Haftalık Basın Özeti 3-9 Mart 2018

Haftalık Basın Özeti 3-9 Mart 2018
Haftalık Basın Özeti 3-9 Mart 2018 (12-18 İsfend 1396)
Yazı boyutunu buradan ayarlayabilirsiniz

Devrim Muhafızlarına Yeni Görev

Cumhurbaşkanı ve Milli Güvenlik Yüksek Konseyi Başkanı Hasan Ruhani, Devrim Muhafızları Ordusu’na Basra Körfezi’nde kaçakçılıkla mücadele görevinin verildiğini açıkladı. Kaçakçılıkla mücadelede hükümete yardımcı olacaklarını belirten Devrim Muhafızları Sözcüsü Ramazan Şerifi, kaçakçılıkla ciddi bir şekilde mücadele etmenin ekonomik kalkınmaya yardımcı olacağını vurguladı.

2005-2013 yılları arasında cumhurbaşkanlığı yapan Mahmud Ahmedinejad bir konuşmasında Devrim Muhafızları için “kaçakçı kardeşlerimiz” ifadesini kullanarak ithamda bulunmuştu.

İçişleri Bakanı’ndan Başörtü Açıklaması

İçişleri Bakanı Abdul Rıza Rahmani Fazli 4 Mart Pazar günü gerçekleşen “Ülke Sosyal Konseyi”nin 98. toplantısında yaptığı konuşmada son günlerde gündeme gelen başörtüsü meselesine dair birtakım açıklamalarda bulundu. Fazli hükümetin zorunlu başörtü meselesine bakışının suç olarak değil, kültürel olduğuna işaret etti. Ayrıca hicabın icra nedenini ortaya koyarak somut girişimlerde bulunabilmeleri için toplumda başörtüsü konusunda hicapla ilgili titiz araştırmalar ve analitik raporlar hazırlanması gerektiğini belirtti.

İran’ın Füze Müzakeresi Şartı

İran Genelkurmay Sözcüsü Mesud Cezairi, Avrupa ve Amerika’daki bazı yetkililerin İran’ın füzelerinin müzakere konusu olmasına yönelik açıklamalarını eleştirdi. Cezairi, İran’ın füzelerinin müzakeresinin tek şartının Avrupa ve Amerika’daki nükleer silahlar ve uzun menzilli füzelerin kaldırılması olduğunu söyledi.

Ruhani: Milletin Sözcüsü Cumhurbaşkanıdır!

Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani 7 Mart Çarşamba günü Bakanlar Kurulu toplantısında yaptığı konuşmada ülke sorunlarını çözmek için herkesin el ele vermesi gerektiğini söyledi. Ruhani, toplum sorunları karşısında sadece hükümetin sorumlu tutulup diğerlerinin sözcü olması gibi bir durumun söz konusu olmadığına dikkat çekti. Birilerinin kendisini halkın sözcüsü olarak gördüğünü ve hükümetin bu kişiler tarafından sadece hesap vermesi gereken merci olarak düşünüldüğünü belirten Ruhani, “Eğer birisi halk adına sözcü olacaksa bu cumhurbaşkanıdır.” ifadelerini kullandı. Hükümetin kendi sorumlulukları olduğunu ve kendi sorumlulukları alanında hesap verebileceğinin altını çizen Ruhani, bütün kurumların hem millet karşısında sorumlu olduğunu hem de hesap verebilmeleri gerektiğini vurguladı.

Askeri Cephanede Patlama

İran'ın Huzistan eyaletinin Dezful şehrinde İran Ordusu 292. Zırhlı Tugay Komutanlığı’nın cephaneliğinde patlama meydana geldi. Dezful Kaymakam Vekili Emir İsazâde’nin yaptığı açıklamaya göre can kaybı yaşanmadı. Ancak patlamadan dolayı çevredeki askeri lojman ve evler boşaltıldı.

Hamenei’den Başörtüsü Açıklaması

Devrim Rehberi Ali Hamenei yaptığı konuşmada son günlerde yaşanan başörtüsü protestolarına değindi. Başörtüsünün kadını sınırlamadığı bilakis dokunulmaz kıldığına dikkat çeken Hamenei, hicabın kalması gerektiğini söyledi. Hamenei ayrıca, zorunlu başörtüsüne itirazların protestoculardan ziyade yetkililerin ağzından çıkmasının daha endişelendirici bir durum olduğunu vurguladı.

