Yaptırımların devreye girmesi İran ekonomisini derinden sarstı. Petrol ihracatının durma noktasına gelmesine ek olarak enflasyonda büyüme, işsizlik gibi göstergelerde de ciddi kötüleşme gözlemleniyor.

Uygulanan yaptırımlara İran ne kadar dayanabilir bilinmez ancak bu yaptırımların Türkiye’ye olan maliyeti hiç de azımsanmayacak düzeyde.

1397 yılının başlarında Nükleer Anlaşma ile ilgili belirsizlik giderek artmış ve bu belirsizliklerin İran ekonomisine olumsuz etkilerinin ilk sinyalleri gelmeye başlamıştır.

İran’da çoğunlukla güvenlik eksenli kurumlarla bağlantılı ülke içindeki güçlü çıkar grupları, ekonomik serbestleşme ve sürdürülebilir ekonomik büyüme gibi reform gerektiren konuların önünde engel teşkil etmektedir.

Geçtiğimiz Aralık ayı referans alınırsa, İran ekonomisi için hayati bir öneme sahip olan petrol ihracatında bir önceki yılın rakamlarına göre günlük %60 civarında bir azalma olduğu görülmektedir.

INSTEX sınırlı bir ticari alanda aracılık hizmeti verecek: İran’daki işletmelerle AB’deki şirketlerinin, sadece sınırlı bir ürün demetiyle (gıda, ilaç ve tıbbi malzeme) ilgili ticari faaliyetlerden doğan parasal tutarın transferinde kullanılacak.

Karşılıklı ekonomik çıkarların yanı sıra Gürcistan’ın perspektifinden İran, bölgede pragmatik bir ortak ve Rusya’nın jeopolitik eylemlerine karşı denge aktörü olarak görülmektedir.

2017 Aralık ayı itibariyle çalkantılı bir sürece giren İran ekonomisi için bu yıl hem uluslararası düzeyde hem de ülke içinde zor geçmiş ve İran ekonomisi günü kurtarmaya yönelik çabalarla daha sıkıntılı bir sürece doğru evirilmiştir.

OPEC, üretim kesintisi kararıyla 2019 yılında arz-talep dengesinde ciddi oynamalar ve beklenmedik jeopolitik gelişmeler yaşanmadığı takdirde petrolün varil fiyatını 70 dolar bandında sabitlemeyi hedefliyor.

İran’a uygulanacak yaptırımların birinci evresinin yürürlüğe girmesiyle İran’da faaliyet gösteren yabancı yatırımcıların neredeyse hepsi ülkedeki yatırımlarını durdurmuş ya da feshetmiştir.

AB, İran'ın uluslararası pazarda başta petrol ve petrol ürünlerinin satışı gelmek üzere ticari faaliyetlerini sürdürebilmesi için özel amaçlı bir mekanizmanın ihdas edileceğini duyurdu.

Bugün itibarıyla devreye giren yaptırımlar ilk faza göre İran ekonomisi bakımından çok daha önemli. İkinci fazda, başta petrol ve doğalgaz olmak üzere enerji ile ilgili tüm ürünlerin ticareti, yaptırım kapsamına alınıyor.