Haftalık Basın Özeti 15-21 Nisan 2017

Haftalık Basın Özeti 15-21 Nisan 2017
Haftalık Basın Özeti 15-21 Nisan 2017 (26 Ferverdin-1 Ordibeheşt 1396)
Yazı boyutunu buradan ayarlayabilirsiniz

Azerbaycan Savunma Bakanı İran’da 

Azerbaycan Savunma Bakanı Zakir Hasanov’un İran Savunma Bakanı General Hüseyin Dehgan tarafından İran’a davet edildiği ve Zakir Hasanov’un beraberindeki üst düzey askeri yetkililer ile birlikte 16 Nisan Pazar günü Tahran’a geldiği bildirildi. Görüşmede ikili ilişkiler ve bölgesel meseleler ele alındı. 

Zarif’ten Türkiye’ye Referandum Tebriki 

İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, 16 Nisan Pazar günü akşam saatlerinde Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’yla telefonda görüştü. Zarif, mevkidaşı Mevlüt Çavuşoğlu’nu Türkiye’deki referandumdan “evet” sonucu çıkması dolayısıyla tebrik etti. Zarif, bu kazanımın Türkiye’de huzur ve istikrarın güçlenmesine katkı sağlamasını temenni ettiklerini söyledi.

Türkiye’den İran’a Sel Mesajı 

İran’daki sel felaketi nedeniyle Türk Dışişleri Bakanlığı’nın yayınladığı mesajda şu ifadelere yer verildi: “İran’ın kuzeybatısında meydana gelen sel felaketi sonucunda can ve mal kayıplarının meydana geldiği; bugün (16 Nisan Pazar) itibariyle hayatlarını kaybedenlerin sayısının 42’ye ulaştığı büyük üzüntüyle öğrenilmiştir. İran halkına başsağlığı diliyoruz.” Ayrıca Türkiye, gerekirse sel felaketinde mağdur olanlar için yardıma hazır olduğunu belirtti.

İran’ın 46. Filosu Aden Körfezine Doğru Yola Çıktı 

İran Deniz Kuvvetleri Komutanlığının 46. filosu 17 Nisan Pazartesi günü Amiral Seyyari komutanlığında Bander-Abbas limanından Aden Körfezine doğru yola çıktı. İran Deniz Kuvvetleri Komutanı Tuğamiral Habibullah Seyyari, “Nadaca filosunun uluslararası serbest sulardaki varlığı, denizcilik alanında İran İslam Cumhuriyeti’nin savunma gücünü göstermektedir” dedi.

İranlılara Vizesiz Rusya Seyahati 

Rusya Parlamentosu tarafından kabul edilen yeni karara göre İran vatandaşları Rusya’ya vizesiz gidebilecek. 18 Nisan Salı günü Rusya Başbakanı Dmirti Mevdedev yaptığı açıklamada: “Alınan kararı göre İran dahil olmak üzere 18 ülkeden gelen turistler Rusya’nın uzak doğusunu vizesiz ziyaret edebilecek” dedi. 2016’da Rusya ile İran arasında vize sınırlamalarının kaldırılması ve turistlerin karşılıklı ziyaretlerinin kolaylaştırılması için anlaşma imzalanmıştı. 

Zarif’in Gürcistan Ziyareti 

İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif 19 Nisan Çarşamba günü Orta Asya ve Kafkasya turu çerçevesinde Gürcistan’a bir ziyaret gerçekleştirdi. Ziyaret sonrası gerçekleşen basın toplantısında, Gürcistan Başbakanı Georgi Kvirikaşvili ülkesinin İran’la her alanda ikili ilişkilerini geliştirmeye hazır olduğunu açıkladı. Taraflar; turizm, güneş enerjisi, tarım, inşaat ve bankacılık alanında ilişkileri daha ileri noktaya çıkarma konusunda hemfikir olduklarını belirtti. Ayrıca Gürcistan Başbakanı Kvirikaşvili’nin yakın zamanda Tahran’a bir ziyaret gerçekleştirmesi bekleniyor. 

Zarif’in Kırgızistan Ziyareti 

İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif 19 Nisan Çarşamba günü Orta Asya ve Kafkasya turu çerçevesinde Kırgızistan’a bir ziyaret gerçekleştirdi. Zarif, İran-Kırgızistan Orta Ekonomik Forumu’na katılarak Orta Asya ülkeleriyle her alandaki ilişkileri geliştirmeye hazır olduklarını belirtti. 