Velayeti: İran Savunma Programında Sınırlama Kabul Etmeyecek

Devrim Rehberi Ayetullah Ali Hamenei’nin Dış Politika Danışmanı Ali Ekber Velayeti 6 Mart Salı günü başkent Tahran’da Fransız Dışişleri Bakanı Le Drian’ın İran ziyareti hakkında gazetecilere değerlendirmelerde bulundu. Velayeti, “İranlı mevkidaşı tarafından resmî olarak davet edilen Fransa Dışişleri Bakanına yetkililerimiz İran’ın görüşlerini açıkladı.” dedi. Velayeti, “ABD, İran’a savunma programında kısıtlamalar getirmenin peşinde fakat İran ulusu ve hükümeti asla teslim olmayacak.” ifadelerini kullandı. Fransız Dışişleri Bakanı Le Drain 5 Mart Pazartesi günü ikili ilişkiler ve bölgesel konuları görüşmek üzere Tahran’a ziyarette bulunmuştu.

‘Nükleer Anlaşmanın Bozulması Büyük Kayıp Olur’

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Başkanı Yukiya Amano 5 Mart Pazartesi günü düzenlenen yönetim kurulu toplantısında Kapsamlı Ortak Eylem Planı (JCPOA) olarak da bilinen nükleer anlaşmanın bozulmasının nükleer faaliyetlerin doğrulanması ve çok taraflılık açısından çok büyük bir kayıp olabileceğini söyledi. JCPOA’nın nükleer faaliyetlerin doğrulanması açısından önemli bir başarı olduğunu belirten Amano, İran’ın anlaşma kapsamında yükümlülüklerini yerine getirdiğini ifade etti.

ABD Başkanı Donald Trump, Kongre ve ABD’nin Avrupalı müttefikleri anlaşmanın yeniden düzenlenmesi konusunda çalışmada bulunmazsa ABD’nin anlaşmadan çekileceğini söylemişti.

Türkiye-İran-Rusya Liderler Zirvesi 4 Nisan'da

Suriye konusunun ele alınacağı Türkiye-İran-Rusya Liderler Zirvesi'nin 4 Nisan'da İstanbul'da yapılması planlanıyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın ev sahipliğinde düzenlenecek zirveden bir gün önce de Türkiye-Rusya Üst Düzey İşbirliği Konseyi (ÜDİK) toplantısının yapılması öngörülüyor. Putin, ilk olarak 3 Nisan'da ÜDİK toplantısı ve ardından liderler zirvesine katılacak. Erdoğan'ın Putin ve Ruhani ile 8 Şubat'ta ayrı ayrı yaptığı telefon görüşmelerinde, ilki Soçi'de gerçekleştirilen Türkiye, Rusya ve İran liderler zirvesinin ikincisinin İstanbul'da yapılması kararlaştırılmıştı.

Pence'ten İran'a Nükleer Anlaşma Tehdidi

ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence, 5 Mart Pazartesi günü ABD'deki İsrail yanlısı hareketlerin en büyük toplantısı olarak görülen AIPAC 2018 Konferansı'nda konuştu. Tehlikeli provokasyonların, ABD, İsrail ve müttefikleri tarafından göz ardı edilmeyeceğini belirten Pence, İran'la yapılan nükleer anlaşmanın önümüzdeki aylarda düzeltilmemesi halinde ABD’nin anlaşmadan bir an önce çekileceğini belirtti. Pence, ABD'nin İran'ın diğer bölgelerdeki agresif tavırlarına karşı mücadele edeceğini dile getirerek, DEAŞ'ın mağlubiyetinin İran'ın zaferine dönüşmesine müsaade etmeyeceklerini açıkladı.

Cihangiri Bağdat'a Gidiyor

İran Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı İshak Cihangiri’nin üst düzey bir siyasi ve ekonomik heyetle 7 Mart Çarşamba günü Irak'a üç günlük bir ziyaret gerçekleştireceği bildirildi. İshak Cihangiri’nin başkent Bağdat’ta Irak Başbakanı Haydar el-İbadi’nin yanı sıra bu ülkenin Cumhurbaşkanı Fuad Masum ve Parlamento Başkanı Selim el-Ceburi ile bir araya gelerek ikili ilişkiler ve bölgesel meseleler üzerinde fikir alışverişinde bulunacağı belirtiliyor. İshak Cihangiri, üç günlük Irak temasları kapsamında bu ülkedeki kutsal türbeleri de ziyaret edecek.

Ruhani ile Macron Telefonda Görüştü

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron arasında 4 Mart Pazar günü bir telefon görüşmesi gerçekleşti. Elysee Sarayı'ndan yapılan yazılı açıklamada, görüşmede iki liderin, Suriye'deki insani durumu ele aldığı belirtildi. Açıklamada Macron’un mevkidaşını, Suriye rejimine, Doğu Guta'da kuşatılmış nüfusa karşı düzenlenen saldırılara son vermek, insani yardımların ulaşması ve tahliyelerin yapılması için gerekli baskıyı uygulamaya çağırdığı belirtildi. Görüşmede, İran nükleer anlaşmasının da ele alındığı vurgulanarak, Macron'un bu anlaşmayı desteklediği, Ruhani'nin de bu anlaşmada mutabakat sağlanan konulara riayet gösterilmesi için uluslararası topluma çağrıda bulunduğu aktarıldı.

