili farklı senaryoların söz konusu olduğunu ve onlardan birinin de ABD’nin anlaşmadan çekilme ihtimali olduğunu söyledi. Arakçi, ABD anlaşmadan çekilirse İran’ın Avrupa’yla anlaşmayı sürdürmesinin zor bir olasılık olduğunu beyan etti. Arakçi ek olarak, ABD baskısının Avrupalı şirketler üzerinde devam edeceğini ve dolayısıyla Avrupa’nın ABD’yi ikna etmesinin önemli olduğunu vurguladı.

CENTCOM’dan Nükleer Anlaşmaya Destek

ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM) Komutanı General Joseph Votel, 13 Mart Salı günü yaptığı bir açıklamada İran’la yapılan nükleer anlaşmaya destek verdi. Reuters Haber Ajansının verdiği bilgiye göre General Joseph, “İran’la yapılan nükleer anlaşma, İran’dan gelebilecek önemli bir tehdidi engellemiştir ve dolayısıyla anlaşmanın fesih edilmesiyle yeni bir çözüm üretmemiz gerekecek” ifadesini kullandı.

Trump: Tillerson ile İran Dahil Birçok Konuda Anlaşmazlık Yaşadık

ABD Başkanı Donald Trump, Dışişleri Bakanı Rex Tillerson'ı görevden alıp yerine CIA Direktörü Mike Pompeo'yu getirmesinin ardından kameraların karşısına geçti. Trump 13 Mart Salı günü gazetecilere yaptığı açıklamada Tilerson ile oldukça iyi anlaşmalarına rağmen bazı konularda anlaşmazlık yaşadıklarını söyledi. İran'la yapılan nükleer anlaşmanın korkunç bir anlaşma olduğunu düşündüğünü belirten ABD Başkanı, Tillerson’un bu anlaşmada bir sorun görmediğini belirtti. Trump, kendisini anlaşmayı bozmak ya da başka bir şeyler yapmak istediğini ama Tillerson’un daha farklı düşündüğünü vurguladı.

İran'ın Viyana Büyükelçiliğine Saldırı

Avusturya’nın başkenti Viyana'da, 12 Mart Pazartesi günü İran’ın Viyana Büyükelçiliği rezidansını koruyan askere bıçakla saldıran bir kişi, nöbetçi asker tarafından vurularak etkisiz hale getirildi.

Viyana Polis Sözcüsü Harald Sörös, basına yaptığı açıklamada, gece geç saatlerde 26 yaşındaki bir Avusturya vatandaşının, İran Büyükelçiliği rezidansını korumakla görevli askere bıçakla saldırdığını ve askerin, saldırganı tabancasıyla vurarak öldürdüğünü belirtti. Açıklamada, nöbetçi askerin bıçaklı saldırıda yaralandığı, saldırının neden gerçekleştirildiğinin henüz bilinmediği ve konuya ilişkin soruşturmanın ise başlatıldığı kaydedildi.

İran ile Pakistan Arasında Ortak Ticari Toplantı Düzenlendi

İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif Pakistan ziyareti kapsamında, beraberindeki 30 kişilik ticaret heyetiyle İran-Pakistan ticari ilişkilerini ele alan ortak ticaret toplantısına katıldı. Toplantıda konuşan Pakistan Dışişleri Bakanı Hoca Muhammed Asıf, ikili ticari ilişkilerin geliştirilmesinden memnuniyet duyacaklarını belirtti. Asıf, son iki yılda iki ülkenin ticaret hacminin önemli ölçüde arttığını ve şimdi de yıllık 5 milyar dolarlık ticaret hacmine ulaşmayı hedeflediklerini vurguladı. İran'ın Pakistan'ın enerji ihtiyaçlarını karşılayabileceğini söyleyen Dışişleri Bakanı Zarif, İran'ın Pakistan'a doğalgaz boru hattı inşaatı için iki milyar dolar harcadığını ve en kısa sürede Pakistan'a 2 bin MW'lik elektrik ihraç etmeye hazır olduğunu ifade etti.

