Haftalık Basın Özeti 14-20 Eylül 2019

Haftalık Basın Özeti 14-20 Eylül 2019
23-29 Şehriver 1398
Yazı boyutunu buradan ayarlayabilirsiniz

Sistan ve Belucistan’da Çatışma

Sistan ve Belucistan eyaletinin Bezman şehrinde 16 Eylül Pazartesi günü emniyet güçleri ile silahlı bir örgüt arasında çıkan çatışmada bir emniyet mensubu hayatını kaybederken üç kişi de yaralandı.

İşçiler Tren Yolunu Kapattı

Merkezi eyaletinin Erak şehrinde Ağır Ekipman Üretim Şirketi (HEPCO) işçileri 16 Eylül Pazartesi günü tren yolunu kapatarak taleplerinin karşılanmasını istediler. İşçiler, ödenmemiş maaşlarını ve ikramiyelerini talep ettiler.

Hamenei: ABD ile Hiçbir Şekilde Müzakere Olmayacak

Devrim Rehberi Ali Hamenei 17 Eylül Salı günü yaptığı konuşmada “Cumhurbaşkanı’ndan Dışişleri Bakanı’na kadar ülkedeki tüm makamlar tek ses olup ABD ile ikili veya çoklu görüşme yapmayacaklarını ilan ettiler.” dedi. Hamenei, ABD Başkanı Donald Trump’ın ülkesindeki muhalefete ve Avrupa ülkelerine “İran’la mücadelede tek yolun maksimum baskı” olduğunu ve İranlı yetkililerin “müzakere etmeyeceğiz” sözünün aksine müzakere masasına oturmaya mecbur kaldıklarını ispat etmeye çalıştığını dile getirdi. Hamenei, Tahran’ın müzakere masasına oturmasının Washington yönetiminin baskılarına boyun eğmek anlamına geleceğini dolayısıyla müzakere masasına oturmayacaklarını yineledi. Hamenei son olarak şunları kaydetti: “Eğer ABD sözünü geri alır, tövbe eder ve ihlal ettiği nükleer anlaşmaya dönerse, o takdirde anlaşma masasındaki diğer ülkelerle birlikte görüşmelere katılabilir. Bunun dışında New York’ta veya başka bir yerde İranlı yetkililerle ABD’li yetkililer arasında herhangi bir görüşme yapılmayacaktır.”

Son günlerde Cumhurbaşkanı Ruhani’nin BM Genel Kurulu’nda ABD Başkanı Trump ile görüşme ihtimali olduğu iddia edilmişti.

Rabii: Türkiye ve Rusya ile İlişkiler Tarihin En İyi Döneminde

Hükûmet Sözcüsü Ali Rabii, 16 Eylül Pazartesi günü haftalık basın toplantısında Ankara’da gerçekleşen üçlü zirveye ilişkin “İran’ın Türkiye ve Rusya ile ilişkileri tarihinin en iyi dönemini yaşıyor. Cumhurbaşkanı Ruhani de komşu ülkelerle iş birliğine hazır olduğumuzu açıkladı.” dedi. Amerikalılarda samimiyet belirtileri görmediklerini ve mevcut şartlarda ABD Başkanı ve İran Cumhurbaşkanı arasında herhangi bir görüşmenin mümkün olmadığını belirten Rabii, ABD ile ambargolar altında müzakerede bulunmayacaklarını da yineledi.

Hacızade: Savaş Peşinde Değiliz

Devrim Muhafızları Hava-Uzay Kuvvetleri Komutanı Emir Ali Hacızade verdiği bir röportajda ABD ve İran’ın savaş peşinde olmadığını söyledi. Hacızade, “Bence ne Amerikalı siyasetçiler ne de bizim yetkililerimiz savaş peşinde değiller. Ancak istenmeyen bir çatışma savaşa neden olabilir. Amerikalıları savaş çıkaracak seviyede görmüyoruz ama kendimizi her zaman büyük savaş için hazır hâle getirdik.” dedi.

