"İran-Türkiye Ticareti Artmalı"

Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani telefon görüşmesi yaptı. Erdoğan seçim galibiyeti nedeniyle Ruhani’yi tebrik etti. İki lider Ramazan ayının iyi bir şekilde geçmesi hususunda tebrik ve iyi niyetlerini bildirdiler. Ayrıca iki lider Türk-İran ticaret ilişkilerinin daha önce belirlenen 30 milyar dolar hedefine çıkarılması için somut adımlar atılması hususunda görüşlerini dile getirdiler. Hasan Ruhani, Türkiye ile bankacılık ilişkilerinin geliştirmek istediklerini ve İran, Rusya ve Türkiye arasında ticaretin geliştirilmesinin bölge barışını olumlu yönde etkileyeceğini belirtti. 

İran Türkiye’ye Olan Borçlarına Mahsuben Doğalgazdan Para Almayacak

Uluslararası Tahkim Mahkemesinin Türkiye lehine verdiği karar nedeniyle İran’dan aldığı gaza bir süre (doğan borç kapanıncaya kadar) ödeme yapmayacak. 5 yıl önce İran’dan ithal edilen gaz için %62,5’lik bir indirim almasına rağmen İran tarafı sadece %13’lük bir iskonto yapmıştı. Türk tarafı bu durumu Tahkim Mahkemesine götürmüş ve Mahkeme Türkiye lehine karar vermişti. İran Petrol Bakanı bu karar nedeniyle Türkiye’ye yaptıkları doğalgaz satışları için ödeme yapılmadığını söyledi.

Türkiye ve İran Dışişleri Bakan Yardımcıları Görüştü

Türkiye ile İran arasında bölgesel konularda süregelen istişareler çerçevesinde, Türkiye ve İran Dışişleri Bakan Yardımcıları Tahran'da bir araya geldi. İran Dışişleri Bakanının Arap ve Afrika İşlerinden Sorumlu Yardımcısı Hüseyin Cabir Ensari ile Türkiye Dışişleri Bakanı Yardımcısı Sedat Ünal dün Tahran'da bir görüşme gerçekleştirdiler. Suriye krizinin çözümü, Batı Asya ve Kuzey Afrika görüşmenin ana başlıkları oldu. Görüşmede taraflar, mevcut sorunların çözümü için bölgesel diyalog zaruretinin altını çizerek İran ve Türkiye'nin istişarelerinin devam etmesi ve Suriye krizinin çözümü için Astana sürecinin güçlendirilmesine vurgu yaptılar. 

"İran’a Karşı Yaptırımlara Devam Edeceğiz"

Amerika Dışişleri Bakanı Tillerson ve Suudi Dışişleri Bakanı Adil El-Cübeyr, pazar günü Riyad’da düzenlenen basın toplantısında açıklamalarda bulundu. Tillerson, ülkesinin İran’a karşı yaptırım uygulamaya devam edeceğini söyledi. Tillerson, İran’ın Yemen, Irak ve Suriye’deki müdahalelerini ve Hizbullah’ı desteklemeye devam etmesini eleştirdi. “Amerika İran’a karşı yaptırımlarına devam edecektir. Ayrıca İran, bölge ülkelerindeki silahlı grupların maaşını ödemekten vazgeçmelidir” dedi. 

Gölge Hükümet mi Kuruluyor?

Hamenei'nin Milli Güvenlik Yüksek Konseyindeki Temsilcisi Said Celili uzmanları "halkın gerçek sorunlarının tespiti ve çözüm yolları" için kendi ofisiyle iş birliğine davet etti. %57 oyla yeniden cumhurbaşkanı seçilen Hasan Ruhani henüz hükümeti kurmadan Celili tarafından bu yönde gerçekleşen bir davet girişimi tartışma yarattı ve gölge hükümet kurma şeklinde yorumlandı. Cumhurbaşkanının Kültür Danışmanı Hüsamettin Aşina ise Celili’ni bu girişimine tepki gösterdi ve Celili’ye göndermede bulunarak her iki senede bir ortaya çıkan Karargâh, Cephe ve İslam Devrimi Güçleri Halk Cephesi (CEMNA) gibi siyasi oluşumlar yerine bir parti kurup gölge hükümetinin güzel geleneğini o şekilde devam ettirmesini tavsiye etti.