BBC İran'ı BM'ye Şikâyet Etti

BBC, İran'ı Farsça Servisi çalışanlarını topluca cezalandırdığı gerekçesiyle Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Konseyi'ne şikâyet etti. BBC, İranlı yetkililerin tacizlerinin son dönemde daha da kötüleştiğini ve bu konudaki şikayetlerinin tamamen görmezden gelindiğini belirtti. BBC Genel Müdürü Tony Hall, İran'la ilgili tavizde bulunmaya zorlanan ve tacize uğrayan tek medya kuruluşunun kendileri olmadığını ve bunun bir temel insan hakları meselesi olduğunu ifade etti. İran ise suçlamaları reddediyor ve BBC Farsça Servisi'ni yalan haberler yaymakla suçluyor.

İran, Katar’da Ortadoğu Donanma Komutanlığı Konferansı'na Katıldı

İslam Devrimi Muhafızları Komutanlarından Amiral Ali Reza Tangsiri'nin başkanlığındaki İran Savunma heyeti, pazartesi günü yapılacak olan Ortadoğu Donanma Komutanlığı Konferansı'na katılmak üzere Doha şehrine geldi. İran heyeti aynı zamanda 30 ülkeden 180 katılımcının bulunduğu Doha Uluslararası Denizcilik Savunma Fuarı ve Konferansı'nı ziyaret etti. Konferans uluslararası donanma ve askeriye konuları ile bölgedeki askeri sektöre ve denizcilik sektörüne yönelik beklentileri, stratejik, operasyonel bilgileri içeriyor.

Zarif ve Pakistan Ordusu Şefi İkili İlişkiler ve Bölgesel Güvenliği Görüştü

İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif 13 Mart Salı günü Pakistan Ordusu Genelkurmay Başkanı Orgeneral Qamar Javed Bajwa ile birlikte yaptığı açıklamada, ikili ve bölgesel güvenlik konularını ele aldıklarını söyledi. İslamabad'da kaldığı süre boyunca Zarif, başbakan, parlamento sözcüsü, dışişleri bakanı ve ulusal güvenlik danışmanı olmak üzere üst düzey Pakistanlı yetkililerle karşılıklı ilişkiler ve karşılıklı ilgi sorunları üzerine görüşmeler gerçekleştirdi.

Zarif, Suudi Arabistan İle Görüşmelere Hazır Olduklarını Söyledi

İran Dışişleri Bakanı Zarif 13 Mart Salı günü yaptığı açıklamada, ülkesinin farklılıkların çözümünde Suudi Arabistan’la işbirliği yapmaya hazır olduğunu söyledi. Zarif, “Suudi Arabistan'ın istikrarının bizim menfaatimize olduğunu hep söylemiştik. Benzer şekilde, bölgedeki istikrar da İran'ın çıkarınadır. Diyalog için teklifler yaptık. Maalesef komşularımız her zaman güvencenin satın alınabileceği algısına sahip oldular. Ancak güvenlik asla satın alınamaz.” dedi. İran ile Suudi Arabistan arasındaki yakınlaşma şansı sorulduğunda iki ülke arasında bir şikâyet listesi bulunduğunu söyledi ve “Bununla birlikte, krallık sorunları çözmek istiyorsa, İran yardım sunmaya hazırdır ancak eğer çatışma siyasetine girmek istiyorsa, bu bir çıkmazdır.” dedi.

İran Dışişleri Bakanı Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev İle Görüştü

Cevad Zarif, 15 Mart Perşembe günü Türkiye, Azerbaycan ve Gürcistan ile dörtlü görüşmeler gerçekleştirmek amacıyla Bakü’ye gitti. Görüşmeler sırasında Cumhurbaşkanı Aliyev ile görüşen Zarif, Bakü’deki dörtlü görüşmelerden sonra İran, Türkiye ve Rusya ile Astana Süreci arifesinde Suriye’deki durumu görüşmek üzere Kazakistan’ın başkenti Astana’ya gidecek.

İran’ın Afrika Ülkelerinden İthalatının Artışı

İran’ın dış ticaret istatistik bilgilerine göre, İran’ın Uruguay ve bazı Afrika ülkelerinden ithalat oranlarında artış olduğu görülmektedir. Örneğin Etiyopya’dan yaptığı ithalat geçen yıla göre %23,8, Nijerya’dan %15,9, Tanzanya'dan %8, Fildişi Sahili ve Tunus'tan yaklaşık %1,7 oranında artmıştır. Ayrıca Paraguay'dan yapılan ithalat, geçen yılın aynı dönemine göre %33 oranında artmıştır. Uruguay’dan yapılan ithalatlar da aynı döneminde %24 artığını göstermektedir.