Çevik Kuvvetten Seçimlerin Güvenliği İçin Önlem 

İran Polis Teşkilatı Çevik Kuvvet Komutanı Hüseyin Keremi düzenlediği basın toplantısında 19 Mayıs Cuma günü yapılacak olan Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin İran halkı için kader belirleyici bir gün olacağını söyledi. Keremi seçimlerin güvenli bir şekilde yapılabilmesi için ülke genelinde çevik kuvvetlerden 20 bin kişinin “Zafer” Operasyon Karargahı çerçevesinde görev yapacağını açıkladı.

“Kara Kuvvetleri Savunma Değil, Saldırı Amaçlı Dizayn Edilecek”

19 Nisan Ordu Gününden önce birtakım açıklamalarda bulunan Kara Kuvvetleri Komutanı Tuğgeneral Kiyumers Heydari ordu içinde yapılacak olan değişikliklere değindi. Kara Kuvvetlerinin bundan sonra savunma değil, saldırıya yönelik dizayn edileceğine işaret eden Heydari yapı ve organizasyon, insan kaynakları, askeri gücün bileşenleri, yönergeler, mühendislik ve yenilenme olmak üzere beş alanın yeniden gözden geçirileceğini söyledi. Heydari bu değişikliklerin hedefinin ise Kara Kuvvetlerinin bir “saldırı hareket gücüne" dönüşmesi olduğuna dikkat çekti.

“2009’dakine Benzer Olaylar Çıkabilir”

İran eski İstihbarat Bakanı Heydar Moslehi yaptığı açıklamada düşmanın Cumhurbaşkanlığına adaylık için başvuru yapan adaylardan birçoğunun toplumsal tabanları için planları olduğunu belirterek 2009 olaylarında kazandığı tecrübeyle bu sefer orta alt sınıfı kışkırtmaya çalıştığını söyledi. Moslehi bazı grupların tahrikiyle giderek yoksullaşan orta alt sınıfın 2009 benzeri olaylar çıkarabileceğini ifade etti.

Ruhani: Silahlı Kuvvetler Siyasi Oyunlardan Uzak Durmalıdır

18 Nisan Salı günü “İran Ordu Günü”nün 39. yıldönümü münasebetiyle düzenlenen törende konuşan Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani önemli açıklamalarda bulundu. Ekonomik kaygıların Silahlı Kuvvetleri uzun vadeli amaçlarından uzaklaştıracağına işaret eden Ruhani, Silahlı Kuvvetlerin siyasi oyunlardan uzak durması gerektiğini vurguladı. Ruhani, Silahlı Kuvvetlerin ne kadar siyaset ve siyasi oyunlardan uzak durursa orduyu o kadar güçlendireceklerini ve İran halkının da yanlarında olacağını belirtti.

Ahmedinejad ve Bekai’ye Veto Şoku 

Devrim Rehberi Ali Hamenei’nin aday olmamasına yönelik uyarılarına rağmen Cumhurbaşkanlığına adaylığını koyan eski Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad’ın seçimlere katılması onaylanmadı. Seçimlere girecek olan adayları denetleyen karar merci olan Anayasayı Koruyucular Konseyi Mahmud Ahmedinejad ve yardımcısı Hamid Bekai’nin seçimlere katılmalarının onaylanmadığını açıkladı. Bununla birlikte 19 Mayıs’ta yapılacak olan Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı İshak Cihangiri, Meşhed’de bulunan İmam Rıza Türbesi’nin vakfı Astân-ı Kuds-i Rezevî’nin Başkanı ve Eski Başsavcı İbrahim Reisi, Haşimi Rafsancani döneminde Kültür ve İrşat Bakanlığı yapmış olan Mustafa Mir Selim, Tahran Belediye Başkanı Muhammed Bakır Kalibaf ve Haşimi Rafsancani ve Muhammed Hatemi döneminde Cumhurbaşkanı Yardımcısı ve Beden Eğitimi Kurumu Başkanlığı yapmış olan Haşimi Taba yarışacak. 

Gayrimüslimlerin Belediye Meclis Üyeliğine Başvuru Tartışmaları 

Belediye meclisi adayları hariç diğer seçimlere girecek olan adayları denetleyen karar merci olan Anayasayı Koruyucu Konseyi Başkanı Ahmed Cenneti, yayımladığı bir bildiriyle gayrimüslim vatandaşların belediye meclis üyeliği için başvurularının veto edilmesini istedi. Ancak meclise bağlı Konsey Seçimlerini Denetleme Merkezi Heyeti üyesi ve Demavend milletvekili olan Kasım Mirzayi yaptığı açıklamada Meclis Başkanı Ali Laricani ile bu konuyu görüştüğünü ve Laricani’nin yasalara uyulması yönünde talimat vererek Ahmed Cenneti’nin bildirisini reddettiğini aktardı. Meclis’te Zerdüştlerin temsilcisi olarak bulunan İsfendiyar İhtiyari ise verdiği bir röportajda çeşitli vilayetlerde Konsey Seçimlerini Denetleme Heyeti Başkanlarının açıklamaları doğrultusunda gayrimüslimlerin adaylık başvurularının onaylandığını söyledi.

