Haftalık Basın Özeti 19-25 Ocak 2020

Haftalık Basın Özeti 19-25 Ocak 2020
29 Dey-5 Behmen 1398
Yazı boyutunu buradan ayarlayabilirsiniz

Novi: Kasım Ayındaki Protestoların Arkasında Ruhani Hükûmeti Vardı

Hazret-i Zeynep Karargâhı Komutanı (Kudüs Gücü komutanlarından) Rahim Novi, yayımlanan ses kaydında Kasım ayındaki protestoların Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani tarafından organize edildiğini söyledi. Rahim Novi yaptığı konuşmada, Ruhani’nin kardeşinin yolsuzluk suçlamasıyla tutuklanması ve hükûmetinin yolsuzluklarını ortaya çıkacağından korktuğu için aniden benzin fiyatlarını artırarak protestolara sebep olduğunu belirtti.

Ahmed Hamza: Trump’ı Öldürene 3 Milyon Dolar Ödül

İran İslami Şura Meclisine hitap eden Kirman Milletvekili Ahmed Hamza, şehit olan Kasım Süleymani’nin hayatta olan Kasım Süleymani’den daha tehlikeli olduğunu belirtti. Hamza, “Eğer uluslararası hukuk kapsamında önleyici bir eyleme izin verirseniz, bölgedeki elçilikleriniz güvende olacak mı? Bölgedeki askerî üsleriniz yardım için mi bulunuyor yoksa halklara zarar vermek için mi?” diye sordu. Hamza, “Kirman Eyaleti adına, Trump’ı öldüren kişiye 3 milyon dolar nakit ödeyeceğiz.” dedi.

Besic Komutanı Uğradığı Suikast Sonucu Öldürüldü

İran’ın Huzistan eyaletinde Darkhovin kenti Besic Komutanı Abdulhüseyin Macdemi 22 Ocak gecesi evinin önünde uğradığı suikast sonucu öldürüldü. Bu saldırıyı üstlenen henüz olmadı. Şadegan Kaymakamı Said Haciyan, bu olayı terör saldırısı olarak nitelerken soruşturma başlatıldığını duyurdu.

Hasan Bayadi: İstikrar Cephesi Muhafazakârın Koalisyonundan Çekildi

Muhafazakâr cenahın önemli aktörlerinden Hasan Bayadi, İstikrar Cephesi’nin Muhafazakâr Koalisyon Konseyinden ayırılmasının ve bir muhafazakâr birliğinin oluşamamasının totaliter tutumlardan kaynaklandığını ifade etti. Bayadı, Kalibaf’ın Muhafazakâr Koalisyonundaki varlığının da onun zararına olduğunu belirtti. Bayadı, bu koalisyonların izlediği hedeflerin halkın taleplerinden uzak olduğunu ve henüz halkın taleplerini yerine getiremediğini belirtti.

Ali Cenneti: Sonuçlar Önceden Belli

Eski Kültür ve İslami İrşat Bakanı Ali Cenneti, Anayasa Koruyucular Konseyinin diskalifiye kararlarını eleştirerek yarışın sonucunun önceden belli olduğunu iddia etti. Cenneti, yüzlerce vekil adayının İslam’a pratik bağlılık eksikliği veya rejime olan inanç eksikliği nedeniyle reddedildiğini belitti. Cenneti, reddedilenler arasında birçok mütedeyyin, yararlı ve rejime bağlı figürün bulunduğunu ve bu tür insanların seçim yarışının dışında kaldığını ifade etti.

Ayetullah Cenneti: Cumhurbaşkanı Düşmanlara Malzeme Verecek Açıklama Yapmamalı

Anayasa Koruyucular Konseyi Sekreteri Ayetullah Cenneti, Konsey toplantısında aday adaylarının dosyaları ve şikâyetleriyle ilgili konulara yardımından dolayı Emniyet Teşkilatına, İstihbarat Bakanlığına ve Yargıya teşekkür etti. Cenneti, yasal makamların dokümantasyonları ve yerel yoklamalar tanınmayan kişilerin ve hatta siyasi geçmişi olmayanların uygunluklarına yardımcı olduğunu belirtti. Bu aşamadaki uygunlukla ilgili yürütülen tahkiklerde hata oluşmuşsa veya yeni belgeler ulaşırsa Anayasa Koruyucular Konseyi üyelerinin gözden geçireceğini ifade etti. Cenneti, mevcut durumda ülkenin barış ve ümide ihtiyacı olduğunu ve Cumhurbaşkanı’nın düşmanlara malzeme verecek ve halkı umutsuzluğa sevk edecek açıklamalardan kaçınması gerektiğini vurguladı.