İran, İsveç, Finlandiya ve Danimarka ile Endüstriyel Alanda Anlaşma

İran, İsveç, Finlandiya ve Danimarka, Tahran'da endüstriyel alanda işbirliği anlaşması imzaladılar. İran'ın Endüstriyel Gelişim ve Yenileme Kurumu Genel Müdürü Ali Araqchi, İsveç'in İran Büyükelçisi Helena Sangeland, Finlandiya'nın İran Büyükelçisi Keijo Norvanto ve Danimarka’nın İran Büyükelçisi Danny Annan bu anlaşmayı imzaladılar. İmza taraflarının petrol, gaz ve petrokimya, yüksek teknoloji, kara, deniz ve hava taşımacılığı, yenilenebilir enerjiler, yönetici eğitimi, endüstriyel yenileme ve danışmanlık, çelik endüstrisi, su ve atık su yenileme projesi, yatırım ve finansal destek gibi alanlarda işbirliğini teşvik edeceği öngörülmektedir.

İran ve Azerbaycan Arasında İşbirliği Anlaşması

İran Maliye ve Ekonomi Bakanı Mesud Karbasian ve Azerbaycan Kalkınma Bakanı Şahin Mustafayev, Tahran'da İran-Azerbaycan arasında on ikincisi gerçekleşen Ortak Ekonomik Komitesi toplantısında bankacılık, ulaşım, ekonomi, ticaret, bilim ve teknoloji, kültür, enerji ve tarım alanlarında işbirliği konusunda anlaşmaya vardılar. İki tarafın sekiz sektörel alanda işbirliği yapacağı ve İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin mart ayı sonunda gerçekleştireceği Bakü ziyaretinde bu anlaşmanın imzalanacağı açıklaması yapıldı. Mesud Karbasian’ın açıklamasına göre, bu sözleşmede en önemli projenin Rasht-Astara demiryolu projesi olduğunu ve iki ülkenin bu ortak projeye yaklaşık 500 milyon dolar yatırım yapacağını ve son olarak diğer önemli işbirliğinin ise iki ülke arasındaki petrol ve gaz takası olacağı açıklamasında bulundu.

İran Ekonomisinde Büyüme

İran İstatistik Merkezi’nin son raporuna göre, İran GSYİH rakamları 2017’nin ilk dokuz ayında (21 Mart-21 Aralık) petrol gelirleri dahil olmak üzere %4,4 oranında büyüme göstermektedir. Petrol üretimi hariç GSYİH büyümesinin aynı dönemde %4,7'ye yükseldiği görülmektedir GSYİH’nin petrol de dahil olmak üzere dokuz ayda 116 milyar dolar olduğunu ve petrol hariç 86 milyar dolar olduğu gösterilmektedir.

Bakü'de Dörtlü Zirve

İran, Azerbaycan, Türkiye ve Gürcistan'ın dışişleri bakanları 15 Mart Perşembe günü Bakü’de bir araya geldi. Toplantı sonunda bir bildiri yayımlandı. Dört dışişleri bakanı, aralarındaki büyüyen işbirliğinden duydukları memnuniyeti dile getirirken, bölgesel barış ve istikrarın güçlendirilmesinde ortak çıkarları vurguladılar. Dört ülke milletinin refahını artırmak amacıyla tüm olası alanlarda işbirliği yapmaları konusunda hemfikir olan bakanlar, yatırım, ticaret ve enerjiyi artırmak, ulaştırma, finans, iletişim, bilişim teknolojisi, endüstri, tarım, turizm alanlarında ortak program ve projelerin uygulanmasını desteklemek için mevcut potansiyeli kullanma konusunda anlaştılar. Bildiride dört ülkenin transit kapasitelerinin uluslararası transit koridorlarına bağlanması, ulaşım altyapısının geliştirilmesi için işbirliği ve demiryollarının Abbas ve Chabahar limanlarından Basra Körfezi'ne ve Rasht-Astara'ya bağlayarak dört ülkenin geçiş kapasitesinin artırılmasının önemi vurgulandı. Ayrıca “Bakü-Tiflis-Kars” havacılık işbirliğinin artırılmasının, petrol, gaz ve petrokimyasallar alanlarında işbirliğinin geliştirilmesinin, dört ülkede bankalar arası ilişkileri teşvik etmenin önemi, çevresel hasarı azaltmak ve işbirliğini güçlendirmenin önemine dikkat çekildi. Diğer yandan dört ülkenin dışişleri bakanlarının görüşmesinde terör ve aşırıcılık, uyuşturucu ve silah kaçakçılığı, siber suçlar, insan ticareti ve göçmenlerin yasadışı yoldan çıkarılmasına karşı mücadele ele alınan konular arasındadır.

