Hamenei’den Yeni Yıl Mesajı

21 Mart Perşembe günü yeni yıla (1398) giren İran’da yeni yılın adı Devrim Rehberi Ali Hamenei tarafından “Üretimin Gelişmesi” olarak belirlendi. Hamenei yeni yıl mesajında, “Ekonomik problemler ülkenin en önemli sorunu olmaya devam ediyor. Özellikle son aylarda halkın geçim sıkıntısı daha da arttı. Bu sorunların bir kısmı ekonominin verimsiz şekilde yönetilmesiyle ilgili. Elbette bununla ilgili planlamalar yapıldı. Bu tedbirler yeni yılda halkın da hissedeceği şekilde etkilerini gösterecektir.” ifadelerini kullandı. Üretim sorununun bu yılın ana meselesi olduğuna dikkat çeken Hamenei, bu nedenle yeni yıla “Üretimin Gelişmesi” adını verdiğini ve ülkedeki üretimin gelişmesi için herkesin çaba sarf etmesi gerektiğini ve böyle olması durumunda ekonomik sorunların çözüleceğini vurguladı.

Ruhani’den Yeni Yıl Mesajı

Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani de birlik ve beraberlik vurgusu yaptığı mesajında 1398 yılının, “Enflasyonun durdurulması, döviz kurlarının dengelenmesi ve komşularla daha fazla dostluk” yılı olacağını söyledi. Ekonomik sorunların ABD yaptırımlarından kaynaklandığını belirten Ruhani, Washington yönetiminin nükleer anlaşmadan tek taraflı çekilmesine işaret ederek “Ekonomik sorunlar, sözlerinden dönenlerin Washington’da iktidara gelmesiyle başladı ancak sorunların çözümü bizim elimizde. Biz daha fazla birlik olursak karşı taraf bu yaptırımların milletimizin dayanışmasını daha da arttırdığını anlar” ifadelerini kullandı. Ülkedeki siyasi çekişmelere son verilmesi ve yabancı düşmanlara karşı birlik olunması çağrısında da bulunan Ruhani, “Bu yıl halkımıza daha fazla refah sunacağız. Yeni yıl, halkımıza istihdamın sağlandığı ve üretimin canlandırıldığı bir yıl olacak.” dedi.

Hamenei’den Suudi Arabistan ve AB Açıklaması

Devrim Rehberi Ali Hamenei Meşhed’de yaptığı konuşmada Suudi Arabistan’ı hedef aldı. Hamenei, “Suudi Arabistan kadar yozlaşmış ve despot kötü bir rejim görmedim. Şimdi de onlara nükleer silah sağlıyorlar fakat sorun değil. Ben bundan rahatsız değilim çünkü yakında oralar İslam mücahitlerinin eline geçecek.” ifadelerini kullandı. Hamenei, İran-AB ilişkilerine de değindi. Avrupalıların nükleer anlaşmadan fiilen ayrıldığını belirten Hamenei, ABD’nin yaptırımlarına karşı İran’la ticareti sürdürmek için nükleer anlaşmanın Avrupalı tarafları Almanya, Fransa ve İngiltere’nin kurduğu ve Avrupa Birliği (AB) tarafından desteklenen INSTEX adı verilen ticari mekanizmanın da anlaşmayı korumak için yetersiz olduğunu ve kurdukları ticari kanalın daha çok “acı bir şakaya” benzediğini ifade etti. Hamenei, ülkedeki sorunların bir kısmının Batı’ya güven duyulmasından kaynaklandığını savunarak: “Avrupalıların nükleer anlaşmadaki tutumu göz önüne alındığında onlara güvenilemez. Avrupalılar İran’ı geçmişte olduğu gibi sırtından hançerledi.” dedi.

Dört Sınır Korucusu Serbest Bırakıldı

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Behram Kasımi Ekim ayında Ceyş’ul Adl örgütü tarafından Pakistan’a kaçırılan İran sınır korucularından dördünün serbest bırakıldığını açıkladı. Kasımi, askerlerin serbest bırakılması için yapılan başarılı operasyon için Pakistan’a teşekkür etti ve diğer sınır korucularının da en kısa zamanda serbest bırakılıp ülkeye döneceklerini ümit ettiğini belirtti.