Fransa ve İngiltere: İran Nükleer Krizinin Çözümü İçin Uzun Vadeli Plana İhtiyaç Var

İngiltere Başbakanı Boris Johnson ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ihtilaf çözüm mekanizmasını başlatma kararı almalarına rağmen İran ile diğer ülkeler arasındaki Nükleer Anlaşma’ya olan bağlılığını yineledi. Downing Street sözcüsü, Johnson ve Macron’un 19 Ocak Pazar günü Berlin’de Libya Zirvesi’nin oturum arasında bir araya gelmesinden sonra yaptığı açıklamada, “Avrupalı liderler Nükleer Anlaşma’ya olan bağlılıklarını yinelediler ve İran’ın nükleer silah elde etmesinin önünü almak için uzun vadeli plana olan ihtiyaçlarını belirttiler.” dedi.

Pentagon Füze Saldırısında Yaralanan Asker Sayısını Açıkladı

Pentagon Sözcüsü Jonathan Hoffman 24 Ocak Cuma günü yaptığı açıklamada, 34 ABD servis üyesine İran’ın Irak’taki ABD kuvvetlerine yönelik füze saldırısının ardından travmatik beyin yaralanması teşhisi konulduğunu açıkladı.

Pentagon ve Başkan Trump başlangıçta 8 Ocak İran füze saldırısında hiçbir Amerikalının yaralanmadığını ya da öldürülmediğini söylemişti.

AB Anlaşmazlık Mekanizması Zaman Çizelgesini Uzattı

AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Tahran ve dünya güçleri arasındaki Nükleer Anlaşma’yı Fransa, Almanya ve İngiltere’nin hayata geçirme kararı aldığı ihtilaf çözüm mekanizması için öngörülen süreyi uzattığını ilan etti. Borrell, “İlgili konuların karmaşıklığı nedeniyle daha fazla zamana ihtiyaç olduğu konusunda anlaşma sağlandı. Bu nedenle zaman çizelgesi uzatıldı.” dedi.

Afganistan’ın Farah Eyaleti’nde İran Riyali Kullanmama Kampanyası

Afganistan’ın batısında yer alan ve İran ile sınır komşusu olan Farah eyaletinde, İran riyali kullanmama kampanyası başlatıldı. Farah eyaletinin valisi Muhammed Şoaeib, Farah eyaletinin dört ilçesinde ticaretin %90’ının İran riyali ile yapıldığını belirtti.

Afganistan’ın Pakistan ve İran ile sınırında genellikle günlük ticaret ve işlemler İran ve Pakistan para birimleri ile yapılmaktadır.

İran Meclisi Yurtdışı Çıkış Katma Değer Vergisi Tasarısını Onayladı

İran İslami Şura Meclisi, vergi tasarısının 33 maddelik katma değer vergisi uygulanmasını onayladı. İran İslami Şura Meclisi 21 Ocak Salı günü Vergi İşleri Örgütünü görevlendirerek hava, deniz ve kara sınırlarından geçiş yapan her İranlı yolcudan çıkış katma değer vergisi adı altında alınmasını yürürlüğe koydu. Buradan elde edilen gelirin hazineye aktarılması bekleniyor.

Çin’in İran’da Yaptığı Yatırımlar

Amerikan Girişimcilik Enstitüsüne göre Çin 2005 yılından 2019 yılana kadar İran’da toplam 26,92 milyar dolar değerinde yatırım gerçekleştirmiştir. Rapora göre yatırım kapsamında enerji alanında 11,1 milyar dolar, lojistik alanında 6,92 milyar dolar, demir çelik sektöründe 4,96 milyar dolar, kimya sanayinde 1,53 milyar dolar, gayrimenkul sektöründe 160 milyon dolar ve diğer alanlarda ise 2,25 milyar dolar değerinde yatırım yapmıştır.

İran Merkez Bankası Açık Piyasa İşlemlerini Başlattı

İran Merkez Bankası, Açık Piyasa İşlemleri Yürütme Komitesini ilk olarak 22 Aralık 2019’da oluşturdu. İran Merkez Bankası’nın 59. Genel Kurulu’nda 16 Ocak 2020’de İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani tarafından ilk açık piyasa işlemleri mekanizmasının (faaliyetlerinin) başlatıldığı duyuruldu. İran Merkez Bankası 18 Ocak 2020’de açık piyasa işlemleri çerçevesinde ilk defa devlet borçlanma senetlerini kesin alım satım belgeleri şeklinde gerçekleştirdi. İran Merkez Bankası Başkanı Abdolnaser Hemmati, “Açık piyasa işlemlerinin temel amacı piyasadaki likidite ve enflasyonu kontrol etmektir.” açıklamasında bulundu.