Gulke ile Zarif Tahran’da Görüştü

Hindistan Dışişleri Bakan Yardımcısı Vijay Gulke siyasi istişareler için Tahran’da İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif ile 15 Eylül Pazar Günü bir araya geldi. İkili, toplantıda iki ülke arasındaki ilişkiler, bölgesel konular ve karşılıklı çıkarlar dâhil olmak üzere çeşitli konular hakkında konuştu. Bakan Zarif, Tahran ile Yeni Delhi’nin çeşitli alanlarda gelişmekte olan iş birliğine dikkat çekti. Zarif ayrıca, Pakistan-Hindistan arasındaki tartışmalı bölge olan Keşmir’deki durum için endişelerini ortaya koyarak durumun iyileşmesi konusunda umutlarını dile getirdi.

Putin ile Ruhani Ankara’daki Görüştü

16 Eylül Pazartesi Günü Türkiye-İran-Rusya üçlü zirvesinin yanı sıra düzenlenen toplantıda İran Cumhurbaşkanı Hassan Ruhani ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin bir araya geldi. Putin, her iki ülkenin de Birleşmiş Milletler ve Şangay İşbirliği Teşkilatı gibi örgütler bağlamında siyasi ve uluslararası ilişkilerini geliştirdiklerini söyleyerek, İran ve Rusya arasında her alanda başarılı iş birliği yapılması çağrısında bulundu.

Zarif’ten ABD ve S. Arabistan’a Mesajlar

İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif 19 Eylül Perşembe Günü CNN televizyonuna verdiği röportajında, ABD ve Suudi Arabistan’ı uyararak kendi topraklarını koruyacaklarını ve Suudi Arabistan’ın bunu iyi bildiğini belirtti. Zarif ayrıca, “Suudi hükûmetinin neyi başarmaya çalıştıklarını anlamalarının önemli olduğunu düşünüyorum. Son Amerikan askerine kadar İran’la savaşmak istiyorlar mı? Amaçları bu mu?” dedi.

Zarif’in bu uyarıyı, ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun, Suudi ARAMCO’ya ait tesislerin vurulmasını “savaş nedeni” sözleriyle tanımlamasından sonra dile getirdi.

Çin’in İran’daki Kredi Hattı Devreye Girecek

Tahran Ticaret Odası Para ve Sermaye Piyasası Komisyonu Başkanı Farial Mostofi, İran ile Çin arasındaki 400 milyar dolarlık kredi hattının devreye girdiğine açıkladı. Mostofi, kredi hattının Çinli yatırımcıların İran’da ihale vermeden projeler yürütmesine de izin verdiğini sözlerine ekledi.

İran’da Küçük ve Orta Ölçekli Kuruluşların İhracatı Arttı

İran KOBİ ve Teknoparklar Genel Başkan Yardımcısı Asgar Masaheb, İranlı küçük ve orta ölçekli kuruluşların 21 Mart-22 Ağustos 2019 döneminde 1,3 milyar avro değerinde petrol dışı ihracat gerçekleştirdiğini belirtti. Asgar Masaheb’e göre ihracat hacmi geçen yılın aynı dönemine göre %40 artış göstermiştir.

İran Ekonomisinin Büyüme Durumu

İran Ekonomi ve Maliye Bakanı Farhad Dejapsand, 2019 Mart-Mayıs döneminde petrol dışı GSYİH’da %0,4 büyüme olduğunu açıkladı. Dejapsand, aynı dönemde tarım sektörünün ise %6 büyüdüğünü söyledi. Ayrıca bazı verilere göre İran’ın geçen sene aynı dönemdeki GSYİH büyüme oran %-2,4’tü.

Çocuk Yaşta Evliliğe İlişkin Yasa Tasarısı

Kadın ve Aileden Sorumlu Cumhurbaşkanı Yardımcısı (Muavin-i Reis-i Cumhur Der Umur-i Zenan ve Hanivade) önümüzdeki iki hafta içinde 13 yaşından küçük kızların evliliklerinin yasaklanmasına ilişkin yasa tasarısının çıkacağını belirtti. Parlamento, “çocuk eş” başlıklı yasa tasarısının lehine oy verdi. Kadın ve Aileden sorumlu Cumhurbaşkanı Yardımcısı İbtikar günümüz toplumsal koşullarını dikkate alarak çocuklar hakkında daha dikkatli olunması gerektiğini ifade etti. Ayrıca erken evliliği onaylamadığını açıklayarak gençlerin düşünsel, zihinsel bir olgunlaşma sonrası evliliğe adım atmaları gerektiğini de ekledi. İbtikar, “Çocukluk dönemi, kişisel olgunluğun gelişmesine katkı sağlar. Küçük yaşlarda çocuklara oyun oynama sınırının getirilmesi, büyüyünce problem yaşamalarına sebep olur.” sözlerini ekleyerek çocuk yaşta evliliğin sakıncalarına bir kez daha dikkat çekti.

