DMO Yerli Yapım Bir Askerî Uyduyu Uzaya Fırlattı

İran’ın “Nur” adlı ilk askerî uydusu 22 Nisan Çarşamba günü sabah saatlerinde Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) tarafından başarıyla uzaya fırlatıldı. İran haber ajanslarına göre “Nur” Uydusu yerli imkânlarla üretilerek üç aşamalı “Kasıd” adında bir uydu taşıyıcı roketle uzaya gönderildi. Nur Uydusu’nun yerküreden 425 kilometrelik bir mesafeden başarıyla yörüngeye yerleştirildiği ifade edildi.

DMO Genel Komutanı Hüseyin Selami, İran’ın uzaya fırlattığı askerî uyduya dair açıklamalarda bulundu. Selami, bu uydunun başarılı bir şekilde uzaya fırlatılmasıyla ülkenin savunma gücünün yeni boyutlarının ortaya konulduğunu belirterek DMO’nun bu olay sonrası uzaya adım attığını bildirdi. Devrim Muhafızları’nın uzay teknolojisi konusunda başarı elde etmesinin büyük önem taşıdığına dikkat çeken Selami, günümüzde kapsamlı bir savunma planına sahip olmanın uzayda söz sahibi olmakla mümkün olacağını belirtti. Selami, kendilerini uzaya taşıyan ve potansiyellerinin kapsamını genişleten bu teknolojiye ulaşmanın stratejik bir başarı olduğunu ifade etti.

ABD Başkanı Trump’tan Vur Emri

ABD Başkanı Donald Trump, 22 Nisan Çarşamba günü Twitter üzerinden yaptığı açıklamada İran gemilerinin taciz etmeleri durumunda donanmaya vur emri verdiğini açıkladı. Geçen hafta, Basra Körfezinde İran Devrim Muhafızlarına sürat botların, Amerikan donanmasına ait gemileri taciz ettiğine dair görüntülerin basına yansımasından sonra Pentagon’dan yapılan açıklamada “İran’ın davranışı kışkırtıcıdır” ifadesine yer verilmişti.

Kasım Süleymani’nin öldürülmesinden bu yana Donald Trump, İran’ı ilk kez doğrudan tehdit etti.

DMO’dan Trump’a Yanıt

ABD Başkanı Donald Trump’ın “Denizde gemilerimizi taciz etmeleri hâlinde tüm İran gambotlarını vurmaları ve imha etmelerine yönelik ABD Donanması’na talimat verdim.” açıklamasına İran Devrim Muhafızları Ordusu’ndan yanıt geldi. Devrim Muhafızları Genel Komutanı Hüseyin Selami; ulusal güvenliklerini, deniz sınırlarını, denizdeki çıkarlarını, karasularının güvenliğini ve denizdeki güçlerinin güvenliğini savunmak konusunda tümüyle kararlı ve ciddi olduklarını belirtti. Selami, “Denizdeki askerî birimlerimize, Amerikan Ordusu’nun donanmasından bir gemi ya da askerî birim, sivil ya da savaş gemilerimizin güvenliğini tehdit ederse düşman gemi ya da askerî birimi ne olursa hedef almaları gerektiği emrini verdik.” dedi.

Ali Şemhani: Yeni Sürprizlerimiz Geliyor

İran Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi Sekreteri Ali Şemhani, Twitter hesabından yaptığı açıklamada “Ambargo, tehdit ve siyasi aldatmacalar İran’ın millî menfaatlerini ve kanuni hakkını temini yönündeki hareketini yavaşlatamaz.” dedi. Sürekli yaratılacak güç ve bugünün biliminden yararlanılarak İran halkının güvenliği ve refahı için çalışmalarına devam edeceklerini belirten Şemhani, “Hastanelerden uzaya kadar İran milletinin güvenlik ve refahını sağlamak için sürekli olarak güç üretimine ve güncel bilgi kullanımına devam edeceğiz.” açıklamasını yaptı. Açıklamaların devamında Şemhani, “Yeni sürprizler geliyor.” dedi.

Hacizade: ABD’ye Ait 400 Hedefi Vurmaya Hazırdık

Devrim Muhafızları Hava-Uzay Komutanı Hacizade, 23 Nisan Perşembe günü İran devlet televizyonuna verdiği röportajda, Devrim Muhafızları’nın Amerika’nın Irak’taki askerî üssüne balistik füze saldırısını da işaret ederek “İran’ın bu üssü vurmasının ardından, Amerikalıların İran’a karşı misillemede bulunması gibi bir beklenti yaygındı ama Amerika asla böyle bir şeye cüret edemez. Amerika, İran’ın operasyonuna misilleme yapsaydı onlara ait 400 hedefi vurmaya hazırdık.” ifadelerinde bulundu.

Mahkûmlar için Af mı Geliyor?