Cevad Zarif Türkiye’ye Geldi

Dışişleri Bakanı Cevad Zarif Yeni Zelanda’da gerçekleşen terör saldırısının görüşüleceği İslam İşbirliği Teşkilatının 22 Mart Cuma günü yapılan olağanüstü toplantısına katılmak üzere Türkiye’ye geldi.

Çeharşenbe Suri Kutlamalarından Acı Haber

21 Mart’ta yeni yıla (1398) giren İran’da yılın son çarşambasında yapılan Çeharşenbe Suri kutlamalarında üç kişi hayatını kaybederken 1962 kişi de yaralandı.

İran-Türkiye Ortak Operasyonu

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve İçişleri Bakanı Süleyman Soylu 18 Mart Pazartesi günü İran ve Türkiye’nin PKK’ya karşı ortak operasyon düzenlendiğini açıkladı. İran İçişleri Bakan Yardımcısı Hüseyin Zülfikari, Türkiye İçişleri Bakan Yardımcısı Muhterem İnce ile 19 Mart Salı günü yaptığı telefon görüşmesinde iki ülke topraklarında güvensizlik oluşturmak isteyen terör unsurlarına karşı eş zamanlı operasyonda daha önce yapılan anlaşmaların uygulanmasına işaret ederek ilişkilerin geliştirilmesinden memnuniyet duyduklarını belirtti.

Üç Görevli Hayatını Kaybetti

Kürdistan eyaletinin Bane şehrinde 17 Mart Pazar akşamı kimliği belirsiz silahlı bir grupla çıkan çatışmada bir çavuş hayatını kaybetti. Horasan-ı Rezevi eyaletinin Meşhed şehrinde ise ailevi sebeplerle çıkan tartışmaya müdahil olan iki polis memuru saldırganın ateş açması sonucu hayatını kaybetti.

Perviz Kazımi’ye 20 Yıl Hapis

Ahmedinejad döneminde Çalışma ve Sosyal Refah Bakanlığı yapmış olan ve Sermayeh Bank’ın eski Yönetim Kurulu Başkanı Perviz Kazımi “Bankacılık ve para sisteminde usulsüzlük yapmak yoluyla ülkenin ekonomik sistemini bozmak” suçlamalarıyla 20 yıl hapis ve 74 kırbaç cezası aldı.

Parlamenter Sisteme Geçiş Çağrıları

Düzenin Yararını Teşhis Konseyi Üyesi Muhammed Hüseyin Saffar Harandi Devrim Rehberi Ali Hamenei’nin “başkanlık” sistemi yerine “parlamenter” sisteme geçilmesi isteğini tekrar dile getirdi. Harandi, “Başbakanın özelliklerine sahip bir cumhurbaşkanının olması gerektiğini söyleyebilirim. Parlamento tarafından desteklenen ve her gün meclise hesap veren biri olmalıdır.” dedi. Meclis Başkanvekili Ali Mutahhari ise konuya ilişkin yaptığı açıklamada milletin rolünün az olması nedeniyle parlamenter sisteme geçmeyi uygun bulmadığını söyledi.

Ali Mutahhari’den Ruhani’ye Ev Hapsi Çağrısı

Meclis Başkanvekili Ali Mutuhhari, Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin anayasanın uygulayıcısı olarak Milli Güvenlik Yüksek Konseyi’nden Yeşil Hareketi liderleri Mehdi Kerrubi, Mir Hüseyin Musevi ve eşi Zehra Rahneverd’e 2011 yılından itibaren uygulanan ev hapsi cezalarının kaldırılması kararını alması gerektiğini söyledi. Mutahhari, mahkeme kararı olmadan ev hapsinin devam etmesinin anayasaya aykırı olduğunu ifade etti.

“Esed’in Ziyaretinden Cumhurbaşkanlığının Haberi Yoktu”

İran Cumhurbaşkanlığı Ofisi Başkanı Mahmud Vaizi, Beşşar Esed’in 25 Şubat günü Tahran’a gerçekleşen ziyaretinden Cumhurbaşkanlığı Ofisinin haberi olmadığını ve Esed’in cumhurbaşkanlığına girdiği vakit konudan haberdar olduğunu söyledi.

