Hatemi'den Protestolara Dair Açıklamalar

İran eski Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi, 24 Kasım Pazartesi günü bir grup siyasi ve sosyal aktivistlerle görüşmesinde ülkedeki son olaylardan ve birçok vatandaşın can kaybından dolayı üzgün olduğunu ve acı çektiğini belirti. Olayların adil bir şekilde gözden geçirilmesini, mahrum gruplar üzerindeki baskının azaltılmasını ve toplum ile devlet arasındaki zarar görmüş bağlantıyı onarmak ve buna yönelik diyalog yolunu açmak için devletin gerekli adımları atması çağırısında bulundu.

Hamenei Besic Üyeleriyle Görüştü

Devrim Rehberi Ayetullah Hamenei, Besic Haftası münasebetiyle 27 Kasım Çarşamba günü İran’ın dört bir yanından gelen binlerce Besic üyesiyle görüştü. Hamenei, görüşmede Besic Haftasını kutlarken, geçen hafta gerçekleşen protestolara karşı duruşun önemli olduğuna dikkat çekti. Hamenei, geçen haftaki protestoların bastırılmasındaki rolü için İran halkına şükranlarını sunarken, halkın ve Besic’in bu hareketle bir kez daha büyüklüğünü gösterdiğini ifade etti. Hamenei, “Zencan ve Tebriz’de başlayan ve hatta köylere ulaşan İran halkının büyük hareketi Tahran’da noktalandı, istikbar ve Siyonizm’in geri çekilmesine sebep olan bir yumruktu.” dedi.

Mehdi Kerrubi’den Açıklamalar

Mehdi Kerrubi geçen hafta benzin zammından sonra gerçekleşen olaylarla ilgili yayımladığı mesajda, halkın ekonomik, politik ve sosyal baskının altında protestolarla seslerini duyurmaya çalıştığını ve halkın sesini duymak yerine onları 2009 protestoları ve 2017 protestolarında olduğu gibi şiddetli bir şekilde bastırıldığını belirtti. Kerrubi, “Devrim Muhafızlarına bağlı bir generalin ahmakça konuşması halkın öfke ve nefret alevlerini ikiye katlayacaktır.” dedi ve devamında halka taziyelerini iletti.

Ayetullah Cenneti: Yolsuzluğa Bulaşmış Olan Kişilerin Meclis’te Yeri Yok

Anayasayı Koruma Konseyi Başkanı Ayetullah Cenneti, (milletvekili) aday adaylarının kayıtlarının gelecek haftadan itibaren başlayacağını ve bunlar arasında yolsuzluğa bulaşmış veya benzer kötü niyetli olan aday adayların yerinin Meclis olmadığını vurguladı. Cenneti, yasal yeterlilikleri olanlar ve halkın sorunlarına çözüm üretmekten başka amacı olmayanların meclis aday adayı olmalarını önerdiğini belirtti.

Huzistan’da Bazı Gazeteci ve Yazarlar Tutuklandı

Abadan Devrim Mahkemesinin İkinci Şubesi tarafından beş Huzistanlı gazeteci ve yazar hakkında tutuklama kararı verildiği açıkladı. Tutuklanan gazeteci ve yazarların Kuruş Kerempur, Mandana Sadıki, Seyyid Hasan Musevi, Hüda Kerimi Sadr ve Daryuş Mimar oldukları aktarıldı. Adı geçen beş gazeteci ve yazarın, “İslam Cumhuriyetine muhalif gruplara üyelik”, “Hz. Ebulfezl Karargâhı görevlilerine hakaret ve iftira”, “rejim aleyhine propaganda”, “Rehberliğe hakaret”, “İslam’ın kutsalların hakaret”, “Kamuoyunu rahatsız etmek” ve “İslam Cumhuriyeti düşmanlarıyla iş birliği yapmak” gibi suçlardan tutuklandıkları bildirildi.

