Savaş Tehdidinin Orta Doğu’da Petrol Tankerleri Sigortasına Yansımaları

Savaş Tehdidinin Orta Doğu’da Petrol Tankerleri Sigortasına Yansımaları
Yazı boyutunu buradan ayarlayabilirsiniz

Orta Doğu’da yaşanan her gerginlik bölgede yerini yeni bir krize bırakmaktadır. Uluslararası konjonktürde, bölgedeki gerginlikler genellikle terör, savaş ve petrol fiyatları gibi konular üzerinden ele alınırken bu gelişmelerin dolaylı yoldan etkilediği bazı başlıklar gözden kaçabilmektedir. ABD-İran arasındaki tansiyonun yükselmesinin birincil etkileri birçok yönden ele alınmakta ancak bu gerilimin artması nedeniyle ikincil ya da dolaylı etkilenen durumlardan birisi olan deniz sigorta fiyatlarındaki artış gözden kaçmaktadır. Orta Doğu'da artan gerilim ve ABD-İran arasındaki savaş tehdidi, petrol tankerleri ve özellikle Hürmüz Boğazı'ndan geçen gemiler için sigorta primlerinin artmasına sebep oldu.

Dünyanın petrol ve LNG akışının sağlandığı enerji jeopolitiği açısından son derece önemli kilit noktalarından olan Basra Körfezi, Hürmüz Boğazı ve Umman Körfezi’nde petrol ulaştırma sektöründe faaliyet gösteren firmaların, sigorta şirketlerine ödediği risk priminde ciddi artışlar gözlemlendi.

Bölgede son günlerde yaşanan sıcak gelişmeler sigorta firmalarının risk fiyatlamasına yansıdı. Geçtiğimiz günlerde cereyan eden İran Devrim Muhafızları Ordusuna bağlı Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani ve Haşdi Şabi’nin Başkan Yardımcısı Ebu Mehdi el-Mühendis’in 3 Ocak’ta Bağdat’ta ABD’nin operasyonu sonucu öldürülmesi ve ardından İran’ın Irak’taki iki Amerikan üssüne füzeyle saldırması bölgedeki risk algısının artmasına neden oldu. Petrol nakliye şirketleri yüksek riskli bölgelere girerken yıllık savaş sigortası teminatına ek bir “ihlal” primi ödemesi yapmaktadır. Bu ilave prim yedi günlük bir süre için geminin değeri baz alınmak suretiyle hesaplanmaktadır. Riskli bölgelere yapılacak olan seferlerde alınacak olan primler navlun fiyatlarına yansıtılmakta ve tüm bunlar ihracat maliyetlerinin artması anlamına gelmektedir.

Londra merkezli bir gemi simsarına göre aralık ayında ihlal primi ödemesi 7 günde 0,15’ten 0,35’e çıkmıştı. Buna ek olarak Singapur merkezli bir LNG gemi simsarı Reuters'a verdiği demeçte, savaş primlerine “yolculuk başına yaklaşık 150.000$ ila 200.000$ (toplam maliyetlere) eklendiğini” belirtti.

2019 Mayıs-Haziran döneminde Körfez’de yaşanan gerginlik risk algısının artmasına neden olmuştu. Bu risk artışı nedeniyle Hürmüz Boğazı’nı kullanan bazı petrol nakliye firmalarının risk ödemelerinin 10 kat arttığı gözlemlenmişti.

Son günlerde yaşanan İran-ABD gerginliğinin de benzer etkiyi yaratması, yaşanan her gerginlikte sigortacılığın doğrudan etkilendiğini gösteren bir değerlendirme olarak düşünülebilir. İran’ın gerginliğin devam edeceği söylemlerinde bulunması ve tansiyonun tam anlamıyla düşmemesi piyasalar üzerindeki endişenin kalkmamasına sebebiyet vermektedir. Ayrıca İran’ın Hürmüz Boğazı’nı stratejik bir araç olarak kullanması, bölgedeki güvenlik risklerinin de sürekli olarak sorgulanmasına neden olmaktadır. Böyle bir durum enerji güvenliği, sigortacılık ve ihracat maliyetleri açısından oldukça sancılı bir sürece sebebiyet verecektir.