Sabancı Üniversitesi Öğretim Görevlisi Dr. Ezgi Uzun’un, “İran’ın 2011 Sonrası Irak ve Suriye Politikası” başlıklı makale sunumu İRAM İstanbul’da 8 Şubat 2020 Cumartesi saat 11:00’de gerçekleştirilecektir.

Özgeçmiş

2009 yılında Boğaziçi Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Çeviribilim Bölümünden mezun oldu. 2011 yılında Sabancı Üniversitesi Siyaset Bilimi Bölümünde “İran’ın Nükleer Programının Güç Geçişi Kuramına Göre Bir İncelemesi” başlıklı teziyle yüksek lisansını, 2018 yılında ise yine aynı üniversitede “Direniş Ekseni: İran'ın Dış Politikasında Dinin Rolü” başlıklı teziyle doktorasını tamamladı. Genel akademik araştırma alanı İran dış politikası olup son dönem çalışmalarında özellikle İran'ın güvenlik ve askerî kültürü, dinî ideolojinin dış siyasetteki rolü, ulus-ötesi dinî, siyasi ve askerî yapılanma ağları ve Orta Doğu’da Şii eksenli halk örgütlenmelerine odaklanmaktadır. Hâlihazırda Sabancı Üniversitesi Sanat ve Sosyal Bilimler Fakültesinde öğretim görevlisidir.

Makale Özeti

Global Relations Forum Young Academics Program Analysis Paper Series No.6, January 2020, ‘Iran’s Foreign Policy in Iraq and Syria after 2011’

Son yıllarda İran’ın dış politikası üzerine yapılan çalışmalarda çoğunlukla İran’ın nükleer programına odaklanılmıştır. Hasan Ruhani hükümetinin 2015 tarihinde uluslararası camia ile vardığı tarihi nükleer uzlaşma, İran rejiminin söz konusu dönem içerisinde gitgide daha ılımlı ve pragmatist bir dış politikaya doğru evrildiği yönünde genel bir kanıya yol açmıştır. Öte yandan, İran’ın nükleer müzakereleri eşit derecede öneme sahip ve ideolojik çizgiler taşıyan başka bir dış politika olgusuyla eş zamanlı gerçekleşmiştir: İran’ın Ortadoğu’da Şiilerle giderek artan siyasi ve askeri ilişkileri. Bu çalışmada, Ortadoğu’da geniş bir yelpazede seyreden Şii siyasi ve askeri hareketliliği kapsayan, devlet ve devlet dışı aktörlerden oluşan ve İran’ın başını çektiği ‘Direniş Ekseni’ adlı yoğun ittifak ağı incelenmektedir. Çalışmanın ilk bölümünde, İran’ın Orta Doğu’da 2003 Irak işgali, 2010 Arap Baharı ve 2014 İŞİD’in yükselişi olmak üzere üç kritik aşamada gerçekleşen bölgesel dönüşümlere yönelik dış politika söylemleri ele alınmakta, sonraki bölümünde ise bu söylemlerin dönüştüğü dış politika stratejileri incelenmekte olup İran’ın Irak ve Suriye’deki Şii milis güçlerine desteği ve Haşdi Şaabi gibi halk örgütlenmeleri bölümün ana temasını oluşturmaktadır. Çalışmada, İran’ın Orta Doğu politikasında dinin söylemsel ve örgütsel düzlemde kurumsallaşmasının Orta Doğu genelinde halihazırda var olan askeri düzeni ve güç dengelerini yeniden şekillendirme gücüne sahip olduğu gösterilmekte ve gelecekteki muhtemel bölgesel dönüşümlerin bir izdüşümü sunulmaktadır. Makale, 2015 ve 2016 yaz aylarında İran’da iki saha çalışmasında yapılan mülakatlar ve etnografik gözlemlerle birlikte Farsça kaynaklardan elde edilen verilere dayandırılmıştır.