Pompeo: Mesut Mevlevi’nin Ölümünden İran Sorumludur

ABD Dışişleri Bakanı Pompeo 15 Kasım Cuma Günü İstanbul’da kimliği belirsiz bir kişi tarafından düzenlenen saldırı sonucu hayatını kaybeden Mesut Mevlevi’nin ölümünden İran’ı sorumlu tuttu. Mevlevi’nin öldürülmesinin İran’ın kendi toprakları dışında gerçekleştirdiği terörün bir başka trajik örneği olduğunu ifade eden Pompeo, İran rejiminin “vahşet ve ahlaksızlığının” hiçbir uluslararası sınırı tanımadığını kaydetti.

Cevad Zarif Tahran’da Taliban Heyetiyle Görüştü

ABD-Taliban görüşmelerinin 2019’un Eylül ayında başlamasından bu yana İran’ı ikinci kez ziyaret eden Taliban heyeti, İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif ile Tahran’da görüşmelerde bulundu. Taliban’ın siyasi ofisi başkanı Molla Berader liderliğindeki Taliban heyetiyle yapılan görüşmede Afganistan’da devam eden barış süreci ve İran’da yaşayan Afganistanlı mültecilerin ele alındığı belirtildi.

Fransa’dan İran’a Uyarı: Tetikleyici Mekanizma Aktive Olabilir

Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Ldrian 27 Kasım Çarşamba günü yaptığı açıklamada Paris’in Nükleer Anlaşma’daki “tetikleyici mekanizmayı” kullanmayı ciddi bir şekilde düşündüğünü söyledi. Bilindiği gibi ABD’nin Nükleer Anlaşma’dan tek taraflı olarak çekilmesi sonrasında İran Mayıs 2019’dan beri aşamalı olarak anlaşmadaki yükümlülüklerini askıya almaya başlamıştı. Ldrian, Paris’in arabuluculuk girişimlerinin, İran’ın Fransa vatandaşlarını tutuklaması ve Aramco saldırısı gibi bölgede istikrar bozucu faaliyetleri sebebiyle durduğunu söyledi.

Vergi Gelirlerindeki Artış

İran Meclis Ekonomi Komisyonu Başkanı Eliyas Hazrati, İran’ın vergi gelirlerinin mevcut İran takvim yılının ilk yedi ayında (21 Mart-22 Ekim 2019) geçen yılın aynı dönemine göre %50 arttığını açıkladı. Hazrati, İran’ın 10,71 milyar dolar vergi geliri ile halkın mevcut yıllık harcamalarının 27 milyar dolar arasında bir boşluk olduğunu belirtti.

İranlı uzmanlara göre İran’daki esnafların vergi ödeme oranının gelişmiş ülkelere göre daha yüksek olduğu belirtilmektedir. İran’ın sanayi sektörünün millî gelir içindeki payı %12’dir ve bu payın %61’i ülkenin sanayi sektöründen elde edilmektedir.

İran-Azerbaycan Ticaret Hacmi Arttı

Azerbaycan gümrük verilerine göre İran’ın Azerbaycan ile ticaret hacmi Ocak-Ekim 2019’da 428,68 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. İran’ın Azerbaycan’a yaptığı ihracat 10 ay boyunca yaklaşık 392 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir ve bu rakam bir önceki yılın aynı dönemine göre %30 artış göstermektedir. Ayrıca Azerbaycan’ın İran’a olan ihracatı %39 artışla 31 milyon dolara ulaşmıştır.

Sübvansiyon Konusundaki Çelişkili Açıklamalar

İran Bütçe ve Planlama Kurumu sübvansiyonların ailelerdeki kişi sayısına göre belli miktarda üç aşamada ödeneceğini açıklamıştı. Haberlere göre ilk aşaması 19 Kasım’da, ikinci aşaması 21 Kasım’da ve üçüncü aşaması da 23 Kasım’da ailelere dağıtılmıştı. Ancak ISNA Haber Ajansı akaryakıt zammından elde edilecek gelirin devlet tarafından daha önce belirlediği miktarlara göre (ailelerin kişi sayısına göre) dağıtılmadığı açıklamasında bulundu. Örneğin, üç kişilik aile için 138 bin tümen (69 lira) ödeme yapılması gerekirken 103 bin tümen (51,5 lira) ödeme yapılmıştır. Ayrıca bununla birlikte İran Bütçe ve Planlama Kurumun Başkanı Muhammed Bagher Nobakht, benzin zammından elde edilen gelirin ilk aşamada 17,7 milyon aileye dağıtıldığını açıkladı. Dağıtılan miktarın 2 bin 420 milyar tümen (576 bin dolar) olduğunu ve bu rakamın yıllık bazda 30 bin milyar tümen (7,1 milyar dolar) olarak elde edileceğini ve hane halkına geri ödeneceğini açıkladı.