Deniz Kuvvetleri Komutanı Mecliste Konuştu

Hürremşehr’in kurtuluşunun yıldönümü münasebetiyle meclis açık oturumunda 24 Mayıs Çarşamba günü bir konuşma gerçekleştiren "Ordu" Deniz Kuvvetleri Komutanı Habibullah Seyyari İran-Irak Savaşı döneminde yaptıkları operasyonlara değindi ve İran tehdit edilirse denenmiş bir yöntemin tekrar denenmesinin hata olduğunu göstereceklerini söyledi. 

Eski Liderlerin Cezaları Kaldırılacak mı?

Meclis Başkanvekili ve Tahran Milletvekili Ali Mutahhari 23 Mayıs Salı günü gerçekleştirilen açık oturumdan sonra gazetecilerin sorularını cevapladı. Mutahhari, seçimlerde halkın sloganı haline gelen basında fotoğraflarının kullanılması yasak olan eski Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi ve Yeşil Hareketinin liderleri olan ev hapsindeki Mir Hüseyin Musevi ve Mehdi Kerrubi'nin cezalarının kaldırılması yönündeki taleplerin hatırlatılması üzerine Ruhani’nin halk desteğini almış olması ve halkın bu yöndeki talepleri dikkate alınarak yeni hükümetin bu sorunları çözmek için münasip bir fırsatın hazır olduğunun düşünüldüğünü söyledi. Aynı şekilde Meclis Bütçe ve Planlama Komisyonu Başkanı ve Geçsâran ve Başt milletvekili olan Gulam Rıza Tacigerdun da Mutahhari’ye benzer açıklamalarda bulundu. Tacigerdun bu cezaların kaldırılmasının P5+1 ülkeleriyle imzalanan KOEP anlaşmasından daha zor olmadığını belirtti ve bu konuların müzakere edilmesi gerektiğine işaret etti. ABD ile müzakere masasına oturmanın mı yoksa bu meselenin konuşulmasının mı daha zor olduğu sorusunu yönelten Tacigerdun KOEP müzakerelerini kabul eden Devrim Rehberinin bu sorunun çözülmesi için de yardımcı olabileceğini ileri sürdü.

“Riyad’da Toplanan Ülkeler İran’ın Gücünü Kabul Etti”

Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) İkinci Komutanı Hüseyin Selami ABD Başkanı Donald Trump’ın Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'da nüfusun çoğunluğunu Müslüman ve Arapların oluşturduğu devletlerden 55 ülke lideri ve üst düzey temsilcisine hitaben ve İran aleyhinde yaptığı konuşmaya yönelik açıklamalarda bulundu. Komutan Selami Arabistan’da toplanan ülkelerin liderlerinin sadece İran’ın kontrol edilemez gücünü konuştuklarını ve bunun kendileri için bir iftihar vesilesi olduğunu söyledi.

Mir Selim’den Ruhani’ye İş Birliği Teklifi 

19 Mayıs Cuma günü yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerinde 478 bin 215 oyla %1,16 alan muhafazakâr adaylardan Mustafa Mir Selim Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’ye yazdığı tebrik mektubunda cumhurbaşkanının ‘herkesle çalışmaya hazırız’ yönündeki açıklamalarına istinaden kendisiyle çalışmaya hazır olduğunu belirtti.

Ülkenin ekonomik sorunlarının çözümünde yabancı sermaye ve yatırımların önemine işaret eden Mir Selim bugüne kadar yabancı sermaye girişimini ülkeye sızma şeklinde yorumlayan muhafazakâr çevreden tamamen farklı bir politik çizgi ortaya koymuştur. 