İran Ceza Mahkemeleri Devrim Mahkemeleri Gibi Çalışıyor

İran’da 2017 yılında uyuşturucu sebebiyle idam edilen kişi sayısının bir önceki yıla göre düşük olmasına rağmen yine de infaz sayısının fazla olduğu belirtildi. İran İnsan Hakları Kurumu (IHR) ve İdama Karşı İşbirliği Örgütü (ECPM) 2017 yılında 10’u kadın olmak üzere 517 kişinin idam edildiğini ve 2016 yılına göre bu sayının sadece 13 kişi azalma gösterdiği belirtiliyor. İdam sayılarının resmî kaynaklarca açıklanmadığına da dikkat çeken bu iki kurum, resmî kaynakların 2016 yılında sadece 111 kişinin idam edildiğini duyurmaktadır, demektedir. İran’da son 12 yılda 94 idam ile en düşük olduğu yıl 2005 yılı iken en fazla idam 972 ile 2015 yılı olmuştur. İran’da son sekiz yılda ilk defa devrim mahkemelerinde verilen idam cezaları ceza mahkemesinden daha az olduğu görülmektedir. Nitekim ceza mahkemelerinde 263 kişi idama mahkûm edilirken devrim mahkemelerinde ise 254 kişi idama mahkûm edilmiştir. İran’da 2017 yılında uyuşturucu davaları sonucunda 231 kişi idam edilmiştir.

İran’da Çeharşenbe Sûrî Kutlamaları

İran'da Hicri Şemsi takvime göre yılın son çarşamba gecesi yapılan “Çeharşenbe Sûrî” kutlamalarında birçok şehirde yaralı ve ölü olduğu bildirildi. İran Acil Durum Merkezi Temsilcisi Seyit Mustafa Mosevi, İsna Haber Ajansına yaptığı açıklamada Tahran’da düzenlenen kutlamalarda 38 kişinin yaranladığını ve bir kadının da hayatını kaybettiğini açıkladı. Ayakta tedavi gören yaralıların birçoğunun el ve yüzlerinde yanık meydana geldiği görülmektedir. Fars Eyaleti Acil Durum Merkezi Başkanı Muhammed Cevad Muradiyan, Fars eyaletindeki Çeharşenbe Sûrî kutlamalarında 87 kişinin yaralandığı bilgisini verirken geçen yıl aynı kutlamalarda 106 kişinin yaralandığını söyledi. Doğu Azerbaycan Afet Yönetimi ve Acil Tıp Merkezi Başkanı Ferhad Rahmani, Doğu Azerbaycan eyaletinin farklı şehirlerinde bu kutlamalar neticesinde 26 kişinin yaralandığını açıkladı.

Kutlamaların bilançosu ise şöyle: Acil durum istatistik raporuna göre İran genelinde yılın son çarşambası ‘çeharşenbe sûrî’ kutlamalarında 3 ölüm, 17 uzuv kaybı ve 464 yaralanma vakası gerçekleşti. Yaralananların oran olarak yarısından fazlasını 6 ila 18 yaş arasındaki çocuklar oluşturuyor. Yaralanma ve ölüm vakalarının sebeplerinin çoğunu kutlamalarda patlayıcı maddelerin kullanılması, ateş üzerinden atlamalar sırasında yaşanan yanma hadiseleri oluşturuyor.

İran’da Yoksulluk

İran İstatistik Merkezi verilerine göre İran ekonomisinin bir önceki yıla göre 2017 yılının ilk 9 ayında % 4,4 oranında büyüme göstermesine rağmen bu rakamların halka yansımaması ve özellikle yoksulluk sınırında olan vatandaşların durumunun iç açıcı olmadığı görülmektedir. Nitekim Uraman Taht Milletvekili Şehhab Nadiri, İran halkının % 80’inin yoksulluk sınırı altında yaşam sürdürdüğü açıklamasında bulundu.