Yargı Sözcüsü Gulam Hüseyin İsmaili, koronavirüsten dolayı şartlı tahliye edilen veya cezası askıya alınan mahkûmların yargının takdiriyle tekrar hapishaneye dönmeyebileceğini açıkladı. Bu açıklamanın büyük bir affın habercisi olabileceği yorumları yapıldı. Ancak şu anda hangi mahkûmların bu aftan yararlanacağı bilinmiyor olsa da serbest bırakılan tüm siyasi ve devlet güvenliğine karşı suç işleyen mahkûmların geri hapse girmesi beklenilmiyor. İran’da şu ana kadar 100 bin mahkûm koronavirüs tedbirleri kapsamında evlerine gönderilirken Devrim Rehberi Hamenei de Nevruz bayramı münasebetiyle 10 bin kişiye af kararı çıkarmıştı.

Korona ile Mücadele ve Yönetme Ulusal Komitesi toplantısında konuşan Ruhani, daha önce mahkûmların serbest bırakılmasının Ferverdin sonuna (19 Nisan) kadar sürmesinin planlandığını ancak özgürlükleri tehlike oluşturmayacak mahkûmların izinlerini kullanmaları Ordubehişt sonuna (20 Mayıs) kadar uzatılacağını belirtti.

İran’da koronavirüsün patlak vermesi ve krizin başlamasının ardından Yargı Başkanı Reisi birçok hapishaneye giderek bizzat mahkûmlarla görüşmüş, savcılar ve hâkimlere mahkûmların durumunun tekrar gözden geçirilmesi için talimatlar vermişti. Yargı Sözcüsü İsmaili, hapishanelerdeki durumu ve mahkûmların durumunu incelenmesi için 500 kişilik bir ekibin kurulduğunu duyurdu. Yargı Sözcüsü’ne göre bu ekibin misyonu İslam Ceza Kanunu’n yasal hükümlerini göz önüne alarak şartlı tahliye ve cezanın askıya alınması gibi kararlarda, kişilerin ne kadarının hapse geri dönmeye uygun olduğunu belirlemektir.

100 bin mahkûm koronavirüs tedbirleri kapsamında evlerine gönderilirken bu haktan yararlanamayan mahkûmlar kendilerine aynı muamelede bulunulmamasını adil bulmayarak ülkenin çeşitli hapishanelerinde ayaklanmışlardı.

Zarif Suriye’de Esed ile Görüştü

Cevad Zarif 19 Nisan Pazartesi günü Şam’da Beşşar Esed ile bir görüşme gerçekleştirdi. İkili arasındaki son görüşme yaklaşık bir yıl kadar önce gerçekleşmişti. İran Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada ikili ve bölgesel meselelerin yanı sıra, Suriye krizine siyasi çözüm ve Astan Süreci’nin garantör ülkeleri Türkiye, Rusya ve İran arasında çok yakında Suriye anayasa komitesi ve İdlib’deki durumun ele alınacağı toplantının görüşmede ele alınan konular olduğu ifade edildi. Zarif’in Esed ile görüşmesinin hemen ardından Dışişleri Bakanı Velid Muallim ile görüşerek koronavirüs salgınıyla mücadele kapsamında bilgi ve uzmanlık paylaşımında bulunduğu aktarıldı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Ruhani Arasında Telefon Görüşmesi

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan mevkidaşı Hasan Ruhani ile 22 Nisan Çarşamba günü bir telefon görüşmesi yaptı. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığından yapılan açıklamaya göre görüşmede dünyayı etkisi altına alan koronavirüs salgını, salgınla mücadele kapsamında ikili iş birliği olanakları ve bölgesel gelişmeler ele alındı.

Astana Süreci Kapsamında 7. Dışişleri Bakanları Toplantısı Gerçekleşti

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, İranlı ve Rus mevkidaşları ile birlikte Astana süreci kapsamında 22 Nisan Çarşamba günü toplantı yaptı. Salgın nedeniyle telekonferans yoluyla gerçekleştirilen toplantıda koronavirüs ile mücadele, bölgedeki güncel gelişmeler, siyasi süreç ve sığınmacıların geri dönüşü konuşuldu. Toplantı sonrası Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada PKK/YPG terör örgütlerini meşrulaştırma girişimleri eleştirilirken Suriye’nin toprak bütünlüğünün önemi vurgulandı.

1398 Yılında Petrol Dışı Ticaret

90eghtesadi.com sitesinde yayımlanan istatistiklere göre İran’ın 1398 yılındaki toplam petrol dışı ticareti yaklaşık 85 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Aynı dönemde İran’ın petrol dışı mallarının ihracat miktarı bir önceki yıla göre %7 düşüş ile 41.3 milyar dolara gerilerken ithalatı ise %1 artış ile 43.7 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. 1398 yılında Çin, Irak, Türkiye, BAE ve Afganistan, İran’ın en fazla ihracat yaptığı ilk 5 ülke arasında yer almıştır. Çin, BAE, Türkiye, Hindistan, Almanya ise İran’ın en çok ithalat yaptığı ülkeler arasında yer almaktadır.