Ahmet Cenneti: Seçim Sonuçlarını İhlaller Olmakla Birlikte Onaylıyorum 

Anayasayı Koruyucular Konseyi Genel Sekreteri ve Uzmanlar Meclisi Başkanı Ahmet Cenneti 24 Mayıs Çarşamba günü Uzmanlar Konseyi Yönetim Kurulu toplantısında yaptığı açıklamada seçim sonuçlarını onayladığını ancak birçok seçim ihlalinin de olduğunu söyledi. Cenneti, yapılan büyük ihlallerin bazı yetkili kişiler tarafından yapıldığına işaret ederek hükümeti kanunları çiğnemekle itham etti. 

İran’ın Üçüncü Yeraltı Balistik Füze Üretim Tesisi Açıldı

Devrim Muhafızları Ordusu Hava-Uzay Kuvvetleri Komutanı Emir Ali Hacizade Huzistan vilayetine bağlı Dezful şehrinde yaptığı bir konuşmada İran'ın üçüncü yeraltı balistik füze üretim yerinin açıldığını duyurdu. İlk füzenin isminin Dezful olacağını söyleyen Hacizade ayrıca bu şehrin füze teçhizatı konumunu güçlendirmek için gayret sarf ettiklerini de belirtti. 

“10 Vilayet Başörtüsünde Kırmızı Çizgiyi Aşmıştır”

İslami Tebligat Teşkilatı Kültür Sorumlusu Ahmet Sıhhatkavl 24 Mayıs Çarşamba günü Erdebil’de Tebliğ Öncüleri konferansında yaptığı konuşmada ülkenin şehir ve vilayetlerinde başörtüsünün durumuna ilişkin uzmanlarca hazırlanmış tabloya baktıklarında ülke genelinde on vilayetin kırmızı çizgiyi aştığını göreceklerine dikkat çekti. Sıhhatkavl ayrıca bunun herkes için bir tehlike çanı olduğunu belirtti.

31 vilayeti bulunan İran’ın 10 vilayetinde ortaya çıkan bu tablo insanların farklı kültür ve yaşam tarzını benimsediklerine işaret etmektedir. 

“Din ve Irk Değil, Vatan Esas Alınsın” 

Hasan Ruhani’nin seçim zaferi dolayısıyla 24 Mayıs Çarşamba günü İçişleri Bakanlığında düzenlenen konferansta konuşan Sistan ve Beluçistan Sünnilerinin Dini Lideri Mevlevi Abdülhamid, Ruhani'ye seçimlerde Sünni kardeşlerinin vefalarını gösterdiklerini hatırlattı. Sünnilerin İran milletinin bir parçası olduğuna işaret eden Abdülhamit Sünnilerin, Cumhurbaşkanından din ve ırkın değil vatanın esas alınması istediğini ifade etti. Abdülhamid son olarak dinin kişi ve Allah arasındaki şahsi bir mesele olduğunu ve liyakat sahibi Sünnilerin ülke içerisinde bir yerlere gelmesinin İran’ı uluslararası denklemde daha yukarı taşıyacağını ve İran’ın gururunu artıracağını belirtti. Aynı konferansta konuşan Hasan Ruhani de Abdülhamid’in isteğine yeşil ışık yaktı. Türk, Kürt, Arap ve Lorların arasında ne fark olduğu sorusunu yönelten ve vatandaşlık hakkının farklılık gözetemeyeceğini belirten Ruhani birlikten başka çıkar yolları olmadığını ve yeni hükümette ırk ve cinsiyetin değil, liyakatin esas alınacağını vurguladı. Ruhani daha önce kadınlara fazla istihdam sağlanmadığından rahatsız olduğunu dile getirerek yayımladıkları istihdam bildirisiyle kadınlara fırsat verdiklerini ve bu denemelerde kadınların %53 oranında başarı gösterdiklerini hatırlattı.

Natık Nuri İstifa Etti 

Devrim Rehberini Denetleme Ofisi Başkanı ve Düzenin Yararını Teşhis Konseyi üyesi olan Ali Ekber Natık Nuri görevinden istifa ettiğini açıkladı. Natık Nuri verdiği bir röportajda siyasi olaylar karşısında tarafsız kalamayacağını ve bu nedenle Devrim Rehberini Denetleme Ofisi’nde tarafsızlığını koruyamayacağından dolayı istifa ettiğini belirtti. 

