Haftalık Basın Özeti 9-15 Mart 2019

Haftalık Basın Özeti 9-15 Mart 2019
18-24 Esfend 1397
Yazı boyutunu buradan ayarlayabilirsiniz

İbrahim Reisi Resmen Göreve Başladı

Meşhed’deki İmam Rıza Türbesi Vakfı Başkanı İbrahim Reisi, Devrim Rehberi Ali Hamenei tarafından 7 Mart Perşembe günü Sadık Laricani’nin yerine Yargı Başkanı olarak atandı. 11 Mart Pazartesi günü gerçekleşen devir teslim töreninde Laricani görevi Reisi’ye teslim etti. Böylece İran İslam Cumhuriyeti'nin yeni Yargı Başkanı resmen göreve başlamış oldu.

İbrahim Reisi Uzmanlar Meclisi Başkanvekili Oldu

Uzmanlar Meclisinin 12 Mart Salı günü gerçekleşen Beşinci Dönem Altıncı Toplantısında yeni Yargı Başkanı İbrahim Reisi 43 oyla Uzmanlar Meclisi Birinci Başkanvekili seçilerek geçtiğimiz aylarda hayatını kaybeden Haşimi Şahrudi’nin halefi oldu. Uzmanlar Meclisi Başkanvekilliğinin diğer adaylarından Sadık Laricani 27, Fazıl Golpayegani ise 5 oy alabildi.

Kuzey İsfahan Eyaletinin Kurulması Önerisi

İsfahan Milletvekilleri Cemiyeti üyesi Ebu’l Fazl Ebu Turabi İsfahan’da Kaşan, Hor, Meyme, Natanz, Aran ve Bidgül, Biyabanak ve Erdistan şehirlerinin ayrılmasını ve bu şehirlerden oluşan Kuzey İsfahan eyaletinin kurulması önerisinde bulundu. Ülkedeki bazı eyaletlerin çok büyük olduğunu savunan Turabi, Horasan tecrübesinden istifade edilebileceğini söyledi.

Horasan eyaleti 19 Nisan 2003’te Kuzey Horasan, Güney Horasan ve Horasan-ı Rezevi olarak üçe ayrılmıştı. Sistan ve Beluçistan, Kirman, Fars ve İsfahan eyaletlerini de Horasan gibi iki ya da üçe bölünebileceğini ifade eden Turabi, “Ancak eyaletin bölünmesin anayasanın 75. maddesine aykırı ve finansal bir yükü vardır. Bu nedenle hükûmetinin bu konuda öncülük ederek tasarı vermesi gerekir.” dedi.

Ahvaz’da Boru Hattı Patladı

İran’ın Huzistan eyaletinin Ahvaz şehrinde 14 Mart Perşembe günü doğal gaz boru hattının patlaması sebebiyle beş kişi hayatını kaybederken beş kişi de yaralandı. Huzistan Valiliği Kriz Yönetim İdaresi Genel Müdürü Kiyamers Hacızade patlamanın gaz borularındaki sızıntı nedeniyle meydana geldiğini söyledi.

DMO’dan Tatbikat

Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) Hava Uzay Kuvvetleri 14 Mart Perşembe günü Basra Körfezi’nde “Kudüs’e Doğru-1” isimli İHA tatbikatı gerçekleştirdi. Tatbikata Hatemü’l Enbiya Merkezi Karargâh Komutanı Golam Ali Reşid, DMO İkinci Komutanı Hüseyin Selami ve DMO Hava Uzay Kuvvetleri komutanı Emir Ali Hacızade gibi komutanlar katıldı. Bu tatbikatta ilk defa 50 adet İran yapımı RQ 170 İHA ile diğer bazı hücum İHA’ları kullanıldı.

Meclis’ten Milletvekili Adaylarına Propaganda Yasağı

İran Meclisi 10 Mart Pazar günü yapılan açık oturumda “Meclis Seçimleri Kanununun Maddelerinin Düzeltilmesi” konusunda verilen tasarının 31. maddesini kabul etti. Söz konusu maddeye göre, milletvekili adaylarının lehinde ve aleyhinde İran Radyo Televizyon Kurumu (IRIB), Cuma namazı, toplantılar ve merasimler vs. yoluyla propaganda faaliyetleri yapmalarını yasakladı. Bununla birlikte devlet memurlarının mesai saatleri içinde idari ve siyasi pozisyonlarını kullanmaları ve bağlı oldukları kurumun imkânlarını adayların propagandası için kullanmaları da yasaklandı.