İran, Fransız Dışişleri Bakanının Çağrısını Reddetti

İran, Fransız Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian'ın füze programını durdurma talebini reddetti. Le Drian, Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ve Dışişleri Bakanı Cevad Zarif’in de aralarında yer aldığı üst düzey yetkililerle yaptığı görüşme sonrasında İran'ın füze programıyla ilgili “hala yapılacak çok iş” olduğunu söyledi. Ruhani, Le Drian ile görüşmesi sonrasında yaptığı açıklamada “Nükleer anlaşmanın korunması, müzakerelerin ve diplomasinin sorunların çözümünde en iyi seçenek olduğunu dünyaya kanıtlayacak.” dedi.

Laricani: Türkiye ve İran’ın Bölgesel Sorunları Çözebilir

İran Meclis Başkanı Ali Laricani 5 Mart Pazartesi günü, Türkiye ile İran arasındaki dostane ilişkileri dile getirerek, işbirliği yoluyla iki ülkenin bölgedeki krizleri çözmeye yardımcı olabileceğini söyledi. Türkiye Parlamentosu Dışişleri Komisyonu Başkanı Volkan Bozkır ile yaptığı bir toplantıda Laricani, Türkiye ile İran arasındaki ilişkilerin genişlediğini de belirtti. Laricani, bölgedeki bağımsız ülkeler arasındaki işbirliğinin gerekli olduğunu söyleyerek bölgedeki terörizm konusundaki endişelerini de dile getirdi.

Ruhani: Doğu Guta'daki İnsani Felaketler Önlenmeli

Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile 7 Mart Çarşamba günü yaptığı telefon görüşmesinde “Doğu Guta'da insani felaketi önlememiz gerekiyor. Ankara ve Tahran, Suriye halkını özellikle de Doğu Guta'dakileri kurtarmak için büyük sorumluluk almak zorunda.” dedi. Ruhani, çabaların Suriye 'de sürdürülebilir bir ateşkesin uygulanması ve ülkenin Doğu Guta bölgesindeki insani felaketin önlenmesi üzerinde yoğunlaştırılması gerektiğini söyledi.

Çin’den İran’ın Buşehr’deki Demir Yoluna Yedi Yüz Milyon Dolar Yatırımı

İran Yol ve Şehircilik Bakanı Abbas Akhundi, Ulaştırma Altyapı İnşaatı ve Geliştirme Genel Müdürü Khairullah Khademi, Çin şirketinin temsilcisi Yang ve Buşehr valisi, Şiraz’ın vali yardımcısının katıldığı imza töreninde Çin’in Buşehr ve Şiraz arasındaki demir yolu için yedi yüz milyon dolarlık yatırım sözleşmesi imzalandı. İran Yol ve Şehircilik Bakanlığı Ulaştırma, Altyapı ve Geliştirme Genel Müdürü Khairullah Khademi’nin açıklamasına göre, projenin yapımı 450 km uzunluğunda olacak ve ilk aşamada Şiraz-Feraşbend arasında 250 km’lik demir yolu yapılacağını söyledi. Çinli şirket temsilcisi Yang ise bu anlaşmanın imzalanması iki ülke ilişkileri tarihinde yeni bir sayfa açtığını açıklamalarında bulundu.

İran Petrol İhracatının %40’ını Avrupa’ya Yaptı

İran'ın Avrupa’daki en büyük petrol alıcısı şirketlerin isimleri: Yunanistan Helenica Petro şirketi, İtalya’nın Saras ve Eni petrol şirketleri, Fransa’nın Total Sa şirketi, İngiltere’nin Shell şerkiti, Macaristan Mol şirketi ve İspanya’nın Repsol petrol şirketi. İran’dan 2018 yılının şubat ayında günde ortalama 2 milyon 560 bin varil ham petrol ve gaz kondensi ihracatı gerçekleştirdi. İran’ın bu ihracatının %40’ını Avrupa pazarına yaptı.

İran’ın 2017 Yılı İthalat Rakamlarında Artış Görüldü

İran gümrük istatistiklerine göre, 2017 yılında petrol dışı dış ticaret dengesinin 6 milyar dolar olduğu açıklandı. Bu dönemde ithalat %23 artmasına karşın petrol dışı ihracatın bir önceki yıla göre sadece %5 arttığı gözlemlendi. İran'ın 2017 yılında toplam petrol dışı ihracatı yaklaşık 42 milyar dolar iken toplam ithalatı 48 milyar dolar oldu. İthalat artışının nedenleri için alt başlıklara bakıldığında temel gıda ürünleri, otomobil yedek parçası ve sermaye ürünleri ithalatı göze çarpıyor. İran’ın 2017 yılı içerisinde ihracat yaptığı ülkeler sıralamasında Çin 8,2 milyar dolar ile birinci sırada yer alırken onu Birleşik Arap Emirliği (5,8 milyar dolar), Irak (5,6 milyar dolar) ve Türkiye (3,8 milyar dolar) takip ediyor. İran’ın 2017 yılında ithalat yaptığı ülkeler sıralamasında da Çin 11,5 milyar dolar ile ilk sırada yer alırken Birleşik Arap Emirliği 8,7 milyar dolar ile ikinci sırada, 3,2 milyar dolar ile Güney Kore üçüncü sırada ve Türkiye ise 2,8 milyar dolar ile dördüncü sırada yer almaktadır.

