İran, 3 Ocak Cuma günü Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani’nin ABD’nin Bağdat’ta düzenlediği hava saldırısı sonucu öldürülmesinden 2 gün sonra, 5 Ocak Pazar günü, nükleer faaliyetlerine yönelik kısıtlayıcı tüm taahhütlerini askıya aldığını duyurdu. Açıklama Süleymani’nin ölümüne karşı siyasi bir cevap olarak nitelendirilse de İran, Nükleer Anlaşma’dan çekilme sürecindeki beşinci adımıyla ilgili kararını hafta sonunda duyuracağını daha önceden açıklamıştı. Dolayısıyla karar yüksek tansiyonlu bir döneme denk gelmiş oldu.

Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani İran devlet televizyonundan yaptığı konuşmada beşinci adım kapsamında aktif santrifüjlerin sayısı ve teknik özellikleri, uranyum zenginleştirme miktarı, zenginleştirilmiş uranyum stok sınırı ve son olarak nükleer faaliyetlerinde araştırma ve geliştirmeye yönelik kısıtlamalara İran’ın bağlı kalmayacağını açıkladı. Ancak beşinci aşamanın detaylı faaliyetleri ve bu kapsamda hangi spesifik adımların atılacağı konusunda bilgi verilmedi.

Tahran yönetimi Nükleer Anlaşma’ya yönelik taahhütlerini, Avrupalı ülkelerin ABD’nin yaptırımlarına karşı etkin çözüm bulamamaları gerekçesiyle 2019 Mayıs ayından itibaren iki ayda bir aralıklarla kademeli olarak askıya almaya başlamıştı. İran, ilk aşamada 300 kilogramlık nükleer yakıt sınırını kaldırmış, ikinci aşamada %3,67’lik uranyum sınırını askıya almış, üçüncü aşamada çeşitli santrifüjleri devreye sokmuş, bazı santrifüjlerde ise gaz enjeksiyonuna başlamıştı. Dördüncü aşamada Fordo’daki santrifüjlere uranyum gazı enjekte etmeye başlayacaklarını açıklamıştı.

Her ne kadar İran Nükleer Anlaşma’yı ayakta tutan en önemli maddeleri askıya aldığını duyurduysa da anlaşmadan tamamen çekiliyoruz demediği gibi Uluslararası Atom Enerjisi kurumuyla iş birliğinin devam edeceğini açıkladı. Zira Tahran yönetiminin Kasım Süleymani suikastıyla İran lehine oluşan gündemi değiştirecek ve uluslararası arenada hedef olmasına sebep olacak bir adımı böylesi bir atmosferde atması beklenemez.