Hemedan Cuma İmamı Değişti

Devrim Rehberi Ali Hamenei 13 Mart Çarşamba günü Habibullah Şabani Müvessaki’yi Hemedan Cuma İmamlığı ve Veli-yi Fakih temsilciliğine atadı.

Afrika Birliği, İran ile İlişkilerini Artırmaya İstekli

Afrika Birliği İnsan Kaynakları, Bilim ve Teknoloji Komiseri (HRST) Sarah Anyang Agbor, İran Dışişleri Başkan Yardımcısı Gholamreza Ensari ile 10 Mart Pazar günü Tahran’da bir araya geldi. Abgor, İran’ın bilimsel ve teknolojik ilerlemelerine dikkat çekti. Ayrıca Afrika Birliği’nin İran’la iş birliğini güçlendirme isteğini de dile getirdi. Gholemreza Ensari ise Afrika Birliği'ne nükleer anlaşma konusundaki tutumlarından dolayı övgüde bulundu.

Michael Springman: Ruhani’nin Irak Ziyareti Önemli

Cidde’de bulunan ABD Vize Dairesi Eski Şefi Michael Springman, IRNA Haber Ajansına verdiği röportajda İran’ın Irak’a ziyaretini değerlendirdi. Springman, “Cumhurbaşkanı Ruhani’nin Irak ziyaretini, ekonomik ve ticari olduğu kadar politik olarak da oldukça önemli görüyorum” dedi. İki ülkenin siyasi olarak birbirlerine gittikçe yaklaştıklarını dile getiren eski diplomat, “Amerikan yaptırımlarını aşmak için birlikte çalışmaları ve ticaretlerini euro ve dinar üzerinden yürütme düşünceleri çok akıllıca” açıklamasında bulundu.

“Arap Ülkelerinin Çıkarları İran ile İlişkilerin Geliştirilmesine Bağlı”

İran Cumhurbaşkanının Irak ziyaretine atıfta bulunan eski Lübnan Dışişleri Bakanı Adnan Mansur, “Bölge halklarının çıkarları ve bölgedeki güvenliği sağlamak için İran Cumhuriyeti ile ilişkilerini iyileştirmesi gereken birçok Arap ülkesi var” açıklamasında bulundu. Mansur, Ruhani’nin Irak ziyareti hakkında, “İran- Irak ilişkilerinin geliştirilmesi bölgedeki diğer ülkeleri de etkileyecektir” dedi.

Hook: Ruhani’nin Irak Gezisi Irak Halkının Çıkarına Değil

ABD’nin İran Özel Temsilcisi Brian Hook, Ruhani’nin Irak ziyaretiyle ilgili değerlendirmelerde bulundu. Ruhani’nin ziyaretinin arkasındaki “gerçek sebebi” sorgulayan Hook, bir haber kanalına verdiği röportajda, “İran hükûmeti kendi halkına önem vermezken neden Irak halkının refahına önem versin?” sorusunu yöneltti. Hook, görüşmenin amacının askerî olduğunu ve İran’ın, Ortadoğu’nun batı bölgelerine giden bir “askerî otoyol” istediğini söyledi.

Kazakistan, İran ile Ticaret Bölgesini İnşa Etmeyi Onayladı

Kazakistan Parlamentosu İran ile Avrasya Ekonomik Birliği arasında serbest ticaret bölgesi oluşturma anlaşması imzaladı. Kazakistan Ekonomi Bakanı Ruslan Dalenov, “Anlaşmanın uygulanması Kazakistan’ın İran’a ihracatını artırmaya yardımcı olacaktır.” yorumunda bulundu.

İran ile ABD’nin Yıllık Ticaretinde Artış

İran ile ABD arasındaki ticaret 2018 yıllında 508,4 milyon dolara ulaştı. Bu rakamda bir önceki yılla göre %155 oranında bir artış görülmektedir. Bu dönemde İran, ABD’den yaklaşık 440 milyon dolar değerinde mal ithal etmiştir. Bu rakam 2017 yılına kıyasla %223'lük bir artışa tekabül etmektedir. İran’ın ABD’ye ihracatı ise yaklaşık 68 milyon dolardır ve bir önceki döneme göre %7 artmıştır.