Tahran Nüfusu ve Göç 

İran nüfusuna ilişkin rakamlar açıklanmaya başlandı ve Mart 2017 itibari ile İran nüfusu 79,9 milyon düzeyinde olduğu rapor edildi. 2012 yılında yapılan nüfus sayımında İran nüfusu 75,1 milyon civarındaydı. Dolayısıyla geçen 5 yılda İran nüfusu 4,77 milyon arttı (yıllık bazda yaklaşık %1,2 artışa tekabül ediyor). Nüfusun 40,5 milyonu erkek (%50,67) ve 39,4 milyonu kadınlardan (%49,33) oluşuyor. İran nüfusunun 59,1 milyonu (%74) şehirlerde ve 20,7 milyonu (%26) köylerde yaşıyor. Toplam hane sayısı 24,2 milyon civarında. Bunlardan 18,1 milyonu (%75) şehirlerde ve 6,1 milyonu (%25) köylerde yaşıyor. Ortalama hane büyüklüğü 3,3 kişi ve bu rakam köy ve şehirlerde hemen hemen aynı. Hazırlanan rapora göre İran’ın en büyük şehri olan Tahran nüfusu 8,73 milyon. 2012 yılında Tahran’ın nüfusu 7,64 milyon düzeyindeydi. Dolayısıyla geçen 5 yılda Tahran nüfusu 1,084 milyon kişi arttı. Tahran nüfusuna meydana gelen artışı büyük çoğunlukla köyden kente göçten kaynaklanıyor. Köylerden Tahran’a son 5 yılda göç edenlerin sayısı 953 bin kişi. Dolayısıyla toplam artışın %88’i göçten kaynaklanıyor.

Çelik İhracatının Arttırılması Planlanıyor 

İran çelik üretiminde kendine yeten ve ihracat yapan bir ülkedir. Çelik üretim kapasitesi yıllık olarak 32 milyon ton civarında ve 2016 yılında bu sektörde kapasite kullanım oranı %62 düzeyinde. Bu sektörde uluslararası ortalama %70’in üzerinde. Bu bağlamda sektörün ortalamanın altında bir kapasitede çalıştığını söyleyebiliriz. 2016 yılında İran’ın çelik ihracatı 5,5 milyon ton düzeyinde. Endüstri, Maden ve Ticaret Bakanı Muhammed Rıza Nimetzade gelecek yıl ihracatı 8 milyon tona çıkarmak istediklerini söyledi. Ayrıca 2025 yılında çelik üretim kapasitesinin 55 milyona çıkarmak istediklerini belirten Bakan, bu hedeflere ulaşmak için ilave yatırımlara ihtiyaç duyulduğunu ve özellikle yabancı yatırıma ciddi ihtiyaç olduğunu söyledi. 

Şemhani Moskova’ya Gidecek

İran İslam Cumhuriyeti Milli Güvenlik Konseyi Genel Sekreteri Ali Şemhani 23 Mayıs’ta Moskova’da düzenlenecek Milli Güvenlik Toplantısı’na katılacak. Şemhani’nin konuşmasında bölgenin güvenlik, siyasi ve ekonomik gelişmelerinden bahsetmesi ve ayrıca yapacağı görüşmelerde ortak siyasi, askeri ve güvenlik ilişkilerinin geliştirilmesine vurgu yapması bekleniyor.

Annan’dan ABD’ye Çağrı

Birleşmiş Milletler Eski Genel Sekreteri Kofi Annan, 24 Mayıs’ta ABD Başkanı Donald Trump’a İran’la görüşmelere başlaması yönünde çağrıda bulundu. Annan, Trump’ın İran’a karşı uzlaşmasız politikalarının ve suçlamalarının Orta Doğu’da barışın tesis edilmesine katkı sağlamayacağını söyledi.

