Haftalık Basın Özeti 18-24 Kasım 2017

Haftalık Basın Özeti 18-24 Kasım 2017
Haftalık Basın Özeti 18-24 Kasım 2017 (27 Aban-3 Azer 1396)
Yazı boyutunu buradan ayarlayabilirsiniz

Türbede Oturma Eylemi

İran Eski Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad’ın yakın adamları Hamid Bekai, Ali Ekber Cevanfikir ve Habibullah Cüz kendilerine yönelik yolsuzluk suçlamaları yapan yargıyı protesto etmek maksadıyla 15 Kasım Çarşamba günü Rey şehrindeki Şah Abdulazim Türbesine giderek oturma eylemine başlamıştı. Bekai ve arkadaşları 18 Kasım Cumartesi günü yayımladıkları bildiriyle türbeye ‘saygısızlık yapmamak’ için oturma eylemini gerekli şartlar sağlanıncaya kadar geçici olarak durduklarını bildirdiler.

Din Adamından Faiz Sistemine Tepki

Kum kentindeki önde gelen din adamlarından Ayetullah Cevat Amuli, yaptığı konuşmada bankacılık sisteminin düzeltilmesi ve faizden arındırılması gerektiğini tekrar hatırlatarak ‘İran bankalarındaki faizci sistem var olduğu sürece Direniş Ekonomisi Doktrini’ni hayata geçirmek imkânsızdır’ açıklamasında bulundu.

Süleymani’den Hamenei’ye DEAŞ Mesajı

Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani Devrim Rehberi Ali Hamenei’ye gönderdiği mesajda DEAŞ’ın son kalesi olan Suriye’deki Ebu Kemal şehrinin DEAŞ militanlarından temizlendiğini ve DEAŞ bayrağının indirilerek yerine Suriye bayrağının asıldığını bildirdi. Devrim Rehberi ise Süleymani’yi tebrik etti ve düşmanın boş durmayacağı uyarısında bulundu. Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani de yaptığı konuşmada Devrim Rehberi’ni, Devrim Muhafızlarını, Orduyu, Kudüs Gücü’nü ve Süleymani’yi tebrik etti.

Tarım Bakanı Hakkında Gensoru Hazırlandı

İsfahan vilayetine bağlı Humeynişehr Milletvekili Cevad Ebtehi Tarım Bakanı Mahmud Hücceti hakkında 30 imza toplanarak gensoru hazırlandığını söyledi. Ebtehi, gensorunun hazırlanmasının başlıca nedenlerinin bakanlığın yönetimi, çiftçi sigortalarının ve buğdaycıların borçlarının ödenmesiyle ilgili sorunlar olduğunu ifade etti. Ebtehi son olarak gensorunun Meclis Başkanlık Divanı’na henüz verilmediğini gelecek hafta verileceğini bildirdi.

“İran, Türkiye ve Rusya Birbirinin Tamamlayıcısıdır”

Asya Parlamenter Asamblesi (APA) 10. Genel Kurulu’na katılmak üzere 21 Kasım Salı günü Türkiye’ye gelen İran Meclis Başkanı Ali Laricani açıklamalarda bulundu. Atatürk Havalimanı’nda gazetecilerin sorularını yanıtlayan Laricani, Soçi’de gerçekleşecek olan İran, Türkiye ve Rusya’nın üçlü zirvesi sorulması üzerine bu zirveyi bölge için bir dönüm noktası olarak gördüğünü söyledi. Terörizmle mücadelede bazı ülkelerin ön planda olduğuna işaret eden Laricani, şu an İran, Türkiye ve Rusya’nın iyi ve mükemmel bir üçlü olduğunu belirterek bunu devam ettirmeleri durumunda Asya’da önemli işlere imza atacaklarına vurgu yaptı.

Safevi’den Açıklamalar

Devrim Muhafızları Eski Komutanı ve Devrim Rehberi Ali Hamenei’nin Askerî Başdanışmanı Yahya Rahim Safevi yaptığı bir konuşmada birkaç yıl önce Amerika tarafından yayımlanan “2030 Yılına Kadar Dünya” başlıklı bir araştırma raporunu hatırlatarak rapora göre Orta Doğu’da Suud Hanedanı adında bir rejimin bulunmayacağını söyledi. Safevi, bu raporda Arabistan’ın parçalanacağı ihtimalinin verilmiş olduğunu belirtti.