İran’ın Ana Sanayi ve Maden Ürünlerinin Üretimindeki Düşüş

İran’ın Mart-Aralık 2018 döneminde 18 sanayi ve maden ana ürünlerinin üretiminde düşüş yaşanmıştır. Televizyon üretiminde %34, buzdolabında %13, çamaşır makinesinde %40, otomobil üretiminde %32, kamyonet üretiminde %30 düşüş olmuştur. Ayrıca toplam 32 sanayi ürününden sadece elyaf üretimi %10’dan fazla artarken 12 üründe %10’un altında üretim artışı görülmektedir.

İran ve Hindistan Arasındaki Ticaret Hacmi Arttı

İran ve Hindistan arasında millî paralarla ticaretin başlamasından bu yana iki ülkenin ticaret hacmi %100 arttı. Hindistan’ın İran’a ihracatı Ocak ayında %109 artış göstermiştir. Hindistan ve İran arasındaki ticaret hacmi yaklaşık 10,6 milyar dolar civarındadır. Bu rakamın 8 milyar dolarını İran’ın Hindistan’a petrol ihracatı ve 2,6 milyar dolarını da Hindistan’ın İran’a çay ve pirinç ihracatı oluşturmaktadır.

Muhammed Cafer Moseffa Vefat Etti

İran’ın meşhur Mevlâna araştırmacılarından Muhammed Cafer Moseffa, 85 yaşında hayata veda etti.

Moseffa 1312/1934 yılında İran’ın Homeyn şehrinde doğdu. Tasavvuf hakkında birçok kitap ve makale kaleme aldı. Tefekkür Zaid, Agahi, Name-yi Bih Nedide’em/İyi Bir Mektup Görmemişim, Rabite/Rabıta, Ba Pir-i Belh/Belhli Pir ile Beraber, İnsan der Esaret-i Fikr/Düşüncenin Esaretinde İnsan, müellifinin kendisi olduğu kitaplardan birkaç örnektir. Huzur der Hesti/Varlıkta Huzur, Nigah der Sukut/Sesizlikte Bakış, Ferasu-yi Huşunet, Şadmani-yi Hellak, Şerh-i Zindegi/Hayatın İzahı adlı eserler ise Muhammed Cafer’in tercüme ettiği eserler arasındadır.

Ahmed Şahi Köşkü Yeniden Açıldı

Tahran’da tarihi Niyaveran saray külliyesi içerisinde yer alan binalardan Ahmed Şahi Köşkü, Kültürel Miras, El Sanatları ve Turizm Kurumu görevlilerinin katıldıkları törenle yeniden ziyarete açıldı. 12 Mart’ta yapılan açılışa ayrıca komşu ülkelerin büyükelçileri ve İran’ın kültür ve sanat alanlarında tanınmış simaları da katıldı.

Müze Ziyaretçi Sayısı %10 Artış Gösterdi

1397 yılının sonuna yaklaşırken sene boyunca tutulan kayıtlara göre İran’da bir yıl içerisinde 21 milyon kişi müze ziyaretinde bulundu ve geçen seneye oranla ziyaretçi sayısı %10 arttı. Müzeler Genel Müdürü Muhammed Reza Karger’in ifadelerine göre İran sınırları içerisinde toplam 660 müze bulunmaktadır. Bunların yarıya yakını Kültürel Miras, El Sanatları ve Turizm Kurumuna bağlıdır. Geri kalan müzeler ise Mustazafin Kurumuna ve belediyelere bağlı olarak faaliyet gösteriyor.

İran’da en çok müze (150) Tahran’da yer alıyor. Ardından 90 müze ile Şii kutsal mekânlarına ev sahipliği yapan ve bir hac merkezi olan Horasan-ı Rezevi eyaleti geliyor.

Video Oyunları Festivali

11 Mart Pazartesi günü Tahran Evin Oteli’nde Kültür ve İslami İrşad Bakanlığı tarafından İran Video Oyunları Festivali düzenlendi. Festivalde Kültür Bakanı Abbas Salihi konuşmacılar arasındaydı. Salihi, İran’da 24 milyon 700 bin civarında kişinin günlük ortalama 73 dakika video oyunu oynadığını ve bu rağbetin altında İranlı video oyunu yapımcılarının rolü olduğunu belirtti. Salihi, video oyunlarının toplumda kültürel etki yaratma konusundaki gücüne de değindi. Ayrıca en son yapılan festivalden bu yana 110 yeni video oyununun festivalde yer aldığını açıkladı ve bunun İran’da video oyunları sektörünün gelişiminin bir göstergesi olduğuna işaret etti. Festivalde İranlı oyun yapımcıları tarafından hazırlanmış 146 video oyunu yer aldı.