MOSSAD Eski Başkanının Açıklaması 

İsrail gizli servisi MOSSAD’ın eski başkanlarından Efraim Halevy, İran’ın nükleer silah edinme programının engellenmesi için İsrail yönetiminin Washington’la değil Moskova’yla diyalog kurması gerektiğini söyledi. The Times of Israil gazetesine verdiği röportajda Halevy, Rusya’nın İran’a büyük miktarlarda silah sağladığı için Tahran üzerinde ABD’den daha fazla baskı gücüne sahip olduğunu belirtti. 

ABD’den İran’a Balistik Füze Uyarısı

ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson Suudi mevkidaşıyla gerçekleştirdiği basın konferansında yeni seçilen İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’ye “teröristlerin desteklenmesine ve balistik füze denemelerine son vermesi” yönünde çağrıda bulundu. Zira kısa süre önce Devrim Muhafızları Ordusu 300 kilometre menzilli Hormaz-2 balistik füze denemesi gerçekleştirmişti. 

Suudi Arabistan Kralı Selman’dan İran’a Eleştiri

Suudi Arabistan Kralı Selman, Amerika ve İslam ülkeleri liderleri zirvesinde yaptığı açıklamada İran’ın bölgede terörü desteklediğini söyledi. Selman, İran’ın devrimden bu yana bölgede terörün baş destekçisi olduğunu ifade etti. Zirvenin devamında ABD ile Suudi Arabistan arasında imzalanan 380 milyar dolarlık anlaşmaya şükranlarını bildiren Trump, İran’ın yalnızlaştırılmasını istedi. 

İran Büyükelçisi Teşekkür Etti

İran’ın Ankara Büyükelçisi Muhammed İbrahim Taherianferd, seçimlere coşkulu bir şekilde katılan İranlı vatandaşlara teşekkür etti. Taherianferd, büyükelçilik ve başkonsoloslukların çalışanları adına 12. dönem cumhurbaşkanlığı seçimlerine katılan vatandaşlarına teşekkür mesajı yayımladı.

Putin, Cumhurbaşkanı Ruhani’yi Kutladı

Rusya Federasyonu Başkanı Vladimir Putin, Cumhurbaşkanı Ruhani’nin ikinci kez seçilmesini kutladı. Putin gönderdiği tebrik mesajında, iki ülke ilişkilerinde ve uluslararası alanda iş birliğinin gelişmesi için İran ile işbirliğine hazır olduklarını söyledi. Putin, Cumhurbaşkanı Ruhani’nin son Moskova ziyaretinde taraflar arasında varılan uzlaşının iki ülkenin menfaati ve Orta Doğu ile dünyanın istikrarı ve huzuru için olduğunu ekledi.

Kuveyt Emiri ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı Ruhani’yi Tebrik Etti

Kuveyt Emiri Şeyh Sabah El Ahmet ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, ikinci kez cumhurbaşkanı seçilen Hasan Ruhani’ye tebrik mesajı gönderdi. İki ülke ilişkilerine çok önem verdiğini ifade eden Aliyev, iki ülke ilişkilerinin stratejik ilişkiler düzeyinde olduğunu ifade etti. 

Ruhani’den Suudi Arabistan Hakkında Açıklama

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Suudi Arabistan'da ABD Başkanı Donald Trump'ın katıldığı ABD-Arap ve İslam Ülkeleri Zirvesi'nin “siyasi değeri olmayan bir gösteri” olduğunu söyledi. Tahran'da düzenlenen basın konferansında konuşan Ruhani, ABD ve Suudi Arabistan arasında imzalanan silah anlaşmasına değinerek "Suudi Arabistan'daki toplantı sadece bir şovdu. Hiçbir şekilde siyasi ya da pratik bir değeri yok. Terörizmi halkın parasını bir süper güce vererek çözemezsiniz" ifadelerini kullandı. 