Yıkılan Evleri Devrim Muhafızları Yapacak

12 Kasım Pazar günü Irak-İran sınırında 7,3 büyüklüğündeki depremde büyük kayıplar veren Kirmanşah eyaletinde yıkılan evlerin yapımı için Devrim Muhafızlarına bağlı Hatem’ül-Enbiya İmar Karargâhı ve Konut Vakfı arasında ön protokol imzalandı. Hatem’ül-Enbiya İmar Karargâhı ve Konut Vakfı’nın birlikte restore edeceği Kirmanşah eyaletindeki deprem sonucu yedi şehir ve 1950 köyde en az 31 bin ev hasar gördü.

Ahmedinejad’a Yakın Genel Yayın Yönetmeni Tutuklandı

Mahmud Ahmedinejad’ın yakın adamları Hamid Bekai, Ali Ekber Cevanfikir ve Habibullah Cüz 15 Kasım Çarşamba günü Rey şehrindeki Şah Abdulazim Türbesine giderek oturma eylemine başladığı akşam onları ziyaret eden Ahmedinejad, yaptığı açıklamada kendilerine yönelik yolsuzluk suçlamalarını reddetmiş ve Laricani kardeşlere (Meclis ve Yargı Başkanları) karşı olduklarını belirterek yargıya sert eleştirilerde bulunmuştu. Ahmedinejad’a yakınlığıyla bilinen ‘Devlet-i Bahar’ sitesi Genel Yayın Yönetmeni Muhammed Hüseyin Hayderi bu konuşmaları yayımladığı için tutuklandı

Devrim Rehberi Kirmanşah’ı Ziyaret Etti

Devrim Rehberi Ali Hamenei 20 Kasım Pazartesi günü deprem bölgesi olan Kirmanşah’ı ziyaret etti. Toplanan kalabalığa hitap eden Hamenei, olayın ilk saatlerinde Ordu’nun şehirlerde Devrim Muhafızları’nın ise köylerde etkili bir şekilde halkın yardımına koştuklarını ancak çalışmaları yeterli bulmadığını ve çeşitli bölümlerdeki yetkililerin çalışmalarını artırmaları gerektiğini söyledi.

Ahmedinejad Yine Yargı’ya Yüklendi

Mahmud Ahmedinejad Yargı’ya eleştirilerini sürdürdü. Ahmedinejad verdiği bir röportajda Yargı’nın sanıklardan birine Bekai aleyhine itirafçı olması durumunda cezanın hafifleyeceği teklifinde bulunmasını eleştirerek. ‘Biz devrimi Yargı böyle olsun diye mi yaptık?’ sorusunu yöneltti. Eleştirilerini devam ettiren Ahmedinejad, ‘Yargıdan şikayetçi olmak isterseniz yine kendilerine şikâyette bulunuyorsunuz. Kimsiniz ki kendinizi kanundan üstün görüyorsunuz? Eğer diktatör Yargı isteseydik önceden de vardı’ ifadelerini kullanarak Yargı’ya ağır ithamlarda bulundu.

“İran Yemen’e Danışmanlık Yardımında Bulunuyor”

Devrim Muhafızları Ordusu Genel Komutanı Muhammed Ali Caferi 23 Kasım Perşembe günü yaptığı konuşmada İran’ın Yemen’e danışmanlık yardımında bulunduğunu söyledi. Direniş Cephesine olan yardımlarının halkın ve devletlerin isteği üzerine gerçekleştiğini belirten Caferi, buna Yemen’i örnek gösterdi. Bugün Yemen’de hakimiyetin Ensarullah’ın elinde olduğuna işaret eden Caferi, yardımlarının danışmanlık ve manevi boyutta olduğunu vurguladı.

Rehberin Temsilcisinden Cihangiri’ye Lanet

Deprem bölgesinde oluşturulan kriz masasını ziyaret eden Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı İshak Cihangiri yapılan konutlardan dolayı Ahmedinejad hükümetini eleştirmişti. Devrim Rehberi Ali Hamenei’nin kendisini temsilen bölgeye gönderdiği Vahid Hakkaniyan ise yaptığı açıklamada bu doğal afeti siyasileştirdiğini öne sürdüğü Cihangiri’ye karşı sert ifadeler kullandı.