Tutuklanan Telegram Yöneticileri Yargı ve Hükümeti Birbirine Düşürdü 

Geçtiğimiz haftalarda tutuklanan Telegram sayfa yöneticileri yaklaşan Cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesi yargı ve hükümet arasında kriz çıkardı. Daha önce konuya ilişkin açıklama yapan Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani tutuklanan yöneticilerin suçsuz olduğunu söylemişti. Yargı Başkanı Yardımcısı ve Sözcüsü Muhsin Ejei ise yaptığı açıklamada Cumhurbaşkanına cevap olarak adminlerden bazılarının emniyet gerekçesiyle bazılarının ise kamu ahlakına ters düşen müstehcen haberler paylaşmak suçundan tutuklandığını ifade etmişti. Bu tartışmalar üzerine Cumhurbaşkanlığı Sözcülüğü ise bir bildiri yayımlayarak kuvvetler ayrılığına dikkat çekti. Yayımlanan bildiride Yargı Sözcüsünün birleştirici güvenlik güçlerinin faaliyetlerini zaafa uğratacak davranışlarda bulunmaması ve ülkedeki güvenliği sağlamakla meşgul olması gerektiği, milletin beklentisinin şüpheli konuların ortadan kaldırılması olduğu hatırlatılarak Yargı Sözcüsünün kuvvetler ayrılığına dikkat ederek davranacağından emin oldukları belirtildi.

Konut Sektöründe Durgunluk Devam Ediyor 

İran’da konut sektöründe uzun süredir devam eden durgunluk için çözüm arayışlarına devam eden hükümet yeni adımlar atmaya devam ediyor. Konut sektöründe fiyatların yüksek olması ve alıcı kitlesine hitap etmeyen konutların varlığı piyasada sıkıntılara sebep olmakta.  Tahran’da halihazırda 2,6 milyon ev boş dururken; fiyatların aşırı yüksek olması ve düşme eğilimi bulunmaması orta ve düşük gelir sınıfındaki alıcılara herhangi bir çıkış yolu sunmamakta. Bu sebeple hükümetin bu yöndeki adımları da seçim yaklaştıkça belirginleşmekte. Hükümetin Kapsamlı Konut Planı altında düşük gelirli vatandaşlar için yılda 100 bin konut inşa edileceğini açıklayan İslam Devrimi Konutları Vakfı yetkilileri, bu projenin iki ay içerisinde yürürlüğe gireceğini ve İran Merkez Bankası tarafından da yüksek miktarda kredi tahsis edildiğini belirtti. Buna ek olarak İran Menkul Kıymetler Borsası tarafından yapılan açıklamada da Maskan Bankası’nın düşük fiyatlı konutlar başlığında; 160 bin ev sözleşmesi için 160 bin kredi ayrıldığını, ilk alıcılar ve ev sahipleri için bunun bir fırsat olduğunun altı çizildi. Ancak Tahran İnşaatçılar Kurumu, seçim döneminde konut fiyatlarında herhangi bir düşüş yaşanmayacağı fakat seçimlerin ardından konut fiyatlarında %15 artış beklediklerini açıkladı. Yapılan açıklamalar neticesinde, konut sektöründeki durgunluk en azından seçimler sonrasına kadar sürecek gibi görünmekte.

İran’da Yılda 16 Milyon Ton Toprak Kirleniyor 

İran Çevre Koruma Kurumu İnsani Çevre Yardımcısı Said Motesadi, İran’da su ve toprak kaynaklarının sınırlı olduğunu, yılda 16 milyon ton toprağın kirletildiğini ve bu durumun dünya ortalamasının çok üzerinde olduğunu açıkladı. İran’da toprağın kirli olmasından dolayı en iyi koşullar altında en temiz suyla sulanarak tarım yapılsa bile sağlıklı ürün alınamayacağını dile getiren Said Motesadi, bu duruma aşırı gübre kullanımının ve bilinçsiz ilaçlamanın sebep olduğunu söyledi. Tarımsal üretim sırasında toprağın ve suyun denetlenmediğini, üretim sonrasında ise toplama ve dağıtım esnasında gıda ürünlerinin %30 ila 40’nın çöpe dönüştüğünü ifade eden Said Motesadi’nin sözlerinden İran’da çevre sorunlarının kaygı verici olduğu ve tarım ve gıda güvenliğinin yeterli olmadığı anlaşılmaktadır.