Miramad’ın Hatlarından Oluşan “Murakka Mina” Kitabının Sergisi

Gülistan Sarayı Dünya Mirası, en değerli hat kitaplarından biri Mir İmad’ın eserlerinden oluşan kitabın galası yapıldı. Murakka Mina adıyla hazırlanan kitap Miramad’ın eserlerinin 22x25 boyutlarında kuşe kâğıt üzerine gül ve kuş tasvirli cildiyle 2000 adet basılmıştır. Gülistan Sarayı Dünya Mirası Külliyatı Müdürü bu kütüphanedeki hat nüshalarının birçoğunun Muzaffereddin Şah zamanında Kütüphane Müdürü olan Lisanüddevle tarafından çalındığını belirterek dönemin güvenlik idaresinin çabalarıyla bu eserlerin birçoğunun Gülistan Sarayı’na geri getirildiğini ifade etti. Nosreti, İslam hatlarının gelini olarak adlandırılan Nestalik hattının Miramad’ın elinde zirveye ulaştığını belirterek ne ondan önceki sanatçıların ne de yanında bulunan öğrencilerin bugüne kadar onun ustalığının yanına bile yaklaşamadıklarını belirtti. Nosreti, Miramad hattıyla yazılan Murakka Mina kitabının ilk defa hattat ve el yazması uzmanı Babek Bozorg Penah tarafından yayımlandığını ve onun sanat müdürü olan Mücteba Sebze’nin bu alanın tecrübeli uzman ve hattatlarından biri olduğunu söyledi. Miramad’ın hatlarından oluşan Murakka Mina kitabının orijinal el yazması tanıtım töreni 27 Şehriver (18 Eylül) saat 15:00’da Gülistan Sarayı özel müzesinde ülkenin önde gelen sanatçılarının katılımıyla gerçekleştirildi.

Tahran’da Üniversite Mezunu Servis Şoförleri

Tahran Valisi İsa Ferhadi, Tahran eyaletinin İran öğrenci nüfusunun üçte ikisine sahip olduğunu ancak okul ve tesisler açısından en alt sırada yer aldığını açıkladı. Ferhadi, Tahran’da 264 okulun yaklaşık 60 yıl önce yapıldığını ve 500’den fazla yeni okul binasına ihtiyaç duyulduğunu, bunun yanı sıra 20 bin yeni derslik yapılması gerektiğini de vurguladı. Tahran’da geçen yıl yaklaşık 170 bin öğrencinin Tahran Taşımacılık Federasyonunun özel servis hizmetinden yararlandığını belirten İsa Ferhadi son olarak Tahran’da okul servisi sektöründe 844 lisans mezunu şoför, binden fazla yüksek lisans ve doktora mezunu şoförün hizmet verdiğini açıklamalarına ekledi.

Mohraz: AIDS Hastalarının Üçte İkisi Henüz Tespit Edilemedi

İran AIDS Araştırmaları Merkezi Başkanı Dr. Minoo Mohraz, İmam Humeyni Hastanesinde yapılan basın toplantısında İran genelindeki AIDS hastalarıyla ilgili bazı açıklamalarda bulundu. Dr. Minoo Mohraz, İran genelinde gayrı resmî olarak 60 bin AIDS hastası olduğunun tahmin edildiğini söyledi. İran’ın AIDS tedavisi alanında Orta Doğu ve Kuzey Afrika’da ilk sırada yer aldığını dile getiren Dr. Mohraz, İran AIDS Araştırmaları Merkezinin bu hastalığın tedavisi için bir tedavi politikası sunduğunu açıkladı. Resmî kayıtlara göre 30 bin kişiye HIV pozitif teşhisi konulduğunu dile getiren Dr. Mohraz, 22 bin AIDS hastasının yaklaşık 200 klinik ve tedavi merkezinde tedavi edildiğini ancak diğer AIDS hastalarının ise henüz tespit edilemediğini ifade etti.