İran, Fransa’nın Ortadoğu’da Rol Üstlenmesini İstiyor

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile telefonda görüştü. Görüşmede "Bizim Irak ve Suriye'deki varlığımız bu ülkelerin hükümetlerinin davetiyle gerçekleşti" diyen Ruhani "İran bölgeye egemen olmayı arzu etmiyor" dedi. Ruhani görüşmede Fransa'nın 'gerçekçi ve tarafsız yaklaşıma' sahip olması halinde Ortadoğu'da 'yapıcı bir rol' üstlenebileceğini de vurguladı.

Ruhani: Hizbullah’ın Silahları Sadece Savunma Amaçlı

İran Cumhurbaşkanı Ruhani bölgede yaşanan krizler konusunda 21 Kasım Salı günü açıklamalarda bulundu. Bölge ülkelerine 'İsrail'in tuzağına düşmeme' çağrısı yapan Ruhani "Hizbullah Lübnan halkının bir parçası, silahları sadece savunma amaçlıdır" dedi.

ABD’den İran’a Yeni Yaptırımlar

ABD Hazine Bakanlığı, 21 Kasım Salı günü İran Devrim Muhafızları Ordusu Kudüs Güçleri'ni sahte Yemen riyali basarak desteklediği gerekçesiyle 6 kişi ve kuruluşa yaptırım uygulanacağını açıkladı. ABD hükümeti, İran'ın Yemen'deki "istikrar bozucu" faaliyetlerini yüz milyonlarca dolarlık sahte para basarak desteklediği gerekçesiyle 2 kişi ve 4 şirketi yaptırım listesine ekledi.

Arap Birliği İran’a Karşı Toplantı Düzenledi

Bölgedeki son gelişmelerle birlikte Suudi Arabistan’ın çağrısı üzerine bütün Arap Birliği üyesi ülkeler 19 Kasım Pazar günü Kahire’de bir araya geldi. Toplantının temel amacı İran’ın yayılmacılığını önlemek ve bu konuda ortak bir karar almaktı.

Lübnan Başbakanı Hariri Beyrut’a Döndü

Saad Hariri istifasını ilan ettikten 3 hafta sonra ülkesine geri döndü ve ülkenin bağımsızlık yıldönümü kutlamalarına katıldı. Hariri, istifasını Lübnan Cumhurbaşkanı Mişel Aun’un isteği üzerine ertelediğini açıkladı. Ayrıca Hariri Hizbullah’la görüşme koşulu olarak İran’ın Hizbullah’tan desteğini çekmesi gerektiğini ifade etti.

Muhammed Ali Caferi’den Açıklama

Devrim Muhafızları Komutanı Muhammed Ali Caferi, 23 Kasım Perşembe günü katıldığı devlet kanalında Hizbullah’ın Lübnan ulusunun düşmanı İsrail’e karşı silahlandığını, Lübnan’ın güvenliği için Hizbullah’ın en iyi silahlara sahip olması gerektiğini ve bu meselenin müzakere edilebilir olmadığını vurguladı.

İran Savaş Gemileri Meksika Körfezinde

İran Donanma Komutanı Hüseyin Hanzadi 22 Kasım Çarşamba günü yaptığı basın açıklamasında İran Donanma Kuvvetlerinin yakın bir zaman içerisinde Atlantik okyanusu ve Meksika Körfezi’nde olacağını ve  Donanma Kuvvetlerinin bazı Latin Amerika ülkelerini ziyaret edeceğini açıkladı.

Suriye Barışı İçin Soçi Görüşmeleri

DEAŞ’ın Suriye’den temizlenmesi ve ülkede istikrarın sağlanmasına yönelik Türkiye, İran ve Rusya, 22 Kasım Çarşamba günü Soçi’de bir araya geldi. Suriye’nin geleceğinin konuşulduğu zirvede taraflar ortak bildiri yayımladı. Soçi görüşmelerinin ardından taraflar Suriye meselesinde öncelikli iş birliği alanlarını belirleyen belge imzaladılar: Buna göre: 1) Taraflar Suriye meselesinde öncelikli rol oynayan ülkeler olduklarını teyit etmekte; 2) Terörle mücadelede ortak hareket edeceklerini belirtmekte; 3) Terör örgütlerinin tamamen ortadan kaldırılması üzerine yoğunlaşacakları teyit edilmekte; 4) Suriye krizinin çözülmesi için yeni döneme geçildiği kabul edilmektedir.