Tahran, Moskova Ekonomik İşbirliğini Genişletmeye Başladı

Moskova'da düzenlenen İran-Rusya Ortak Ekonomik Komitesi 14 toplantısında, İran maliye ve ekonomi işleri bakanı Masoud Karbasian ve Rusya ekonomik kalkınma bakanı Maxim Oreshkin ekonomik iş birliği sözleşmesi imzaladı. İki taraf, petrol ve doğal gaz, ulaştırma ve transit, jeoloji ve madencilik gibi farklı alanlarda iş birliğini ilerletmek ve yeraltı kaynakları alanında ortak araştırma ve geliştirme projeleri yürütmek ve termal güce ortak girişimi başlatma hususunda ön anlaşmalar imzaladı. Yapılan görüşmelere göre yakında Rus petrol şirketleri, İran’ın petrol sahalarında çalışma yapabilecekler. Ayrıca İran’ın üç petrol sahasının geliştirilmesi konusunda iki Rus şirketi ile nihai müzakerelerin devam ettiği belirtildi.

İran’da Gayriresmî İş Gücü Göçü Artıyor

İran Çalışma Bakanlığı İstihdam Bürosu Genel Müdürü Muhammed Akbarnia, İran’daki gayriresmî iş gücü göçünde artış ile ilgili bazı değerlendirmelerde bulundu. Muhammed Akbarnia, İran’dan diğer ülkelere gerçekleşen iş gücü göçleri istatistikleri ile ilgili resmî makamlardan bir rapor olmadığını fakat Dünya Bankası verilerine göre her yıl İran’dan yurtdışına yaklaşık 1,5 milyon İranlının iş amaçlı göç ettiğini ve bu göçlerin artmakta olduğunu belirtti. Nitekim 2013 yılında 1,5 milyondan fazla İranlı işçi yurtdışına göç etti. Bu rakamın 2010 yılına göre %5,23 arttığı görülmektedir. Öte yandan bazı yetkililer İran’ın iş gücü göçünün özellikle Türkiye ve Körfez ülkelerine arttığına işaret etmektedir.

İran’da Çevre Koruma Görevlisi İhtiyacı

Çevre Koruma Birimi Başkanı Cemşid Mohatabat Hani, İran’da yaklaşık 2 bin 800 çevre koruma görevlisinin olduğu işaret ederek uluslararası standartlara göre her bin hektara bir çevre koruyucusu düşerken İran’da ise her 12,500 hektara bir çevre korucusu düştüğünü ve bundan dolayı İran’da 6 binden fazla çevre koruyucusuna ihtiyaç olduğunu belirtti.

İran Cezaevlerinde Mahkumlara İşkence Uygulanıyor

Birleşmiş Milletler, 5 Mart Pazartesi günü İran ile ilgili rapor yayımlandı. BM raporuna göre, cezaevlerindeki mahkumların cinsel istismar da olmak üzere devamlı olarak işkence ve kötü muamele gördükleri belirtildi. Ayrıca raporda mahkumların sağlık tedavisinden de mahrum bırakıldığı açıklandı. Mahkumların suçlarını itiraf etmeleri için fiziksel veya psikolojik baskı uygulandığı ve bu işkencelerin bazısının televizyon kanallarında yayımlandığı açıklandı.

İran Barajlarında Doluluk Oranları

Yapılan son araştırmalara göre yıl içerisinde İran barajlarına toplam da 8 milyar 870 milyon metreküp su girdi. Geçen yıla göre bu oranda %31 azalma görülmektedir. Hâlihazırda İran barajlarında 50 milyar metreküp su bulunduğu tahmin ediliyor. Ayrıca baraj depolarında 21 milyar 960 milyon metreküp su olduğu belirtilirken geçen yıla göre bu depolama oranının %14 azaldığına işaret edilmekte. Yıl içerisinde barajlardan tüketilen su miktarı 10 milyar 230 milyon metreküp iken geçen yıla nazaran bu oranda %15 azalma olmuştur. İran’da yağışlarda da geçen yıla göre %40 azalma göstermiştir.