“İran Nükleer Silahlara Asla Sahip Olamayacak”

ABD Başkanı Donald Trump, İsrail ziyaretinde, "İran asla nükleer silah sahibi olamayacak" dedi. Trump, İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu ile bir araya gelerek, ortak basın toplantısı düzenledi. Konuşmasına İsrail ile köklü ilişkilere vurgu yapan Trump, İran'ı uyararak, "İran, Suudi Arabistan'la İsrail'i yakınlaştırdı. İran, ABD'ye minnettar olmalı. ABD sayesinde olumlu anlaşmalar yakaladı. Bazı insanlar bunu anlamaz. ABD, İran'a güç ve zenginlik verdi. İran, hiçbir zaman nükleer silahlara sahip olamayacak" dedi.

ABD’den İran’a Yaptırım Kararı

ABD Senatosu Uluslararası İlişkiler Komitesi 25 Mayıs’ta İran’a karşı uluslararası terörizmi desteklediği ve füze denemelerinde bulunduğundan dolayı yaptırım kararı aldığını açıkladı. Komiteye giren 18 üye evet oyu kullanırken 3 üye hayır oyu kullandı. Yaptırımların Nükleer Anlaşmayla ilgili olmadığı belirtildi. 

Tahran Havaalanı’nda Kaçak Para Yakalandı

Tahran Uluslararası İmam Humeyni Havaalanında para kaçakçılarına yönelik yapılan operasyon hakkında açıklama yapan Albay Davud Şabani, “Havaalanı polis kontrol noktasında üç farklı operasyonda farklı ülkelere ait toplamda 10 milyar 650 milyon tümen değerinde kaçak para ele geçirildiğini” bildirdi.

Şabani, açıklamasında havaalanı polislerinin dış hatlar bölümünde İstanbul’a seyahat edecek bir yolcudan şüphelendiklerini ve yapılan aramada yolcunun bavulundan 150 bin Amerikan doları (yaklaşık 5 milyar 650 milyon tümen) değerinde kaçak para bulduklarını söyledi.

Albay Şebani, yapılan diğer operasyonlarla ilgili de şunları söyledi: Dış hatlarda Dubai’ye seyahat edecek bir yolcunun bavulunda 6 bin Amerikan doları, 180 S. Arabistan riyali, 720 Birleşik Arap Emirlikleri dirhemi, 116 Bahreyn dinarı, 228 Kuveyt dinarı, 152 Katar riyali, 2 bin Pakistan rublesi, 100 İsviçre kronu, 10 Ürdün dinarı, 50 Euro ve 2 milyar riyal değerinde ses kayıt cihazı ele geçirildi. Ayrıca İstanbul’a seyahat edecek başka bir yolcunun elbiselerin içine ustaca yerleştirilmiş 80 bin Amerikan doları (3 milyar riyal civarında) kaçak para bulduklarını, bu zanlıların suç dosyalarının hazırlanarak yetkililere teslim edildiğini ifade etti.

Meşhed-Moskova Direkt Uçuşları Başlıyor

Meşhed Havaalanı halkla ilişkiler genel müdürü Hasan Caferi, Meşhed’den Moskova’ya yapılan doğrudan uçuşlarla ilgili yaptığı açıklamada, bu güzergahta ilk uçuşun 2 Haziran 2107 Cuma günü saat 15:30 da Meşhed’den Moskova’ya gerçekleştirileceğini ve dönüşün de aynı gün içinde olacak şekilde düzenleneceğini açıkladı. Hasan Caferi, Bu güzergâhtaki uçuşların her hafta cuma günleri Mahanair tarafından gerçekleştirileceğini belirtti.

Duşenbe, Beyrut, Kuveyt, Necef, Lahor, Bağdat, Delhi, Kabil, Dubai, Şarika, Basra, Mezar-ı Şerif, Maskat, İstanbul, Doha, Kandehar ve Herat’ı kapsayan 17 uluslararası destinasyona uçuşu olan uluslararası Meşhed Şehid Haşimi Nejad Havaalanı, İran’ın en büyük havaalanlarından biridir ve bu havaalanından Nevruz’da ve yaz aylarında Tiflis, Adana, Erivan, Bakü, Cidde ve Medine’yi kapsayan 6 farklı noktaya uçuş yapılmaktadır.