İran’da Düşen Türk Uçağı

İran’da düşen Türk uçağının kara kutusuna ulaşıldı. Uçakta 8’i yolcu 3’ü uçuş görevlisi olmak üzere 11 kişi bulunuyordu. Uçakta pilot dahil bütün bulunanların bayan oldukları kaydedildi. Başaran Şirketi’ne ait olduğu belirtilen uçak, Birleşik Arap Emirlikleri’nin Şarca kentinden kalkarak İstanbul’a gitmekteydi ancak İran hava sahasına girdikten sonra radar görüşünden kayboldu. Uçağın enkazına ilk olarak yerel halkın ulaştığı fakat bütün naaşların yanmış olduğunu fark ettikleri belirtildi. İran Dışişleri Bakanı olaya taziyelerini bildirdi. Çahar Mahal Bahtiyarî eyaleti valisi siyasi ve güvenlik işleri yardımcısı Cafer Merdanî, kazada yaşamını yitiren kişilerin aileleriyle beraber Türkiye’den temsilcilerin ivedilikle saat 10.00’da Şehr-i Kord’u havalimanına geldiğini bildirdi. Uçağın Şehr-i Kord ilinin 100 km güneyinde yer alan Meşâyih-i Kiyârşehr civarındaki Hilon Dağı’nda düştüğü belirtiliyor.

Gözaltına Alınanların Serbest Bırakılması Sözü

Kadın hakları savunucularından oluşan sivil göstericiler, 8 Mart Perşembe sabahı Çalışma Bakanlığı’nın önüne gelmişler ve Kadınlar Günü münasebetiyle çalışma hayatında cinsel ayrımcılık, devlet ve özel sektörde kadınların istihdamı konusunda bütün engellerin kaldırılması yönündeki taleplerini dile getirmek istemişlerdi. Ancak polis gösteri için toplananlara müdahalede bulunarak 84 kişiyi gözaltına almıştı. Gözaltına alınanların 20’sinin göz altı süresi devam etmiş ve 16’sı ise milli güvenlik aleyhine girişimden dolayı tutuklanarak ceza evlerine götürülmüşlerdi. Bunlar içerisinde Sûdabe Rehş, Mevlud Hacızâde, Merziye Emirî gibi gazeteciler de bulunuyordu. Meclis Başkanı Ali Laricani’ye gözaltına alınmalar hakkında şikayetlerini dile getiren kadın hakları savunucuları, gözaltına alınan kişiler arasında hamile bir bayanın da bulunduğunu belirterek arkadaşlarının Nevruz tatilinden önce serbest bırakılmalarını talep ettiler. Ali Laricani, meselenin takip edileceğini bildirdi. Meclis Başkan Naibi Ali Mutahhari, polisin gösteriye sert müdahalesine tepki gösterdi ve kadın hakları savunucularının barışçıl bir yolla isteklerini duyurmak için toplandıklarını hiçbir yere zarar vermediklerini ve bu yüzden gözaltına alınmalarının gereksiz olduğunu söyledi. Meselenin takibi ve olayla ilgisi bulunan tüm sorumlulardan açıklama talep edeceklerini belirtti.

Kirmanşah’taki Deprem Bölgesinde Atık Su ve Çöp Sorunu

Sağlık Bakanlığı Hastalıklarla Mücadele İdaresi Başkanı Dr. Muhammed Mehdi Guyâ, Kirmanşah’ta özellikle depremin yaşandığı Serpol Zehab’da bölgenin ciddi atık su ve çöp sorunuyla karşı karşıya kaldığını söyledi. Dr. Mehdi Guyâ, Kirmanşah Eyaleti Sağlık Komitesi toplantısında deprem alanını ziyaretleri esnasında bazı yerlerde atıkların düzgün biçimde toplanmadığını ve atıkların Elvend Nehri’ne boşaltılarak bertaraf edilmeye çalışıldığını gözlemledik dedi. Havaların ileride ısınmaya başlamasıyla bunun ciddi sorunlar yaratacağını belirterek, bölgede şark çıbanı hastalığının ortaya çıkma ihtimalini dile getirerek bunun önünün alınmaya çalışılması gerektiğini aksi takdirde hastalıkla mücadelenin hastalığın yayılmaya başlamasından sonra daha zor olacağı uyarısında bulundu. Ayrıca deprem bölgesindeki içme suyundan örnek alındığından da bahseden Dr. Mehdi Guyâ, kontrol sonucunda suyun klor açısından zararlı olduğunun tespit edildiğini açıkladı.