8 Mart Dünya Kadınlar Gününde Tutuklama

Tahran’da 8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nü kutlamak için İran Çalışma Bakanlığı önünde toplanan kadınların bazısı darp edilirken birçoğunun da tutuklandığı belirtildi. Emniyet güçlerinin yoğun güvenlik önlemi alması sebebiyle de kadınların bir araya gelme olasılığının olmadığını ve sivil giyimli vatandaşların alanda toplananlara saldırdığı açıklandı. “Cinsiyet ayrımcılığına hayır”, “Kadın işçilere eşit ücret”, “Özgürlük” gibi slogan atılırken, yapılan çağrıda kadın, erkek ve birçok meslek grubundan insanların miting alanına davet edildiği görülmektedir.

İran’da daha önce Dünya Kadınlar Günü vesilesiyle son miting 2006 yılında düzenlenmişti. Bu mitingde de kadın aktivistlerden bazıları tutuklanmıştı.

Tahran Cuma İmamının Baş Örtüsü Gösterilerine Karşı Eleştirisi

İran Uzmanlar Meclisi Yönetim Kurulu Üyesi ve geçici Tahran Cuma İmamı Ahmed Hatemî, Cuma namazı hutbesinde, son zamanlarda sokaklarda zorunlu baş örtüsü uygulaması aleyhinde yapılan gösterilere tepki gösterdi ve bu tür davranışları eleştirdi. Zorunlu baş örtüsü uygulamasının sıkı savunucularından Cuma İmamı Ahmed Hatemî, tesettürün göstericiler tarafından istismar edildiği veya basite indirgendiğini belirtti.

Geçtiğimiz haftalarda birkaç İranlı kadın şehrin bazı noktalarında yüksek bir yere çıkarak başındaki örtüyü çıkarmış ve bir sopanın başına takarak uygulamayı karşı itirazlarını göstermişlerdi. Dohterân-i Meydân-i İnkılâb / İnkılab Meydanı Kızları olarak bilinen bu göstericilerden birçoğu tutuklanmış ve aralarından bazıları suçlarına karşılık tazminat ödeyerek geçici süreliğine serbest bırakılmışlardı. Geçtiğimiz iki hafta içerisinde polisin gösterici kadınlara müdahalesi daha sert olmuş ve göstericilerden Meryem Şeriatmedarî, Tahran merkezinde üzerine çıktığı çelik kasadan itilerek yere düşürülmesi gösterilerin ve tepkilerin büyümesine sebep olmuştu.

İranlılar Yeniden Oscar Ödülü'nün Sahibi Oldular

Çekimlerini İngiltere'de yaşayan İranlı Ali Ferahanî'nin, müziklerinin ise Emir Sadıkî Gencânî'nin yaptığı 20 dakikalık Kudek-i Hâmûş / Sessiz Çocuk filmi 90. Oscar Sinema Ödülleri töreninde eni iyi kısa film dalında ödüle layık görüldü. Kudek-i Hâmûş, Rhode Island Film Festivali'nde en iyi kısa film ödülünü aldıktan sonra Oscar’a aday olmuştu. Törende filmi temsilen Ali Ferahanî bulundu. Ancak Sadıkî Gencanî vizesi olmasına rağmen Amerikan makamlarının İran vatandaşlarına karşı uyguladığı ayrımcı tavır nedeniyle Oscar Törenlerinin düzenlendiği Los Angeles şehrine gelemeyince törene katılamadı.

Madde Bağımlıları 21 Mart’tan İtibaren Denetim Altına Alınacak

Refah Kurumu, Bağımlılığın Tedavisi ve Önlenmesinin Geliştirilmesi Yardımcısı Ferid Beratî Sede, tedavi görmüş bağımlıların merkezlerden çıkış işleminin yapıldıktan sonra durumlarının kontrol edileceğini belirtti ve kontrol programının öncelikle Tahran, Elburz, Kum, Fars gibi kalabalık eyaletlerde yürürlüğe gireceğini açıkladı. Ferid Beratî Sede; yargı, kolluk kuvvetleri, Eyaletler Arası Koordinasyon Şurası, Uyuşturucu Maddelerle Mücadele Karargâhı, Devlet Bakanlığı, Toplumsal Şura ve hatta Bağımlı Ailelere Destek için Yardım Komitesi gibi kurumların bağımlılıkla mücadele alanında faaliyet yürüttüklerini, ancak iş yükünün büyük bir kısmının Refah Kurumu'nun omuzlarında olduğunu belirtti. Adı geçen tüm bu kurumların söz konusu alanda Refah Kurumu'ndan beklentilerinin büyük olduğunu ancak bu beklentinin karşılanabilmesi için yukarıda sayılan kurumlara dağılmış olan bütçelerin tek elde toplanarak Refah Kurumu'nun idaresi altına verilmesinin gerekli olduğundan söz etti.