Genelkurmay Başkanı’ndan Şam’a Ziyaret

İran ve Irak askerî yetkilileri 18 Mart Pazartesi günü Beşşar Esed ile Şam’da bir araya geldi. İran Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri, Suriye’yi savunmanın İran ve Irak’ı savunmak olduğunu ve “terörizmin” üç ülke ve bütün bölge için tehlikeli olduğunu söyledi.

DMO Komutanından Irak ve Suriye Açıklaması

Devrim Muhafızları Ordusu Genel Komutanı Muhammed Ali Caferi, 18 Mart Pazartesi günü verdiği bir röportajda Irak ve Suriye’de yüzer bin halk gücü örgütlediklerini söyledi. Suriye’de örgütledikleri yüz bin kişilik halk gücünün DEAŞ, El-Nusra ve Suriyeli muhaliflere karşı savaştığını belirten Caferi, Irak’ta ise bazı İran kuvvetlerinin onları örgütlemek için deneyimlerini aktarmaya gittiklerini söyledi.

ABD’den Yeni Yaptırımlar

ABD Dışişleri Bakanlığı, İran’ın füze ve nükleer silahla ilgili çalışmalarına destek sağladıkları gerekçesiyle 31 kişi ve kurumu yaptırım listesine ekledi. Yapılan açıklamada İran’ın savunma planını destekleyen yaptırım listesindeki 14 kişi ve 17 kurumun, İran Savunma İnovasyon ve Araştırma Kurumu ile bağlantılı oldukları ifade edildi.

ABD Askerine 10 Yıl Hapis Cezası Verildi

İran, ABD eski askeri Michael White’ı ülke liderine hakaret ve gizli bilgileri deşifre etmekten dolayı 10 yıl hapse mahkûm etti. Cumartesi günü White’ın avukatı yaptığı açıklamada White’ın 2 ayrı suçtan dolayı suçlu bulunduğu ve 10 yıl hapse mahkûm edildiğini söyledi. İranlı yetkililer ise henüz resmî bir açıklamada bulunmadılar. Michael White Temmuz ayında İran’da gözaltına alınmıştı.

Pompeo: İran’a Baskıyı Artıracağız

ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, İsrail Başbakanı Benjamin Netenyahu ile görüştü. Netenyahu ile ortak basın açıklaması yapan Pompeo, “İran’ın İsrail’i yok etme tehditleri karşısında İsrail’in güvenliğine ve kendini savunma hakkına bağlıyız” dedi. Devamında “Gazze ve kuzeyden gelen tehditlere karşı İsrail’in yanında durmaktan gurur duyuyoruz.” açıklamasında bulundu. Ziyaretinin asıl amacının İran’a karşı baskıyı artırmak olduğunu belirten Pompeo, yakın zamanda gerçekleştirilen Varşova Güvenlik Zirvesini, İsrail ve Arap liderlerin bölgenin güvenliğini artırmak ve İran’a karşı birlik olmak adına düzenlenmiş “tarihi bir konferans” olarak değerlendirdi. Netenyahu ise uluslararası toplumun Golan tepelerinde İsrail’in egemenliğini tanımasını talep etti.

Mogherini: AB ve Çin Nükleer Anlaşmayı Uygulayacak

AB-Çin Stratejik Diyalog Konferansında konuşan AB Dışişleri ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini bir kez daha AB’nin nükleer anlaşmayı uygulayacağını vurguladı. Çin ile ikili ilişkilerinden birinin de nükleer anlaşmayı koruma olduğunu belirten Mogherini, “İran ile uzun gece ve gündüzler geçirerek üzerinde anlaşma sağladığımız nükleer anlaşmayı devam ettirmek için sıkı bir şekilde çalışıyoruz.” açıklamasında bulundu. Nükleer anlaşmanın gerekli ve kritik olduğunu söyleyen Mogherini, AB ve üye ülkeleri ile nükleer anlaşma yapılmamış olsaydı nükleer anlaşmanın çoktan bitmiş olacağına inandıklarını beyan etti.