Total, Anlaşmadan Çekilemez

ABD Başkanı Donald Trump’ın İran ile ilgili söylemlerinin ardından İran’la büyük anlaşmalar imzalayan Total şirketi, bu ülkedeki yatırımlarını gözden geçirme kararı aldığını açıklamıştı. Total’in gözden geçirileceğini işaret ettiği Güney Pars Gaz Sahası 11. Fazı’nın geliştirme anlaşması temmuz ayında imzalanmıştı. Konuyla ilgili açıklama İran Petrol Bakanı Bijen Zengene’den geldi. Zengene, Total’in anlaşmadan sadece Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) yaptırımları ile çıkabileceğini belirtti. Bakan Total’in yaptırımlar gelmeden anlaşmadan çekilmesi durumunda ise şirketin tüm yatırımlarını kaybedeceğinin altını çizdi. Anlaşma sürecinde gerekli güvencelerin yatırımcı şirketlerden alındığını belirten Bakan, anlaşmadan çekilmek isteyen tarafların gereken güvence bedellerini ödemek zorunda olduğunu da açıkladı.

Uçaklar Gelecek Yıl Teslim Edilecek

İran’a yönelik yaptırımların geri döneceği endişesi yatırımcıları tedirgin etmenin dışında hâlihazırda yabancı finansmana dayalı anlaşmalarda da sorunlar olduğu algısını ortaya çıkardı. Bunların başında ise İran’ın Airbus ve Boeing ile yaptığı uçak alım anlaşmaları gelmekte. İran basınında İran’ın uçakların alımı için uluslararası finansman bulma konusunda sıkıntılar yaşamasından ötürü Airbus’ın bu siparişleri başka alıcılara sattığına ilişkin haberler yer almıştı. Konuya ilişkin açıklama yapan  Ulaştırma Bakan Yardımcısı Asghar Fakhrieh-Keşan, Mehr Haber Ajansı tarafından yapılan bu haberin alışıldık bir medya yalanı olduğunu belirtti. Bakan Yardımcısı Keşan, finansman anlaşmasında sona yaklaşıldığını ve Airbus ile yapılan anlaşmaya uygun olarak uçakların gelecek yıl içinde teslim edileceğini açıkladı.

İran’da Yatırım Forumu

İran'ın ekonomisi ve yatırım fırsatlarıyla ilgili uluslararası bir forum 25-28 Kasım tarihlerinde Tahran'da Uluslararası Konferans Merkezi'nde yapılacak. Forum; Çin, Almanya, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Rusya, Japonya, Sırbistan, Güney Kore, İspanya, İsviçre, İsveç, BAE, Hong Kong, Türkiye ve Birleşik Krallık’tan yaklaşık 100 yabancı şirketle birlikte 300 İranlı şirketin katılımıyla dört gün sürecek. Turizm, yenilenebilir enerji, tarım, petrol, gaz ve petrokimya alanları başta olmak üzere yatırım yapılabilecek tüm alanlarda görüşmelerin gerçekleştirileceği forum, yatırım konusunda yabancı finansmana ihtiyaç duyan İran için oldukça önemli.

İranlılar En Çok Hangi Ülkede Tutuklu?

İran Meclis Ulusal Güvenlik Komisyonu Üyesi Haşmetullah Felahat Pişe yaptığı açıklamada, İranlıların en çok Malezya, Irak ve Türkmenistan’da tutuklu olduklarını, bu tutukluların çoğunluğunun uyuşturucu bağımlılığı ve kullanımı suçuyla ve bir kısmının da uyuşturucu kaçakçılığı yüzünden tutuklandığını söyledi.

İran’da Trafiğe Kayıtlı Araç Sayısı

Trafik istatistiklerine göre, İran’da trafiğe kayıtlı 20 milyon araç bulunuyor. Bu araçların 4 milyonu İran’ın başkenti Tahran’dadır. Ayrıca Tahran’da 3 milyon civarında trafiğe kayıtlı motosiklet bulunmaktadır. Tahran Belediyesi Trafik Araştırma Merkezi verilerine bakıldığında Tahran’da her gün 1033 yeni otomobil trafiğe çıkarken, saat başı 43 yeni motorlu taşıt trafikte yerini alıyor.