Resmî Medyanın İşlevini Yürütememesi Halkın Güvenini Azaltıyor

Allame Tabatabaî Üniversitesi'nde öğretim üyesi ve hukukçu olan Kambîz Novrûzî, 5 Mart Pazartesi günü, Allame Tabatabaî Üniversitesi'nde Ulusal Medya Kuruluşları ve Bilgi Teknolojilerinin Doğal Afet Zararlarını Azaltılma Amacıyla Kullanılması Konferansı'nda yaptığı konuşmada, günümüzde İran'da resmî haber ajansları ve gazetelerin siyasi baskılar sebebiyle oldukça zayıf bir durumda oldukları açıklamasını yaptı. Sosyal medyada milli güvelik sorunlarına yol açan yanlış haberlerle mücadele edebilmek için resmî haber kanallarının güçlendirilmesi gerektiğini savunan Kambîz Novrûzî, bunun için basının özgür olmasını, bu maksatla gereken düzenlemelerin yapılması ve Sazmân-i Sedâ ve Simâ / Radyo ve Televizyon Kurumu'nun köklü biçimde yenilenmesi gerekliliğinden bahsederek, “Eğer bu yapılmazsa bizi milli güvenliğimiz açısından tehlikeli günler bekliyor.” dedi.

İran Az Yeşil Alana Sahip Bir Ülke

İran'da 6 Mart Salı günü kutlanmaya başlayan Tabii Kaynaklar Haftası ve Ağaç Dikimi Günü vesilesiyle İRNA Haber Ajansı İran’daki ormanlar hakkında istatistik verileri içeren bir haber yayımladı. Haberde yer alan istatistiksel verilere göre; İran'da orman ve yeşil alanların ülke yüzölçümüne oranı %8 civarında bulunuyor. Dünyada ortalama kişi başına düşen yeşil alan oranı %7 iken, bu oran İran'da yalnızca %2 seviyesinde bulunuyor. Ormanlarda çıkan yangınlarda her yıl 15.000 hektar yeşil alan yok olurken, her saniye 330 m² orman ve otlak alan hayvancılık ve atıkların geri dönüşüm olmadan çevreye boşaltılması gibi çeşitli nedenlerle tahrip oluyor. Bu kapsamda yıllık ortalama 797 milyon genç fidan, hayvan sürülerinin beslenmesi sonucu yok oluyor. Ayrıca 6 Mart Salı günü kutlanmaya başlanan Tabii Kaynaklar Haftası ve Ağaç Dikimi Günü sebebiyle Tahran'ın etrafındaki 1200 hektarlık yeşil alandan yararlanılması çalışması başladı. Tahran'ın etrafını çevreleyen yeşil alan toplamda 40.000 hektarlık bir alanı kaplıyor. Törene katılan Cumhurbaşkanı Ruhani de Tahran'ın kuzey doğusundaki bir bölgeye fidan dikti.

İran İstatistik Merkezi Sürekli İşsizlerin Sayısını Açıkladı

İran İstatistik Merkezi Başkanı Omid Ali Parsa, 1396 yılı ilk dokuz ayı içerisinde tespit edilen kesin işsizlerin sayısını 3 milyon 200 bin kişi olarak açıkladı. İstatistik Merkezi'nin raporuna göre; ülkedeki kesin işsizlerin ülke nüfusuna oranı 1396 senesinin ilk dokuz ayında %0,3 oranında bir düşüş yaşadı. Parsa, 1396 senesinin ilk 9 ayı süresince iş sahiplerinin ülke nüfusuna oranını ise %0,3 ila 0,6 arasında arttığını ve bu dönem içerisinde 836 bin kişinin iş hayatına girdiğini belirtti. İran İstatistik Merkezi devletin ihtiyaç duyduğu çalışan kesim artışının ise %4 olduğunu açıkladı. İstatistik Merkezi sene içerisinde her mevsimde 60 bin kişilik bir örneklem grubu ile iş gücü anketi düzenliyor ve elde ettiği verileri kamuoyu ile paylaşıyor. Bu anketlere göre 1395 yılı (geçtiğimiz yıl) sonbaharında kesin işsizlerin nüfusa oranı %12,3 iken 1396 yılı yazında %11,7 ve 1396 sonbaharında %11,9 oldu.

Merkezin kesin işsiz tanımı hafta içerisinde 1 saat dahi çalışmayan kesimi kapsıyor. 1 saatten 44 saate kadar çalışan kesim ise eksik çalışanlar grubunu ifade ediyor. 44 saatten fazla çalışan kesim ise tam iş sahibi olarak tarif ediliyor. Merkez, 10 yaş ve üzeri tüm kişileri hafta boyunca en az 1 saat çalışan veya bazı sebeplerden dolayı işini geçici süreyle bırakan kişileri de iş sahibi grubuna dahil ediyor. Çalışan kesim ise ücretliler, maaşlılar ve kendi işini kuranlar olmak üzere üç sınıfa ayrılıyor. İşlerini geçici olarak bırakan maaşlı ve ücretli çalışanlar resmî çalışma belgeleri yanlarında olduğu sürece, bunun yanında kendi işini yürüten kesim gelir elde etmeye devam ettikçe çalışan kesimi statüsünde kalmaya devam ediyorlar.