İran’da Enflasyon Oranındaki Son Durum

İran İstatistik Merkezi’nin yayımladığı son rapora göre Aralık 2019-Ocak 2020 döneminde yıllık enflasyon oranı %1,4 düşüş ile %38,6’ya gerilemiştir. İstatistiklere göre kentlerdeki hane halkının yıllık enflasyon oranı %38 iken kırsal bölgelerdeki hane halkının enflasyon oranı %42,2 olarak görülmektedir.

ABD’den İran’a Yönelik Yeni Yaptırım Açıklaması

ABD Hazine Bakanlığı, İran Ulusal Petrol Şirketi’yle bağlantılı olan altı firma ve iki kişiyi yaptırım listesine eklediğini açıkladı. ABD Hazine Bakanlığı, Hong Kong merkezli dört, Çin merkezli bir ve Birleşik Arap Emirlikleri merkezli bir firmaya yaptırım uygulanacağını belirtti. Ayrıca İran petrokimya endüstrisine bağlantısı olan Ali Bayandarian adında bir İranlı ve bir Çinli vatandaş da yaptırımlar listesine eklendi.

Farhad Hasanzadeh Çocuk Edebiyatı Nobel’ine Aday

İranlı yazar ve şairlerden Farhad Hasanzadeh, International Board on Books for Young People (IBBY) tarafından iki yılda bir verilen ve “Küçük Nobel” olarak da adlandırılan Hans Christian Andersen Ödülüne aday olmaya hak kazandı. Hasanzadeh Nobel ödülü yarışmasında Maria Cristina Ramos (Arjantin), Bart Moiret (Belçika), Mary Ode Moghay (Fransa), Peter Svetina (Slovenya) ve Jacqueline Woodson (ABD) adlı yazarlarla yarışacak. Farhad Hasanzadeh aynı ödül için 2018 yılında en iyi beş yazar adayı arasına girmeye hak kazanmıştı. Ödülü kazanan isim Bologna Sergisi’nde açıklanacak. Farhad Hasanzadeh İran’da Çocuk ve Genç Yazarlar Derneğinin yönetim kurulu üyelerinden birdir. 1990 yılında yazarlık serüvenine başlamış, roman, masal, öykü, mizah, biyografi türündeki eserleri yanında çoğunlukla çocuk ve gençlere yönelik birçok eser kaleme almıştır.

İranlı “Namo” Berlin’in “Forum” Bölümüne Kabul Edildi

Nadir Saî’nin ilk yönetmenlik deneyimi olan Namo adlı film; Berlinale 2020 forumunda gösterime gireceği duyurulmuştur. Nadir Şaî’nin filmi bu vesileyle Amerika, İspanya, Kanada, Rusya ve Fransa gibi birçok farklı ülkeden filmlerin yer aldığı uluslararası bir organizasyonda ilk tecrübesini yaşamış olacaktır. Film, Mostana Mohacer ve Tahura Abulkasimi yapımcılığı; Navid Muhammedzade ve Pejman Bajigi sponsorluğunda çekilmiştir. Bahtiyar Pencayi, Sevil Şirgir, Nadir Mehdilu, Hadi Efteharzade, Firuz Akili ve Vattara Agacani filmde yer alan oyunculardır.

Surat Goat’ın Dakka Film Festivali’nde Kısa Film Başarısı

Sur-i Boz (Keçi Ziyafeti) filmi, 38. Fecr Kısa Film Festivali’nde beşinci sıradan gösterime girmeye hak kazandı. Film daha önce “Uluslararası En İyi Kısa Senaryo” ödülünü almıştı. Sur-i Boz filminin yapımcılığını Hasan Muhammedi, Gulamreza Ahmedi; yazar ve yönetmenliğini ise Seyyid Zamanyan’ın üstleniyor.

Havva Meryem Ayşe'ye Dakka Film Festivali Ödülü

Sahra Kerimi’nin yönetmenliğini yaptığı, Katayun Şahabi’nin yapımcılığını üstlendiği Havva, Meryem, Ayşe filminin üç oyuncusu; Havva rolüyle Arzu Aryapur, Meryem rolüyle Faraşte Afşar, Ayşe rolüyle Hasiba Ebrahimi en iyi kadın oyuncu ödülü almaya hak kazandılar. Havva, Meryem, Ayşe filmi, Afganistan’daki farklı yaşam alanlarında yaşamını sürdüren ve her biri farklı sorunlarla karşı karşıya olan üç Afgan kadının hayatını anlatmaktadır. Şu sıralar İran’da gösterimde olan filmin uluslararası gösterim hakkını Nouri Pictures adlı bir sinema şirketi almıştır.