Hükûmet ve Kamu Şirketlerinin Merkez Bankasına Olan Borcu Artıyor

Hasan Ruhani 2012 yılında iktidara gelmesinden bu yana hükûmetin ve kamu şirketlerinin Merkez Bankasına borcu artmaktadır. İran Merkez Bankasının verilerine göre hükûmetin ve kamu şirketlerinin Merkez Bankasına olan borcunun 2012 yılında 31.4 trilyon tümen (7.4 milyar dolar) iken 2018 yılında 3 kat artarak yaklaşık 96 trilyon tümene (22.8 milyar dolar) yükseldiği görülmektedir.

İran’da Enflasyon Rakamlarında Son Durum

İran İstatistik Merkezi’ne göre 1399’un Ferverdin ayının (20 Mart-19 Nisan 2020) yıllık enflasyon oranı bir önceki yılın aynı dönemine göre %2.6 düşüş ile %32.2 olarak açıklandı. Ayrıca, geçtiğimiz yılın aynı ayına göre fiyatlar giyim ve ayakkabı için %28.3, su, elektrik ve gaz %20.4, ulaşım %47.4 ve eğlence ve kültür %25.6 oranında artmıştır. Sağlık sektörü de Ferverdin 1398’e göre %20.7 oranında artış göstermiştir.

İran’da Koronavirüs ve Vergi Gelirleri

İran’da koronavirüs salgını nedeniyle hükûmetin vergi gelirlerinde en az 40 trilyon tümen (9.5 milyar dolar) düşüş yaşanacağı öngörülmüştür. Vergi Dairesi Başkanı Omid Ali Parsa, koronavirüs nedeniyle ülkede birçok işletmecinin iş yerlerini kapattığını, birçok işçinin de işini kaybettiğini açıkladı.

Koronavirüs salgınının bahar mevsimin sonuna kadar devam etmesi durumunda hükûmetin vergi gelirlerinin en az 40 trilyon tümen zarara uğrayacağı belirtiliyor.

Arafi’den Dünya’nın Önemli Dinî Merkezlerine Mektup

İran İlim Havzaları Başkanı Ayetullah Ali Rıza Arafi, başta Vatikan olmak üzere dünyanın en önemli 50 dinî merkezine bir mektup göndererek koronavirüs salgını konusunda elde ettikleri tecrübeyi paylaşmaya hazır olduğunu belirtti. Arafi, doğal afetlerin semavi dinlerin mantığına göre insanlığın deneyim kazanması, gelişmesi ve fedakârlık gibi insani huylarının parlatılması için meydana gelen olgular olduğunu dile getirerek bu bağlamda İran İlim Havzalarının dikkate değer deneyimler kazandığını söyledi. Arafi aynı şekilde itikadi esasları güçlendirmek ve toplumları korumak adına bütün din âlimlerinin iş birliği içerisinde olması gerektiğini ifade etti.

Kiliseler Konseyinden İlim Havzalarına Mektup

Dünya Kiliseler Konseyi (World Council of Churches) Başkanı Prof. Dr. Ioan Sauca İran İlim Havzaları Başkanı Ayetullah Ali Rıza Arafi’nin göndermiş olduğu mektuba cevaben bir mektup gönderdi. Sauca mektubunda bütün dinlerde komşuyu sevmekle ilgili emirlerinin olduğunu dile getirerek İran’da ve özellikle Kum şehrinde koronavirüsten dolayı meydana gelen sıkıntılar için üzgün olduğunu ifade etti. Sauca aynı şekilde ABD’nin İran’a uyguladığı yaptırımların böylesi bir ortamda büyük mağduriyetlere yol açacağına değinerek ABD’deki kiliseler aracılığıyla bu konuyu Trump’la paylaştığını dile getirdi. Sauca son olarak Arafi’ye mektubundan dolayı teşekkür edip farklı alanlarda iş birliğine hazır olduğunu ifade etti.

Dört Şii Milis Grubu Haşdi Şabi’den Ayrıldı

Kalima Haber Ajansının verdiği bilgiye göre Ayetullah Ali Sistani’yi taklit mercii olarak kabul eden 4 önemli Şii milis grubu Haşdi Şabi’den ayrılıp Irak ordusuna katıldı. Irak Başbakanı Adil Abdülmehdi’nin 19 Nisan Pazar günü imzaladığı hükümde 2. 11. 26. ve 44. Tugayların resmen Irak ordusunun çatısı altına girdiği yer almaktadır. Bahsedilen gruplar Haşdi Şabi’den ayrılmalarının temel sebeplerinden biri olarak Haşdi Şabi’nin yaptığı zulümleri belirterek yakında diğer grupların da benzer şekilde Haşdi Şabi’den ayrılmasının söz konusu olacağını ifade etmiştir.