Trafik Kazalarında Her İki Saatte 5 İranlı Ölüyor

Bilim Sekreteri Dr. Siyavuş Sıhhat’in 42. İran Cerrahlar Birliği Kongresi’nde yapmış olduğu açıklamada, uzmanların yapmış istatistikî rapora göre, geçtiğimiz 20 boyunca 402 binden fazla kişi trafik kazalarında hayatını kaybetmiş ve 4 milyon 591 bin kişi de yaralanmış veya engelli durumuna düşmüştür. Yıllık olarak trafik kazalarının vermiş olduğu zarar, ülkenin gayri safi milli hasılasının üçte birinin boşa harcanmasına neden olmuştur. Hastanelerin yatak kapasitelerinin yaklaşık %30’u trafik kazalarında yaralananlara ayrılırken, trafik kazalarında hayatını kaybedenlerin yaklaşık %40’ı ailesini geçindiren kişilerden oluşmaktadır. Dr. Sıhhat tarafından trafik kazalarının en önemli nedenleri ise %22 oranında yüksek hızla araba kullanılması, %21’i yanlış sollama, %20’si şerit ihlali ve %17’sinin yayalara tanınmış olan hakka uyulmaması olarak açıklanmıştır.

Ahvaz Ermenileri Harap Yerlerde İbadet Ediyorlar

Huzistan’daki kültürel mirasa karşı sevgi besleyenler, belli bir süredir Ahvaz’daki Rafi ve Karun Ermeni Okulu’nun giderek daha harap hale gelen durumuna endişe ederlerken, Güney Ermenileri Piskoposluğu Şurası yine Ahvaz’daki Kacarlar dönemine ait Kutsal Meşrop Kilisesi’nin durumuna dair endişeli olduklarını belirtti. Kilisenin yapıldığı sene çekilmiş tarihî fotoğraflarını elinde bulunduran İran Tarihî Kiliseleri Makamı Başkanı Şarli Avidyan, kilisedeki eşyaların çalınması ve içinin boşaltılmasından dolayı üzüntülerini belirterek Huzistan Kültürel Mirası Kurumu Genel Sekreterine Hıristiyanlara ait binaların mevcut kötü durumunu anlatan ve konunun incelenmesini talep eden bir mektup yazdı. Güney Ermenileri Şurası Huzistan’da yaşayan Ermenilerin başka şehirlere veya ülkelere göç etmesinden dolayı cemaat kaybına uğramış ve hâlihazırda cemaate ait eşyaları ve emlakı satmaktadır. Şura şu an Kutsal Meşrop Kilisesi’nin bakım ve onarım masraflarını dahi karşılayamaz haldedir. Bunun yanında devlet henüz Ahvaz’daki Ermeni Kiliseleri ve mezarlıklarını milli tarihi miras listesine kaydetmemiştir. İsfahan ve ülkenin güneyindeki diğer şehirlerde yaşayan Ermeni cemaatinin meclisteki temsilcisi, Huzistan’daki kiliselerin korunması meselesini önemli bir mesele olarak görerek Tahran’daki Ermeni Piskoposluğu’nun meseleye daha çok dikkat göstermesi ve Huzistan’daki kiliselerin daha fazla harap olmasına engel olması gerektiğini söylemiştir.

Ahvaz şehrinin merkezi noktalarından birinde yer alan Mukaddes Meşrop Kilisesi, şehirde yer alan üç kiliseden biridir. Diğer kiliseler ise bugün kullanılmayan Şebaniko adında bir kilise ve halen faal olan bir Katolik kilisesinden ibarettir.

