7-13 Ordibeheşt 1398
Haftalık Basın Özeti 27 Nisan-3 Mayıs 2019
Devrim Muhafızları Genel Komutanı Değişti
Devrim Rehberi Ali Hamenei Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) İkinci Komutanı Hüseyin Selami’yi DMO’nun yeni komutanı olarak atadı. DMO Komutanı Muhammed Ali Caferi ise Devrim Muhafızları bünyesindeki Bakiyetullah Kültür ve Toplum Karargâhının başına atandı. Selami, ABD’ye karşı sert söylemleriyle tanınmaktadır.
İran CENTCOM’u Terör Örgütleri Listesine Aldı
Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, ABD Başkanı Donald Trump’ın İran Devrim Muhafızları Ordusu’nu ABD’nin terör örgütleri listesine almasına misilleme olarak hazırlanan “ABD’ye Karşı Hamle” başlıklı yasa tasarısını onayladı. Bu yasaya göre Güneybatı Asya’daki Amerikan silahlı güçlerini terörist ilan edilirken, ABD hükûmetinin terörizme finansal destek sağladığı da kabul edilmiş oldu. Böylece İran, Amerika Birleşik Devletleri Merkez Kuvvetlerini (CENTCOM) resmen terör örgütleri listesine almış oldu.
İran'da 1 Mayıs
İran’da aylardır maaşlarını alamadıkları için protesto gösterisi düzenleyen işçiler 1 Mayıs İşçi Bayramı olması nedeniyle başta Meclis binası olmak üzere birçok yerde gösterilerini sürdürdüler. Meclis binası önünde yapılan protesto gösterisinde ise ilk bilgilere göre en az 30 kişi gözaltına alındı.
İşçiler 1 Mayıs münasebetiyle Tahran İşçi Sendikası önünde de bir araya geldiler.
Ruhani’den ABD’ye Petrol Yanıtı
Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani 30 Nisan Salı günü yaptığı açıklamada ABD’nin İran’ın petrol satışını sıfıra indirme kararına ilişkin, “Petrol satışımızı sıfıra indirmelerine izin vermeyeceğiz.” şeklinde yanıt verdi. Ruhani, ABD’nin bu kararının yanlış olduğunu dile getirdi. Ruhani bir başka konuşmasında ABD ile bütün baskıları kaldırması ve özür dilemesi durumunda müzakere edebileceklerini açıklamıştı. Hürmüz Boğazının güvenliği sağladıklarını belirten Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri ise İran gemilerinin Hürmüz’den geçmemesi durumunda diğer ülkelerin petrol gemilerinin de geçemeyeceğini hatırlatarak, amaçlarının son çare olmadığı müddetçe Hürmüz Boğazını kapatmak olmadığını ifade etti. Dışişleri Bakanı Cevad Zarif de Trump’ın İran’la savaş peşinde olmadığını ancak Trump’ın B takımının ABD’yi savaşa sokmak istediğini söyledi.
Tahran Başsavcısı Değişti
Tahran Başsavcısı Abbas Cafer Devlet Abadi’nin yerine Fars Eyaleti eski Adliye Başkanı Ali Elkasi-Mihr atandı. Böylece Tahran Başsavcısı 10 yıl sonra değişmiş oldu.
Ruhani’nin Kardeşine Hapis Cezası
Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin kardeşi Hüseyin Feridun ekonomik yolsuzluktan hapis cezasına çarptırıldı. İki sene önce gözaltına alınan ve cezaevine gönderilen Feridun kefaletle serbest bırakılmıştı. Feridun’un kararı temyize götürmesi bekleniyor.
Zarif: ABD’nin Basra Körfezi Güvenliğini Tehdit Etmesine İzin Vermeyeceğiz
Dışişleri Bakanı Cevad Zarif, Al Jazeera TV’ye verdiği röportajda “Basra Körfezi ve Hürmüz Boğazı’nın yaşam çizgimiz olduğu açıkça belirttik. Geçimimiz onlara bağlıdır ve İran dâhil tüm ülkelerin bu bölgede güvenli, emniyetli ve özgür olmalarını istiyoruz. Bu yüzden ABD’nin bu güvenliği tehdit etmesine izin verilmeyecek.” dedi.
Çin, ABD ile İlişkilerini Korumak için İran Petrolünden Vazgeçebilir
Çin tek taraflı ABD yaptırımlarına açıkça karşı çıkmasına rağmen ABD ile olan hassas ticaret ilişkilerini bozmamak adına İran’dan petrol almayı kesebileceğini açıkladı. Çin ve İran arasındaki ilişkiler son zamanlarda Çin’in Kuşak ve Yol Girişimi projesiyle ve Çin’in İran petrol sahalarına yatırım yapmasıyla gelişmişti.
Çin’in İran’daki Petrol İthalatındaki Artışı
Gümrük İdaresinin verilerine göre Çin Şubat ayında İran’dan günlük yaklaşık 510 bin, Mart ayında günlük yaklaşık 541 bin varil petrol ithal etmiştir. Bu rakam Şubat ayına göre %6 artış göstermektedir. Oysaki ABD, İran’a yönelik Kasım 2018’de başlayan petrol ambargosunda 8 ülkeye tanıdığı 6 aylık muafiyeti uzatmama kararı almıştı. İran’dan petrol ithal eden bu ülkelere tanınan süre 2 Mayıs’ta doluyordu. Söz konusu ülkeler Türkiye, Çin, Japonya, Güney Kore, Tayvan, Hindistan, İtalya ve Yunanistan’dır.
İran’ın AB ile Petrol Dışı Ticareti
Gümrük İdaresi verilerine göre İran’ın 2018’de AB üyeleri ile petrol dışı ticareti yaklaşık 10 milyar dolardır ve bu rakam bir önceki yıla göre %22 azalma göstermiştir. 2018’de İran’ın ihracatı yaklaşık 1 milyar dolar olmuştur ve bir önceki yıla göre %30 düşüş yaşanmıştır. İthalatı ise yaklaşık 9 milyar dolar olmuştur.
İran’da Enflasyon Durumu
Uluslararası Para Fonunun (IMF) Orta Doğu ve Orta Asya Ülkeleri Bölümü Direktörü Jihad Azur, İran ekonomisinin ABD yaptırımları sebebiyle geçen yılın ardından bu sene de daralma yaşayacağını, enflasyonun da %40’ları bulacağını öngördüklerini söyledi. İran’ın para birimi riyal, geçen yıl %60’tan fazla değer kaybetmişti. Para biriminde yaşanan değer kaybı dış ticareti zora sokmuş ve enflasyonu yükseltmişti.