Musaddık’ın İsmi Tahran’da Bir Caddeye Verildi

Tahran Şehir Şurası’nın 13 Mart Salı günü yaptığı açık oturumda alınan karara göre İran’ın milliyetçi başbakanı Muhammed Musaddık’ın ismi Tahran’ın Neft Bulvarı’nın yeni adı oldu.

Hatem Karargâhı Talikan’da 100 Bin Mesken Konut İnşa Ediyor

İslam Devrim Muhafızları Komutanı İcra Yardımcısı Serdar Hamid Aslanî, 14 Mart Çarşamba günü Hatemu’l-Enbiya İmar Karargâhı tarafından Talikan ilçesinin uzak köylerindeki ihtiyaç sahibi aileler için 100 bin hanenin inşa edilmekte olduğunu söyledi. Elburz Eyaleti’nin merkezi Kerec şehrine 90 kilometre uzaklıkta bulunan Talikan ilçesinde inşa edilen evlerin İmam Humeyni Yardım Komitesi’nin yardımıyla 3 sene içerisinde bitirileceği belirtildi. Hatem İmar Karargahı’nın mesken konut inşasının da yer aldığı 30 mahrumiyet giderici projeye imza attığını belirten Hamid Aslanî, karargâhın devletten 12 milyar dolar ödenek talep etmesini projelerin büyüklüğünün bir göstergesi olduğunu söyledi. Talikan’da 100 bin evin inşasının yanında Kum Eyaleti ve Çahar Mahal Bahtiyari Eyaleti’nin Kuhreng ilçesinde su tünelleri yapımının da sürdüğünü haber verdi.

Ayetullah Subhanî Zorunlu Baş Örtüsünü Savundu

İran’da mercî-yi taklid ünvanına sahip din adamlarından Ayetullah Cafer Subhanî, 14 Mart Çarşamba günü Kum’da Mescid-i Azam’da verdiği usul harici dersinin başında yaptığı konuşmada toplumda alenen tesettürsüz gezmek suçsa hükümetin bu suçun önlemesi gerektiğini söyledi. Ayetullah Subhanî, “İslam Müslümanların tümüne eğer tesettürsüz birini görürseniz kesinlikle başını örtünüz dememiştir. Eğer biri evinde örtüsüz bulunmak isterse kimse ona bir şey diyemez. Ancak biri dışarıda bu şekilde gezerse başkalarına da zarar vermiş olmaktadır. Dışarıda tesettürsüz gezmek beraberinde fesada yol açan bir davranıştır. Bu hastalık toplumda yayılmaktadır ve toplumun çoğunluğunu etkilemektedir hükümet bunlara sessiz kalmamalıdır.” diyerek hükümetin geçen günlerde protestoculara karşı aldığı önlemleri savundu.

İnsan Hakları Kuruluşları: Zindandaki Ölümlere Son Verin

İnsan hakları alanında faaliyet gösteren dört kuruluş, aralık ayında yaşanan protestolarda, Gonabadî dervişleri olaylarında ve çevresel problemler dolayısıyla yaşanan protestolarda tutuklanan ve hapishanelerde yaşamını yitiren insanlara dikkat çekerek bu insanların geride bıraktıkları ailelerine yapılan takip ve eziyete son verilmesini istedi. Uluslararası Af Örgütü, İran İnsan Hakları Kuruluşu ve insan hakları ve adalet gözlemcilerinin ortak hazırladıkları bildiride İran makamlarının hapishanelerde şüpheli biçimde ölen tutukluların ailelerine karşı acımasız tutumlarına son vermesi çağrısında bulunuldu. Bildiride ailelerin yakınlarının ölüm sebebini peşinden gittikleri için hükümet tarafından hedef haline getirildikleri belirtildi. Hapishanelerdeki ölüm sebeplerinin devlet makamları tarafından intihar olarak açıklanmış olması ölen kişilerin aileleri ve insan hakları kuruluşları tarafından reddediliyor. Söz konusu kişilerin hapishanelerde işkence sonucu öldüklerine inanılıyor. Bunun yanında tutuklandıktan sonra hapishanede ölen Kavus Seyyid İmamî’nin eşi Meryem Membinî’nin Kanada’ya gidişinin engellenmesi de bildiride bahsi geçen konulardan bir tanesini oluşturuyor.

