Özet

Bu çalışmada Sasani Devleti’nin ayakta kaldığı dört asrı aşkın süre içerisinde, günümüzde Anadolu olarak tarif edilen coğrafyanın sınırlarında kalan Yukarı Fırat ve Dicle havzalarında, yazılı metinlerle beraber numismatik ve arkeolojik veriler de esas alınarak Sasanilerin siyasi, askeri, kültürel, dini, sosyo-politik ve ekonomik varlıkları mercek atına alınmaktadır. Devletin, kuruluş felsefesiyle devlet bürokrasisinin reel politik eğilimleri arasında nasıl bir tercih yaptığı ve Sasani devlet aklının başvurduğu yıkıcı militarist yöntemlerle bir tebaanın ne kadar makbul ve nasıl muti bir kitle olması gerektiği de sorgulanan hususlar arasındadır. Bu, politik bir kurgu olarak siyasi olduğu kadar dini bir hüviyet de taşımaktaydı. Dini retorikle süslenmiş ideolojik-politik propagandanın yeni madun bir kitle üretmenin temel aracı olarak hangi saiklerle kullanıldığı irdelenmektedir. Sasanilerin, Roma’nın siyasi, askeri ve ekonomik imkânlarını sınama/imha etme amaçlı ya da doğrudan sınırlardaki ahaliye karşı, devletin kuruluşundan yıkılışına kadar geçen sürede hangi ideolojik/politik reflekslerle var olmaya çalıştığı sorgulanmış ve nihayetinde bunun hangi paradigmalar üzerine kurgulandığı sorularına bu bağlamda cevap aranmıştır.

Özgeçmiş

2005 yılında Marmara Üniversitesi Tarih Bölümü bitiren Muhammet Yücel, 2013 yılında İstanbul Üniversitesi Eskiçağ Tarihi Ana Bilim Dalından "Erken Dönem Sasani Tarihi ve Sikkeleri" başlıklı çalışmasıyla yüksek lisans derecesi almıştır. Aynı bölümde doktora eğitimine başlamış ve 2018 yılında doktora tezini tamamlamıştır. İyi derecede İngilizce ve Farsça bilen Yücel hâlihazırda Muş Alparslan Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesinde öğretim üyesidir ve akademik çalışmalarında Sasani tarihi ve nümismatiğine yoğunlaşmaktadır.