Velayet-i Fakihe Karşı Olan Hüseyin Şirazî Tutuklandı

Ayetullah Şirazî'nin basın işleri temsilcisi Kasım Fehid, Londra'da BBC'ye konuştu. Fehid, emniyet memurlarının sivil kıyafetlerle Ayetullah Şirazi ve oğlu Hüseyin Şirazî'yi Fıkıh Harici Usul dersinden sonra göz altına aldıklarını, Hüseyin Şirazî'yi hakaretle beraber darp ettikten sonra kendisini bilinmeyen bir yere götürdüklerini söyledi. Hüseyin Şirazî en son bir toplantıda Veli-yi Fakîh'in İran yönetimindeki konumunu her türlü eleştiri ve sorgulamadan münezzeh olmakla Mısır'daki firavunun konumuna benzetmişti. 6 Mart Salı günü tutuklanma haberinin yayımlanmasından sonra Şii din adamları ve Ayetullah Şirazî’nin mukallid / taklitçilerinden bir grup Irak’ın Kerbela şehrindeki İran Konsolosluğu’nun önünde toplandılar. Muhafazakâr kesime yakın olan bazı basın kuruluşları Ayetullah Şirazî’yi “İngiliz Şiası”nın destekçisi olarak nitelendirdiler ve Şia ile Ehl-i Sünnet arasında ayrımcılık yaratmakla suçladılar. Amerika’da bulunan Duke Üniversitesi İslam İlimleri Araştırmacısı ve Dini İlimler Araştırmaları Profesörü Muhsin Kediver, Hüseyin Şirazî’nin geçen sene Kum’da vilayet-i fakihi eleştiren konuşmasını görülmemiş bir olay olarak nitelendirdi ve onun bu konuşmasından sonra özel bir mahkeme tarafından takibat altına alınmış olduğundan bahsetti. Muhsin Kediver’e göre Ayetullah Şirazî, veli-yi fakih inancı yerine “velayet-i şura-yi fukaha yani fakihlerden oluşan bir şuranın yönetimi veya merci-yi taklitlerin oluşturduğu bir şuranın yönetimine dayanan bir düzenin daha iyi olacağına inanıyor.

Şirazîler Kuveyt, Irak ve İran’dan takipçilere sahip bulunuyorlar. Gonabadî dervişlerinin, İnkılab Meydanı Kızları’nın ve işçilerin rahatsızlıklarını açıklamalarından sonra Kum’daki din adamlarının da hükümetten razı olmadıklarını beyan eden seslerinin çıkmaya başlaması toplumda büyük bir sarsıntının ayak sesleri gibi duruyor.

Louvre Müzesi Sergisi Tahran’da Açıldı

Tahran’da Louvre Müzesi Sergisi, İran Milli Müzesi’nin Kuruluşu’nun 80. yıldönümü programıyla beraber 5 Mart Pazartesi günü Fransa Dışişleri Bakanı Jean Yves Le Drian’ın katılımıyla İran Milli Müzesi’nde açıldı. Sergi kapsamında üç ay boyunca müzede yer alacak olan Paris Louvre Müzesi’ne ait eserler arasında meşhur ressam Rembrandt’ın tabloları, Ebulhûl’e ait bir heykel gibi eserlerin yanında antik dönem İran’a ait eserler de yer almakta. Louvre Müzesi kendi web sitesinde sergiyi batılı bir müzenin Tahran’da icra ettiği ilk büyük sergi olarak duyurdu ve bunu her iki devlet için de kültürel ve diplomatik açıdan büyük bir gelişme olarak ilan etti.

İnkılap Meydanı Kızlarından Birine 2 Yıl Hapis Cezası

Tahran Savcısı Abbas Caferî Dovletabadî, İnkılab Bulvarı üzerinde baş örtüsünü çıkararak protestoda bulunan kadın bir göstericiye mahkeme tarafından 2 sene hapis cezası verildiğini belirtti. Adı verilmeyen bayanın, “halkın gözü önünde baş örtüsünü çıkarma yoluyla halkı fesada teşvik, haram davranışta bulunmak ve kamu alanında şeri örtüsüz bulunma” suçlamasıyla, tazir cezasına çarptırılarak 24 ay hapis cezası aldığı haberi verildi. Ancak verilen ceza süresinden 21 ay, 5 yıl müddetince askıda kalacak olması Tahran Savcılığı’nın itirazına sebep oldu. Tahran savcısı, baş örtüsünü açmak sebebiyle takibat altında alınan kadınlar içerisinde ilk sanık konumunda olan bu bayanın, resmî sağlık raporuna göre psikiyatrist denetiminde uzun süredir ilaç tedavisi gören biri olduğunu belirtti. Tutuklanan kadınlardan birkaçının savunma vekaletini üzerinde bulunduran Avukat Nesrin Sutûde, tutuklamalar sırasında müvekkillerinin darp edildiği ve yaralandıklarını belirtmişti. Mahkemenin vermiş olduğu bu hapis kararı, bir yargı merciinin dışarıda zorunlu baş örtüsü uygulamasını protesto etmek için baş örtüsünü açarak gösteride bulunan bir kadına karşı almış olduğu ilk ceza kararı oldu.

İran’da 15 Yaş Altı 15 bin Dul Kadın Bulunmakta

Tahran İslam Şurası Üyesi Şehrbanu Emanî, 8 Mart, perşembe günü Şehid Behiştî Üniversitesi’nde icra edilen “İkinci İran Başarılı Kadınlar Milli Kongresi”nde yaptığı konuşmada 15 yaşın altında 15 bin dul kadının olduğunu belirtti.