İran ve Hindistan Arasında Farsça’nın Yaygınlaştırılması İçin İşbirliği

Hindistan Mumbay’daki İran Başkonsolosluğu ve Mumbay Üniversitesi, Fars Dili Bölümü ortaklaşa olarak 14 Mart’ta Emîr Hosrev Dehlevî’nin İran ve Hint kültürünün gelişmesindeki rolü hakkında iki günlük seminer programı gerçekleştirildi. Programda Mumbay İran İslam Cumhuriyeti Başkonsolosu Ahmed Sadıkî, İngilizce’nin Hindistan yakın tarihinde oynadığı bütünleştirici role benzer olarak Farsça’nın da geçmişte Hindistan Müslümanlarının birliği ve bütünlüğünü sağlayan bir rol ifa ettiğini söyledi. Programda İran ve Hindistan arasındaki tarihî ve kültürel ortaklıklar vurgulanarak bu konuda ortak ve bütünleştirici bir unsur olan Farsçanın desteklenmesi ve yaygınlaştırılması için iki ülkenin iş birliği yapması ve bu iş birliğinin Fars Dili Öğrenim Merkezlerinin kurulmasından öteye taşınması gerekliliğine değinildi. Ahmed Sadıkî, Fars edebiyatı ve şiiri daha çok ilgiye ve desteklenmeye layıktır. Zira Fars edebiyatı barış ve aşk temalarındaki zenginliğiyle günümüz dünyasına daha barışçıl bir gözle bakılmasını sağlayacaktır ifadelerini kullandı. Seminere katılan isimlerden biri olan Mumbay Üniversitesi Fars Dili Bölümü Başkanı Sekîne Han, Emîr Hosrev Dehlevî’yi Fars ve Hint kültürünün en çok eser veren ve etkili olan şairlerinden biri olduğunu hatırlattı. Katılımcılardan bir diğeri olan Mehdi Zari ise Emîr Hosrev Dehlevî’nin Hindistan’ın Sadi’si olarak bilindiğini, onun mesnevîsi ve gazelleri sayesinde Farsçanın Hindistan’da daha güçlü hale geldiğini söyledi. Seminerin bitiminde Alleme Şiblî’nin Farsça kitabının tanıtımı ve sergisi yapıldı.

İran’da Küçük Yaştaki Dul Kadınların Yaşadığı Sorunlar

Tahran Şehir Şurası Üyesi Şehrbanu Emanî, İran’da 15 bin küçük yaşta dul kadının bulunduğunu ve bu sayının endişe verici olduğunu söyledi. Kültürel ve örfî sebeplerden dolayı özellikle yoksul bölgelerdeki halkın boşanmış kadına karşı ilişkilerinde ve bakışında değişlik olduğunu belirten Emanî, kadının yaşı ne kadar küçük olursa bu değişikliğe karşı kadının dayanma gücünün de azaldığını söyledi. Küçük yaşta boşanan kadınların daha sonra yaşadığı problemlere de değinen Emanî, boşanma olayından kadınların birçoğunun; üzüntü, panik, vesvese gibi ruhsal çöküntü emareleri geçirdiklerini; boşanmanın ardından yaşanan bu tür ruhsal bozuklukların başka bir toplumsal sorun olan uyuşturucu bağımlılığına sevk edici yönünün de var olduğunu belirtti. Küçük yaşta boşanmış olan kadınların yüz yüze geldiği sorunlardan biri de geçim sıkıntısıdır diyen Emanî, küçük yaştaki kızların kendisinden yaşça daha büyük olan kadınlara göre bu problemi kesin olarak daha ağır yaşayacağını ifade etti. de bu hafta boşanma neticesi oluşan ruhsal bozuklukların 18 yaşından önce evlenmiş olan kızlarda, ileriki yaşlarda evlilik yapan kadınlara nazaran daha şiddetli yaşandığını ifade eden Devlet Refah Kurumu Toplumsal İşler Yardımcısı Habibullah Mesudî Ferîd ise 18 yaşından önce evlenmek dinen bir sorun yaratmıyor ve bu evlilikler yasal kayıtlara geçebiliyor, ancak çocuk yaşta yapılan evliliklerde ruhsal açından buluğa ermemiş çocuk, daha henüz birlikte yaşama becerisine sahip olamıyor dedi.