MS Hastalığı İranlı Gençlerin Yakasını Bırakmıyor

İran MS Derneğinin Bilimsel Komite Başkanı Muhammed Rıza Mo’temed, İran’da daha çok genç yaşlarda görülen ve yakalanan hasta sayısında artış gösteren MS hastalığının sorunları hakkında açıklamalarda bulundu. 20-40 yaş aralığında daha çok genç denilebilecek yaş grubunda hastalığın aniden ortaya çıktığını dile getirdi. Mo’temed, açıklamasında; henüz anlık müdahalesi olmayan MS hastalığının İran’da dünya ortalamasının üzerinde yayıldığını ve her 100 bin kişiden 120’sinde bu hastalığın görüldüğünü ve İran’da MS hastalığının tedavisinin ilaç bakımından imkân dâhilinde olduğunu ancak ilaç giderlerinin yüksek olduğunu sözlerine ekledi.

İran, Tutuklu Sayısı Bakımından Dünyada Sekizinci Sırada

İran Yargı Başkan Yardımcısı Hüccetü’l-İslam Hamid Şehriyari, İran cezaevlerinde 225 bin kişinin tutuklu bulunduğunu, tutukla sayısı bakımından İran’ın dünyada sekizinci sırada yer aldığını ve bu durumun İran’ın yüz akı olmadığını açıkladı.

Hüccetü’l-İslam Hamid Şehriyari ayrıca İran’ın tutuklular bakımında durumunun iyi olmadığını, İran’da her 100 bin kişiden 287’sinin tutuklu bulunduğunu, tutuklu sayılarının çokluğunun toplumda ve ailelerde çeşitli problemlere sebep olduğunu, bunun önüne geçmek için kanunların ıslah edilmesi gerektiğini dile getirdi.

İran’da İktisatla İlgili Açıklanan Rakamlar Doğru Değil

İranlı iktisat uzmanı ve akademisyen Bijen Abdi, 11. hükümet döneminde iktisat ile ilgili yapılan istatistiki rakamların doğru olmadığını ve hiçbir rakama güvenilmeyeceğini dile getirdi. Bijen Abdi, konuyla ilgili yaptığı değerlendirmelerde şunları söyledi:

“Gelecek yıllarda İran’da ham petrol üretiminin ve ihracatının artması imkânsızdır, zira uluslararası piyasada İran’ın istediği 4-5 milyon varil petrol üretimine ulaşılması imkânsızdır.

İran’da ev aletleri ve beyaz eşya alanında faaliyet gösteren Arej ve Azmayesh gibi firmaların, ayrıca seramik fayans, çimento gibi inşaat sektöründe üretim yapan fabrikaların ve diğer birçok şirketin iflas etmesi veya yabancılara satılması ülkede günden güne işsizliği artırmakta ve iktisadi bozulmaya sebep olmaktadır. 11. hükümetin geçtiğimiz yıllarda, yılda 1 milyondan fazla kişiyi istihdam edeceğini açıklamasına rağmen Ruhanî, kendi açıklamalarında 700 bin kişiyi istihdam ettiklerini, diğer bazı açıklama yapanlar bunun 500 bin kişi olduğu duyurmaktadır. İran İstatistik Kurumunun resmi verilerine göre ise yılda yaklaşık 100.000 kişiye istihdam imkânı sağlanmıştır.”

Abdi, bu ve benzeri sebeplerden dolayı 11. hükümetin açıkladığı kalkınma rakamlarının şeffaf olmadığını ve rakamlara inanılmaması gerektiğini, zira cumhurbaşkanlığı seçim tartışmalarında Ruhanî’nin 2016 yılı için iktisadi kalkınmayı %8 olarak açıklamasına rağmen bu kalkınmanın bazı yerde %5, başka bir yerde %11 olarak duyurması, verilen rakamların inandırıcılığını kaybetmesine sebep olmuştur, dedi.