İran’da Yurt İçi ve Yurt Dışı Seyahatlere Ek Vergi

İran’da Yurt İçi ve Yurt Dışı Seyahatlere Ek Vergi
Yazı boyutunu buradan ayarlayabilirsiniz

İran Meclisi 21 Ocak 2020’de Vergi Komisyonunu görevlendirerek hava, deniz ve kara sınırlarından geçiş yapan her İranlı yolcudan “çıkış katma değer vergisi” adı altında yeni bir vergiyi yürürlüğe koydu. Yeni onaylanan çıkış katma değer verginin miktarı ile ilgili henüz bilgi verilmedi. Bununla birlikte tasarının 34. maddesi kapsamında şehirlerarası taşımacılık ve ulaşım sektörü yeni vergi uygulamasına dâhil olacaktır. Ülke içinde kara (demir yolu hariç) ve deniz ulaşımı üzerinden yolculuk yapan kişilerden ulaşım fiyatının %5’i kadar belediyelere vergi ödenecek. Bu uygulama çerçevesinde verginin, ilgili ulaşım sektörleri tarafından toplanması ve belediye hesabına aktırılması gerekmektedir.

Meclis tarafında onaylanan bu yeni verginin tam olarak nasıl uygulanacağı hususu henüz netlik kazanmış değil. Özellikle bu vergiden bağımsız olarak yurt dışı çıkış harçlarının tahsilinin devam edip etmeyeceği bilinmiyor. Durum henüz belirsizliğini korurken tasarının onaylanmasının hemen ardından ülkenin farklı kesimlerinden çeşitli tepkiler gelmeye başladı. İlk olarak halk, ekonomi uzmanları, turizm sektörü aktivistleri ve bazı milletvekilleri tasarı ile ilgili tepkilerini dile getirdi.

Yukarıda bahsedilen yurt dışı çıkış vergisi, farklı kesimlerden çeşitli tepkilerin gelmesine neden oldu. Zira İran’da mevcut yurt dışına ilk çıkış harcı 220 bin tümen (52 dolar), ikinci çıkışta 330 bin tümen (78,5 dolar) ve üçüncü çıkışta ise 440 bin tümen (105 dolar) olarak belirlenmiştir. Ayrıca hükûmet 2020-21 yılının bütçe tasarısında yurt dışına çıkış harçlarında %50 ile %100 arasında zam yapılmasını öngörmektedir.

Yeni uygulamayla getirilecek olan vergi sisteminin mevcut yurt dışı çıkış harcı ile aynı olmadığı söylenmektedir. Tepkiler göz önüne alındığında bu tasarının doğrudan taşımacılık, ulaşım ve turizm sektörünü hedef almasından, hükûmet bütçesindeki açığın kapatılmak istendiği anlaşılmaktadır. Gelen eleştirilerden sonra İran Vergi İşleri Kurumu Başkan Yardımcısı Muhammed Masihi, “Yeni onaylanan yurt dışı çıkış katma değer vergisinin hâlihazırda yurt dışı çıkış harcı ile aynı olduğu ve medyada tartışılan haberlerin asılsız ve yanlış olduğunu” ifade etti.

Ulaşım hizmetlerinden alınan vergi ve harçların arttırılması hükûmetin bütçe gelirlerini petrolden vergilere doğru kaydırmaya yönelik stratejisinin bir parçası olarak görülebilir. Bununla birlikte bu vergi, yurt dışına çıkışları caydırma amacına hizmet etmek amacıyla da uygulanmaya konulmuş olabilir.