Güney Kore’nin İran’dan Yaptığı Petrol İthalatında Artış

İran'dan Güney Kore'ye 2019’un Şubat ayında günlük 256 bin varil petrol sevkiyatı gerçekleşmiştir. Bu rakam geçen yılın aynı dönemine göre %12,5 düşüş göstermektedir ancak 2019 Ocak ayına göre 4 kat artış olmuştur. Uluslararası Enerji Ajansına göre İran, Şubat ayında günlük 1.17 milyon varil petrol ihraç etmiştir. Yani petrol ihracatı 2018 Aralık ayına göre iki kat artmıştır.

İşçi Maaşlarında Artış

İran’da geçen yıl asgari ücret %19,5 artırılırken bu yıl artan enflasyon ve yaşanan ekonomik sıkıntılardan dolayı alım gücü bir hayli düşmüştü. Asgari ücretlilerin bu durumu düşünülerek maaşlar %36 oranında artırıldı. Böylelikle asgari ücret 90 dolardan 123 dolara yükseldi. İran Yüksek İş Konseyinde çocuk için aile destek yardımında (her 1 çocuk için) 12,3 dolar, konut desteğinde 8 dolar, işçinin refahını yükseltme desteğinde 15 dolar artış olmuştur. Böylelikle çocuğu olmayan asgari ücretli birinin maaşı 152 dolardır.

Mahan Havayolları Paris Uçuşlarını Durdurdu

Mahan Havayolları ABD yaptırımları nedeniyle Paris’e olan uçuşlarını durdurduğunu bildirdi. Şirket yetkililerine göre uçuşlarının iptal edilmesinin nedeni Fransa’nın İran’a karşı yaptırımlarıdır. Mahan’ın Paris’e haftada dörtten fazla uçuşu bulunmaktaydı.

Enflasyonun Rakamlarında Son Durum

İran’ın enflasyon oranı (Mart 2018-Mart 2019) döneminde yaklaşık %27’ye ulaşmıştır ve bu rakam bir önceki döneme göre %3,4 oranında artış göstermektedir. Yiyecek, içecek ve tütün ana grubundaki fiyat endeksi bir önceki aya göre %6,4, gıda dışı ürün ve hizmet grubunda ise %2,7 artış görülmüştür. Bu ayki fiyat değişikliklerinin oranı geçen yılın aynı ayında sırasıyla yaklaşık %75 ve %37 idi.

Doğu Azerbaycan’da Nüfus Oranları

Doğu Azerbaycan Nüfus Müdürü Ahad Jodi, eyaletin nüfus büyüme oranlarına dikkat çekerek nüfus artışının ortalama %1.2 olduğunu ve bu oranın en az %2.2 olması gerektiğini söyledi.  Doğu Azerbaycan’da yaşlı nüfusun arttığına işaret eden Jodi, gelecek 30 yıl içerisinde okul yerine huzurevleri yapılacağını söyledi.

Doğu Azerbaycan nüfus artışı bakımından İran’da 24. sırada yer almaktadır. Son 9 ayda yaklaşık 47 bin 190 doğum gerçeklemiştir. Aynı dönemde kırsal bölgelerde 13 bin 864, şehir merkezinde yaklaşık 33 bin 326 doğum kayda geçmiştir.

İran’da ölüm yaşının ortalama 68.8 olduğunu ifade eden Jodi, Doğu Azerbaycan’da ise erkekler için 65.5, kadınlar için ise 70.4 olduğunu açıkladı. Jodi son olarak Doğu Azerbaycan’da son 9 ayda 16 bin 652 kişi vefat ettiğini, bu rakamın bir önceki döneme göre yaklaşık %3.1 arttığını ekledi.