Ruhani'den Bütçe Açığına Dair Açıklamalar

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, 1399 yılındaki (2020-2021 dönem) hükûmetin tüm gelirlerini ve harcamalarını karşılamak için 450 bin milyar tümenden (107 milyar dolar) fazla bütçeye ihtiyaç olacağını öngörmektedir. Ruhani, gelecek yılda yaklaşık 300 bin milyar tümen (71 milyar dolar) bütçe açığı olacağını açıkladı. Bu rakamın 150 bin milyar tümenin (36 milyar doları) vergiden ve geri kalan miktarın ise petrol gelirinden elde edilmesi gerekmektedir. Ancak ABD’nin uyguladığı yaptırımlar nedeniyle İran petrol ihracatında %85 düşüş yaşandığı belirtilmektedir.

Mest-i Aşk Fecr Film Festivali’ne Katılmıyor

Çekimleri Türkiye’de devam eden ve Mevlana’nın hayatını konu alan Mest-i Aşk (Aşk Sarhoşu) filminin yönetmeni Hasan Fethi Mest-i Aşk filmiyle 38. Fecr Film Festivaline katılmayacağını açıkladı. Mevlana ile Şems’in karşılaşmasını konu alan filmde İranlı ünlü oyuncular Parsa Piruzfer ve Şahab Hüseyni Mevlana ve Şems rollerinde oynuyorlar. Basında Mest-i Aşk filminin bu festivalin en iddialı filmlerden biri olduğuna dair iddialar yer almıştı.

Firdevsi Filmi Restore Ediliyor

Yönetmenliğini Abdulhüseyin Sepanta’nın, yapımcılığını Erdeşir İrani’nin üstlendiği 1936 yapımı Firdevsi filmi, İran Filmevi tarafından restore edilerek önümüzdeki günlerde sinema meraklılarına sunulacaktır. Yirmi dakikalık bu filmde Şehname’nin bazı bölümlerinin yanında Firdevsi’nin hayatına da yer verilmektedir. Sepenta, Firdevsi sonrasında İran efsanelerinden alınan Şirin ve Ferhad, Leyli ve Mecnun, Çeşman-ı Siyah/Siyah Gözler gibi üç filmin daha yönetmenliğini üstlenmiştir.

Mehdi Koşki’nin Yönettiği Volpen Sahnelenecek

Mehdi Koşki’nin ilk yönetmenlik deneyimlerinden biri olan Volpen oyununun aralık ayından itibaren Bağımsız Tahran Tiyatrosu’nda sahne alması planlanmaktadır. Oyunun muhtevası büyük servet sahibi olup gözünü başkalarının mülküne diken Volpen’in hayat hikâyesine dayanmaktadır. Bu tiyatroyu Shakespeare’le aynı dönemde yaşamış olan İskoçya’nın ünlü oyun yazarlarından Benjamin Johnson tarafından yazılmıştır. O dönemde bir gelenek hâline gelmiş saray maceralarını anlatan tiyatroların aksine Johnson halk kitlelerini ele almıştı. Bazı araştırmacılar komedilerde Johnson’u Shakespeare’den de üstün tutmuştur.

Volpen ilk kez Uluslararası İran Akademik Tiyatro Festivali’nde sahneye çıkmıştı. Oyun, Şehir Tiyatrosu’nda halka açık bir alanda sergilendi. Daha sonra Firdevsi Tiyatrosu’nda yeniden gösterime girdi.