İran’da İşsizlik Oranları

İran İstatistik Kurumu Başkanı Omid Ali Parsa, İran’daki işsizlik oranları üzerine verdiği açıklamada, son araştırmalara göre İran’da işsizlik oranın %11,8 olduğunu, 2017 yılının yaz mevsiminde 26 milyon 980 bin kişinin iş aradığını, bu sayının 3 milyon 156 bininin kesin işsiz olduğunu söyledi. Omid Ali Parsa genç nüfustaki işsizlik verilerine de dikkat çekerek 15-24 yaş arası genç nüfusun %27,2’sinin işsiz, 15-29 yaş arası genç nüfusun ise %24,4’ünün işsiz olduğunu dile getirdi. İran’da farklı sektörlerde ortalama 23 milyon 800 kişinin istihdam ettiğine değinen Parsa, bu sayının %9,2’sinin mevsimlik işçi statüsünde olduğuna dikkat çekti. İstihdam sayısının sektör dağılımı da şu şekildedir: Tarım sektöründe 4,5 milyon, sanayi sektöründe 7 milyon 480 bin ve hizmet (kamu) sektöründe ise yaklaşık 12 milyon kişi çalışmaktadır. Omid Ali Parsa son olarak ülkedeki mevsimlik işçi ve kesin işsiz sayısının 5 milyon 157 bine ulaştığını sözlerine ekledi.

Sistan ve Belucistan’da 2,5 Ton Uyuşturucu Yakalandı

Sistan ve Belucistan Eyaleti Polis Şefi Muhammed Ganberi, İranşehr’de narkotik polislerinin uyuşturucu kaçakçılarına yönelik operasyonunda silahlı çatışma çıktığını, birçok uyuşturucu tacirinin tutuklandığını, 2,5 ton afyon, 28 kilo morfin, 140 kilo haşhaş ve bir adet kalaşnikof silah yakalandığını açıkladı.

İran’da Yanık Vakaları

Tıp Bilimleri Üniversitesi Rektör Yardımcısı Selahaddin Dilşad, sosyal ve sağlık meseleleri üzerine İrna Haber Ajansına verdiği röportajda; İran’da bu yıl şimdiye kadar yaklaşık 30 bin yanık vakasının hastaneye kaldırıldığını ve bu hastalardan yaklaşık 3 bininin yaşamını yitirdiğini açıkladı. Selahaddin Dilşad, yanık vakalarının daha çok inşaat alanlarında, elektrik kablosu döşenmesinde ve köy okullarında yasak ısıtıcı kullanımından dolayı yaşandığına dikkat çekti. Sağlık Bakanlığı yanık önleme merkezi sorumlusu, kanser tedavisinin mümkün olduğunu fakat yanık tedavisinin mümkün olmadığını, bazen yanık vakalarının birçok ameliyat geçirdiğini ama eski haline dönemediğini belirtti.

İran’da Motosiklet Kazaları

Toronto Üniversitesi tarafından yapılan araştırmalara göre motosiklet kazası sonucu ölüm oranlarında 190 ülke arasında İran, Batı Afrika ülkesi Sierra Leone'den sonra ikinci sırada yer aldı. Sadece Tahran'da ölümle sonuçlanan trafik kazalarının %25'i ve yaralanma ile sonuçlanan kazaların %40'ı motosiklet sürücülerinin karıştığı kazalardır. Ayrıca Tahran hastanelerinin acil servislerinde bulunan yaralıların 3'te 1'i de motosiklet sürücüsüdür.

Kızılhaç’tan İranlı Depremzedelere Yardım

Kızılhaç’ın Tahran’daki Uluslararası Komite Temsilciliği Ofisi’nden yapılan açıklamada, İran’da 13 kasım 2017 günü meydana gelen depremde zarar gören insanlara ulaştırılmak amacıyla geçtiğimiz hafta perşembe ve cuma günleri yaklaşık 500 bin dolar tutarında 340 tonluk insanı yardım yapıldığı duyuruldu.