Fransa Kültür Haftası Programı İptal Edildi

Fransa Kültür Haftası etkinliğinin Tebriz 29 Behmen Kültür-Sanat Kompleksinde, Fransa Büyükelçiliği Kültür Müşaviri’nin de katılımıyla 13 Mart Çarşamba günü açılışının yapılacağı bildirilmişti. Ancak bu etkinlik ani bir karar ile iptal edildi. Etkinlik için İran’a gelen Fransız turistler Tahran’a tekrar dönüş yapmak zorunda kaldı. Elif Uluslararası Kültür Enstitüsü yetkilileri tarafından salonda hazır bulunan medya mensuplarına ve yabancı misafirlere programın iptal edildiğini ve programın ileri bir tarihte yapılacağı açıklandı. Doğu Azerbaycan Kültür ve İrşad-ı İslam Genel Müdürü Muhammed Pur, programın yapılması için izin verilmediğini ve dolayısıyla da iptal edildiğini söyledi. Programda Fransız sinemasından eserler, özellikle de Jean-Michel Frodon’un iki eserinin gösterilmesi planlanırken ayrıca Alan Sakaruli’nin “Karışıklık ve Şaşkınlık Arasında” başlıklı fotoğraf sergisinin sergilenmesi planlanmıştı.

İran’da 2019 Sinema Bilet Fiyatları Belirlendi

Sinema Komite Sözcüsü Golamreza Faraji, 2019 sinema bilet fiyatlarını açıkladı. Sinema yetkilileri ile yapılan toplantıda bütün kategorilerde sinema biletlerinde fiyat artışı yapılmasının kararlaştırılması ile birlikte farklı kategorilerdeki sinema biletlerinin yeni ücretleri belirlendi. Bu durumda cumartesi, pazar, pazartesi ve çarşamba günlerinde modern sinema merkezlerinde sinema biletleri 13 bin tümen, salı günü 9 bin tümen, perşembe, cuma ve tatil günlerinde ise 18 bin tümen olarak belirlenmiştir. Cumartesi, pazar, pazartesi ve çarşamba günlerinde lüks sinema merkezlerinde biletler 11 bin tümen, salı günü 7 bin tümen, perşembe, cuma ve tatil günlerinde 13 bin tümen olacak. Birinci kategori sinemalarda cumartesi, pazar, pazartesi ve çarşamba günleri sinema biletleri 9 bin tümenden, salı günü 5 bin 500 tümenden, perşembe, cuma ve tatil günlerinde 11 tümenden satışa sunulacaktır. İkinci kategori sinema bilet fiyatları cumartesi, pazar, pazartesi ve çarşamba günleri 7 bin tümen, salı günü 5 bin tümen, perşembe, cuma ve tatil günlerinde 10 bin tümen olarak belirlenmektedir. Faraji, bilet fiyatlarına KDV eklenmediğini, bu nedenle satışlarda %9 vergi alınması gerektiğini de söyledi. Faraji son olarak bazı şehirlerde bilet fiyatlarında artış olmadığını ve bu sebeple ayrı bir vergi alınması gerektiği açıklamasında bulundu.

Saatler İleri Alındı

İran’da resmî saat değişikliği yasasına göre 22 Mart’tan itibaren saatler bir saat ileri alındı. Yasaya göre 30 Eylül’de saatler tekrar geri alınacaktır. Saat değişikliğindeki amaç gün ışığından daha fazla yararlanma ve enerji tasarrufu sağlanmasıdır. İran Enerji Bakanlığı tarafından saat değişikliği ile birlikte 6 ayda 75 gigawattan daha fazla enerji tasarrufu yapılacağı tahmin edilmektedir.

ABD Başkanı Trump’ın Nevruz Mesajı

ABD Başkanı Donald Trump, yayımladığı Nevruz mesajında “Ne yazık ki İran halkı yeniden bu günlerin mutluluğuna ortak olamıyor. İran halkı, bu yıl da geçen 40 yılda olduğu gibi baharın gelişini rejimin ağır zulüm ve baskısı altında geçiriyor.” ifadelerini kullandı. Trump mesajın devamında özgür bir gelecek arzulayan İran halkıyla beraber olduklarını vurgulayarak ABD’nin İran’ın diktatör rejimini suçlamaya devam edeceğini, İran halkının özgürlük talepleri karşısında susmayacaklarını ve onlar için insan hakları konusunda mücadeleye devam edeceklerini ifade etti. ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo da Nevruz kutlaması için bir video mesajı yayımladı.

İran ve Irak Kültürel Bağlarını Güçlendiriyor

İran’ın Bağdat Büyükelçisi Mescid Masjedi ile Irak Kültür ve Turizm Bakanı Abdul Amir el Hamdani arasındaki görüşmede sanat ve kültür alanlarındaki bağların geliştirilmesinin önemi vurgulandı. Toplantıya İran’ın kültür ataşesi Golamreza Abazari de katıldı.

Masjedi, İran’ın turizm, sinema, sanat, şiir, edebiyat ve diğer kültürel konularda Irak’la iş birliğine hazır olduğunu ve İran’ın bu alanlarda önemli ölçüde mesafe kat ettiğini belirtti. İki uygarlık arasındaki bağların ve İran’daki Pasargad ve Çogha Zanbil ile Irak’taki Tak Kasra’danın önemine değindi. Masjedi, Irak’ın İranlı arkeologların Irak kültürünü ve medeniyetini restore etmelerinde yardımcı olmalarını istediğini de sözlerine ekledi.

Abazari, iki tarafın bilim, kültür, sanat ve akademik alanlarında iş birliği yaptığını ve İran üniversitelerinde 4.000’den fazla Iraklı öğrencinin eğitim aldığını söyledi.

Her iki ülkenin bakanı da turizm, görsel sanatlar, sinema, tiyatro ve müzik alanında iş birliğinin yer aldığı bir anlaşma imzaladı.

Barajlar Yağmurlara Rağmen Dolmadı

Su Kaynakları Yönetim Şirketi’ne göre içme suyunun %35’ini tutan 62 büyük barajın doluluk oranı yağışlara rağmen %40’ın altında kaldı. Bu yılki yağış miktarları bir önceki yılın aynı dönemine göre üç kat arttı ancak yağışlardaki düzensizlik barajlardaki su stoğunu istenen duruma getiremedi. Tarımsal amaçlı kullanılan diğer 44 barajda ise doluluk oranının %90 olduğu belirtildi. Diğer 34 barajın ise %19’unun dolu olduğu açıklandı.

Meteoroloji Örgütüne bağlı Klimatoloji Araştırma Enstitüsü Başkanı Iman Babaeian, bu yıl şu ana kadar İran’ın 166.6 milimetre yağış aldığını, ortalamanın ise 130,8 milimetre olduğunu belirtti.

İran ve Türk Ekibi Can-Sat Yarışmasına Katıldı

10 Mart’ta 7. Ulusal ve 1. Uluslararası İran Can-Sat Yarışması’nda toplam 18 İranlı ve 2 Türk takımı yarıştı. Bilim ve Teknoloji Bakan Yardımcılığı tarafından desteklenen etkinlik, Semnan eyaletinin Eyvanaki şehrindeki havaalanında yapıldı.

Can-Sat, bir uydunun inşa edilmesindeki birçok zorluğa ilişkin temel bilgileri öğrencilere anlatmanın uygun bir yolunu sunmaktadır. Can-Sat kavramı, Stanford’dan Profesör Robert Twiggs tarafından geliştirilmiştir. Can-Sat projelerinde öğrenciler, bir soda kutusuna sığabilecek küçük bir elektronik cihaz tasarlayabilecek, inşa edebilecek ve test edebilecekler.

Mazenderan ve Gülistan’da Sel

Mazenderan ve Gülistan eyaletlerinde şiddetli yağış nedeniyle sel felaketi yaşandı. Gülistan Eyaleti Bayındırlık İşleri Yardımcısı Gülistan’a bağlı Ak Kala ilçesinin ve bu ilçeye bağlı 10 köyün selden etkilendiğini duyurdu. Gülistan eyaletinin Gemişan bölgesinde yer alan köyler tahliye edildi. Ayrıca Gemişan bölgesine yardım götürme faaliyetlerinin devam ettiği bildirildi. 50 santimetreye yakın su birikintileri oluşan köylerde bazı noktalara kayıkla ulaşımın sağlandığı açıklandı.